Τα καρυκεύματα ή μπαχαρικά χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα για την παρασκευή ελαίων, φαρμάκων και διαφόρων αφροδισιακών.
Τα περισσότερα από αυτά υπάρχουν σε αφθονία στην ελληνική γη. Σε αρχαία βιβλία αναφέρεται η θεραπευτική τους δράση, αλλά επικράτησε η πεποίθηση ότι τα μπαχαρικά βλάπτουν την υγεία. Η αλήθεια είναι ότι παρά τις εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες που έχουν, η χρήση τους επιβάλλεται να γίνεται με μέτρο.
Μεταξύ άλλων ιδιοτήτων, βοηθούν στην απώλεια βάρους αυξάνοντας το μεταβολισμό μας, γιατί 20' μετά την κατανάλωσή τους ανεβαίνει η θερμοκρασία του σώματός μας κι αυτό σημαίνει ότι κάνουμε περισσότερες καύσεις.
Όμως μπορεί να επιβαρύνουν άτομα με έλκος, αφού αυξάνουν και την έκκριση γαστρικών υγρών στο στομάχι.
Ας δούμε αναλυτικά τις ιδιότητες του καθενός ξεχωριστά
Καυτερές πιπεριές
Περιέχουν σημαντικές ποσότητες β-καροτενίου, γεγονός που τους προσδίδει αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση τσίλι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Αλλά χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωση, γιατί μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου. Όπως και το πιπέρι καγιέν, έτσι και το τσίλι, βοηθά στη διατήρηση της καλής υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος και προστατεύουν από εγκεφαλικά επεισόδια. Βοηθάει και στην απώλεια βάρους.
Μαύρο πιπέρι
Το μαύρο πιπέρι έχει πολύ σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που οφείλονται στην πιπερίνη αλλά και σε ένα φυτοχημικό που περιέχει, την κουρκουμίνη. Το μαυροπίπερο, όπως και τα περισσότερα μπαχαρικά, σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του παχέως εντέρου και του προστάτη. Τέλος μας βοηθάει στην απώλεια βάρους.
Κανέλα
Είναι καλή πηγή μαγνησίου και σιδήρου, Είναι θερμαντική, εφιδρωτική, βελτιώνει τη λειτουργία των νεφρών και θεωρείται ιδανική για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας, των κολικών και της διάρροιας. Υπάρχει μια θεωρία που λέει ότι προστατεύει τις γυναίκες από τον καρκίνο του μαστού.
Γαρύφαλλο
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη ναυτία, τον εμετό και τον τυμπανισμό και διεγείρει το πεπτικό σύστημα. Είναι ισχυρό τοπικό αντισηπτικό και ήπιο αναισθητικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά για τον πονόδοντο.
Μαντζουράνα
Λέγεται ότι ο Ιπποκράτης τη χρησιμοποιούσε σαν αντισηπτικό. Το έλαιό της χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική και θεωρείται καλό αναλγητικό σε πονοκεφάλους, μυϊκούς πόνους, διαστρέμματα, στραμπουλήγματα και νευραλγίες.
Θυμάρι
Στη φαρμακευτική είναι γνωστό ως το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες. Είναι το καλύτερο αντισηπτικό και απολυμαντικό βότανο. Την ιδιότητά του αυτή την οφείλει στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε θυμόλη (thymol) που έχει το αιθέριο έλαιό του.
Δεντρολίβανο
Ομάδα Βρετανών και Γιαπωνέζων ερευνητών τόνισαν σε πρόσφατη μελέτη τους την ευεργετική δράση του συγκεκριμένου βοτάνου στη λειτουργία του εγκεφάλου. Βρήκαν ότι το δεντρολίβανο περιέχει ένα συστατικό (καρνοσικό οξύ) το οποίο αντιμάχεται την καταστροφή που προκαλούν στον εγκέφαλο οι ελεύθερες ρίζες, επιβραδύνει τη φυσιολογική γήρανση του εγκεφάλου και λειτουργεί σαν «ασπίδα» απέναντι στα εγκεφαλικά και τις νευροεκφυλιστικές νόσους, όπως το Αλτσχάιμερ. Επίσης μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψη δεντρολίβανου μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού, στα πολύ αρχικά στάδια, αποτρέποντας τα υγιή κύτταρα να μετατραπούν σε καρκινικά.
Κύμινο
Το κύμινο δρα ως καθαρτικό, διουρητικό, ορεκτικό και ευστόμαχο, σπασμολυτικό, εμμηναγωγό, γαλακταγωγό, καρδιοτονωτικό και αντιφυσητικό.
Ρυθμίζει τη λειτουργία του στομάχου και των εντέρων και κάνει καλό στη γαστρίτιδα, ιδιαίτερα με μειωμένη οξύτητα, σπασμούς του στομάχου, φλεγμονές του λεπτού εντέρου, μετεωρισμό, δυσκοιλιότητα.
Κάρυ ή κουρκουμάς
Το κάρι σε σκόνη περιέχει κουρκουμίνη, που είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση και βοηθά στη μείωση της φλεγμονής των αρθρώσεων. Η κουρκουμίνη σχετίζεται επίσης με επιβράδυνση της εξέλιξης του καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά και με την ενίσχυση της μνήμης (γι’ αυτό και σχετίζεται με προστασία ενάντια στη νόσο Αλτσχάιμερ).
Κρόκος Κοζάνης
Ο κρόκος Κοζάνης αποτελεί πολύ καλή πηγή βιταμίνης C, σιδήρου, μαγνησίου, μαγγανίου και καλίου, ενώ περιέχει πολύ μικρή ποσότητα υδατανθράκων και λίπους. Επιπλέον, περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, τα καροτένια α, β και γ, λυκοπένιο, ζεαξανθίνη και ισχυρά αντιοξειδωτικά, τα οποία αποτελούν και συστατικά του, δηλαδή η κροκίνη, η πικροκροκίνη, η σαφρανάλη και η κροκετίνη. Έχει αντιοξειδωτική, αντιγηραντική και αντικαρκινική δράση. Εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν κρύκευμα ή σαν ρόφημα.
Γλυκάνισος
Τα σπόρια του φυτού χρησιμοποιούνται στην αρτοποιία, έχουν δε εξαιρετικές χωνευτικές ιδιότητες.
Μοσχοκάρυδο
Βοηθά στην καταπολέμηση του πόνου από πέτρες χολής, δρα ως αντισηπτικό του εντέρου και είναι τονωτικό του εγκεφάλου και του κυκλοφορικού. Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του από εγκύους γιατί υπερβολικές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν σπασμούς στα νεφρά.
Ρίγανη
Είναι αντιδιαρροϊκή, αντιφλεγμονώδης, βακτηριοκτόνα. Υπό μορφή αφεψημάτων χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, αποχρεμπτικό για το βήχα, βοηθάει στην υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση. Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης (οριγανέλαιο) χρησιμοποιείται για τον πονόδοντο. Έχει αντιοξειδωτική δράση και βιταμίνη C. Μία άλλη κύρια χρήση της είναι κατά των χρόνιων ρευματισμών
Το συμπέρασμα που βγάινει από όλα τα παραπάνω είναι ότι οι θετικές τους δράσεις και ιδιότητες είναι πολύ περισσότερες από τις αρνητικές. Και πάνω από όλα μην ξεχνάμε ότι τα μπαχαρικά δίνουν υπέροχη γεύση στα φαγητά μας.
Άρα η χρήση τους είναι και γευστική και ωφέλιμη, αλλά πάντα με μέτρο.
Επιμέλεια: Ζαμπετάκη Ε.
