Δέντρα χωρίς ρίζες αγκαλιάζουν το ναό της Αγίας στη νότια Πελοπόννησο.
Το τοπίο είναι μοναδικό. Τα μάτια σου χορταίνουν πράσινο και ο ήχος του νερού αισθάνεσαι ότι καθαρίζει την ψυχή σου. Όμως εκείνο που σε αιχμαλωτίζει είναι το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας που βρίσκεται στη Βάστα της πελοποννησιακής Μεγαλόπολης και αποτελεί «τη ρίζα» 17 δέντρων!
Τα κλαδιά τους ξεφυτρώνουν από τη σκεπή, αλλά ρίζες δεν υπάρχουν πουθενά. Τουλάχιστον δεν φαίνονται. Κάποιοι λένε ότι περνούν μέσα από τις τοίχους και καταλήγουν στο έδαφος όπου ποτίζονται από τα νερά που κυλούν κάτω από την εκκλησία. Άλλοι ότι δεν υπάρχουν ρίζες, πράγμα που έχει ερευνηθεί από επιστήμονες οι οποίοι δηλώνουν ανεπαρκείς για να εξηγήσουν αυτό το θαύμα.
Χριστέ μου, συγχώρεσε τους εχθρούς μου, κάνε το σώμα μου εκκλησία,
τα μαλλιά μου δέντρα και το αίμα μου ποτάμι...
(Προσευχή της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας)
Όμως όλοι γνωρίζουν την ευχή της Αγίας Θεοδώρας, που γιορτάζεται στις 11 Σεπτεμβρίου. Λέγεται πως λίγο πριν μαρτυρήσει, ζήτησε από τον Θεό να κάνει τα μαλλιά της δέντρα, όσα και η ηλικία της, και το αίμα της ποτάμι.
Η ιστορία
Η Αγία καταγόταν από την Αρκαδία ή τη Μεσσηνία και έζησε τον 9ο αιώνα. Οι ιστορίες γύρω από το βίο της ποικίλλουν. Οι περισσότερες λένε ότι ήταν το μεγαλύτερο κορίτσι μια φτωχής οικογένειας και από μικρή είχε δείξει την αγάπη της προς τα θεία.
Είχε μάλιστα ντυθεί άνδρας για να μονάσει σε ανδρικό μοναστήρι. Εκεί κατηγορήθηκε ότι άφησε έγκυο μια κοπέλα του χωριού και μη θέλοντας να αποκαλύψει το μυστικό της, αποκεφαλίστηκε. Θρύλοι μιας άλλης εποχής…
Παραλλαγμένη λίγο είναι η ιστορία που λέει ότι σε ηλικία 17 ετών η Αγία είχε παρουσιαστεί ως αγόρι για να υπηρετήσει στο στρατό, αφού η οικογένειά της δεν είχε να καταβάλει την αμοιβή μισθοφόρου. Τον όμορφο στρατιώτη ερωτεύτηκε μια κοπέλα και επειδή εκείνος της έλεγε ότι είναι αφιερωμένος στον Θεό, τον κατηγόρησε πως την άφησε έγκυο.
Το μυστικό της πραγματικής της ταυτότητας αποκαλύφθηκε μετά τον αποκεφαλισμό και οι εκτελεστές της ζήτησαν συγχώρεση.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για την Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ της Μακεδονικής Δυναστείας, η οποία μάλιστα βασίλεψε σαν άνδρας από το 1055 έως το 1056. Η Αυγούστα Θεοδώρα κατά τους ισχυρισμούς του Μιχαήλ ΣΤ΄ του Στρατιωτικού που την διαδέχθηκε, αρρώστησε βαριά και πέθανε. Ωστόσο κάποιοι λένε ότι την δολοφόνησε και την έθαψε στη Βάστα.
Το εκκλησάκι
Τρεις αιώνες μετά την εκτέλεσή της ανεγέρθηκε το εκκλησάκι. Αμέσως μόλις ολοκληρώθηκαν οι εργασίες, λέει η παράδοση, φύτρωσαν 17 δέντρα στη στέγη του. Κάτω από την εκκλησία υπάρχει ένας μικρός χείμαρρος που διασταυρώνεται με τον ποταμό Χάραδρο.
Πολλοί ειδικοί επιχείρησαν να εξηγήσουν το μοναδικό φαινόμενο της ύπαρξης όλων αυτών των δέντρων πάνω στη στέγη της παλιάς εκκλησίας, που μάλιστα δεν καταρρέει από το βάρος.
Ο Ελευθέριος Μπεληγιάννης, πολιτικός μηχανικός από την Αθήνα, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η στέγη δέχεται 4,6 φορές μεγαλύτερο φορτίο από αυτό που υπολογίζουμε όταν κάνουμε μελέτες στεγών μη βατών, και 2,3 φορές μεγαλύτερο από αυτό που δέχεται ο κανονισμός για μελέτες οικοδομικών έργων για στέγες στις οποίες δεν αποκλείεται η συγκέντρωση ανθρώπων».
Όσο για τις ρίζες των δέντρων, γράφει ότι εάν περνάνε μέσα από τη λάσπη που συνδέει τις πέτρες του τοίχου και στερεώνονται στο έδαφος, θα έπρεπε να είχαν τρίψει τη λάσπη ή να είχαν σπάσει τις πέτρες και άρα το κτίριο να είχε καταρρεύσει.
Στο βιβλίο ρεκόρ Γκίνες
Η μοναδικότητα του ναΐσκου του έδεσε μια θέση και στο βιβλίο Γκίνες. Σε παλαιότερη έκδοσή του αναφερόταν: «ο ναός είναι χτισμένος σε πετρώδες έδαφος, με τοίχους πάχους 70 εκ., ενώ περιβάλλεται από 17 αιωνόβια δέντρα που τον αγκαλιάζουν. Τα δέντρα και τα κλαδιά τους πλέκονται στη σκεπή και τους τοίχους, με κάποιον τρόπο, για να το προστατεύσουν από τα φυσικά φαινόμενα».
Κείμενο-φωτογραφίες: Πόπη Παπαγεωργίου για το pontos-news.gr, με πληροφορίες και από το τεύχος Βίος, ακολουθία και παρακλητικός κανών της Αγίας Ενδόξου Θεοδώρας της εν Βάστα Αρκαδίας, έκδοση ΣΤ΄, Νοέμβριος 2013.
