Σίγουρα θυμάστε την ταινία Με φόβο και πάθος του 1972 με τον Νίκο Κούρκουλο. Όταν τη δείτε ξανά, προσέξτε τη σκηνή που ψάχνει σε μια πολυκατοικία για μια οικογένεια που έμενε εκεί και πλέον είχε αλλάξει σπίτι. Στην είσοδο της πολυκατοικίας ρωτάει μια νεαρή κοπέλα εάν γνωρίζει που έχει πάει η εν λόγω οικογένεια και εκείνη του απαντάει. Θα διαπιστώσετε ότι η νεαρή είναι η Μίρκα Παπακωνσταντίνου στη δεύτερη κινηματογραφική της εμφάνιση. Η πρώτη είναι η ξεχασμένη σήμερα Ζωή χωρίς χαμόγελο του Λεωνίδα Αντωνάτου.
Η Μίρκα Παπακωνσταντίνου είναι ηθοποιός πρώτης γραμμής πάνω από μισό αιώνα. Κάτι που ούτε η ίδια το περίμενε, αφού στην ουσία ήταν ένα δειλό παιδί που αναρωτιόταν πως θα σταθεί πάνω στο σανίδι ή μπροστά στο φακό. Η ίδια μάλιστα έχει διηγηθεί πώς το ανακοίνωσε στην οικογένειά της ότι θα σπουδάσει θέατρο: «Έπαιζαν χαρτιά στο σπίτι με ένα ζευγάρι φίλων, πόκα. Τελείωνα το σχολείο τότε. Κι όπως έπαιζαν, τους το είπα… “Θα πάω στη Δραματική”, είπα μία και δύο φορές, για να με ακούσουν, ενώ συνέχιζαν το παιχνίδι τους. “Καλά σ’ ακούσαμε”, μου απάντησαν. “Και τι, θα βγαίνεις να λες λόγια στον κόσμο;” μου είπαν με μια λύπη στην έκφρασή τους.
Βέβαια, σε παραστάσεις πηγαίναμε έτσι κι αλλιώς. Και πήγα στη Δραματική Σχολή του Θεοδοσιάδη. Το πρωί δούλευα σε μια διαφημιστική. Ξεκίνησα σιγά-σιγά, πολύ μαγκωμένα. Μετά, πήρα και υποτροφία. Διάβαζα πολύ και σιγά-σιγά άρχισα να αισθάνομαι ωραία». Και ναι, όταν έδινε εξετάσεις είχε ξεχάσει τα λόγια της.
Μια οικογένεια από το Παγκράτι
Η Μίρκα, γεννήθηκε σαν σήμερα και ήταν το δεύτερο κορίτσι μιας αστικής οικογένειας που έμενε μεταπολεμικά στο Παγκράτι. Και που όπως κάθε οικογένεια είχε και αυτή τα δικά της μυστικά.
«Ο πατέρας μου ήταν κλασική περίπτωση του Βασιλικού Ναυτικού που καθαιρέθηκε, γιατί ήταν αριστερός. Ο πατέρας μου έχασε τα πάντα κι άρχισε από την αρχή. Έζησε την αντίφαση. Όταν μετά ξαναπήρε τη στολή, τον ρωτούσα γιατί νιώθει τόση χαρά, τι είναι πια αυτή η στολή. Και μου έλεγε “δεν ξέρεις τι θα πει να έρχεται ένας κοντός αμόρφωτος επιλοχίας και να σου ξηλώνει τα γαλόνια”.
»Πέντε φορές καταδικάστηκε εις θάνατον, πήγε φυλακή και στις τρεις από τις τέσσερις κουβέντες του έκανε αυτή την κίνηση –που του ξήλωναν τα γαλόνια… Γι’ αυτό και η χαρά του, όταν αποκαταστάθηκε ήταν μεγάλη. Το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό από τον μπαμπά μου τα πήρα. Είναι και όπλο και άμυνα και δύναμη, μεγάλη. Αρκεί να μην γίνεις γραφικός. Αν και πάντα γλιστράς λίγο, βέβαια.»
Κάνοντας την αυτοκριτική της δεν δίστασε να πει: «Ήμουν ένα βαθιά εσωστρεφές, κομπλεξικό πλάσμα. Έλεγα ποιήματα στο δημοτικό και έβαζα τα κλάματα και έφευγα. Πήγαινα σπίτι μου και παραπονιόμουν στη μάνα μου. Η αδελφή μου ήταν ένα λαμπερό πλάσμα, πολύ όμορφη, κούκλα, ένα κανονικό κορίτσι. Για χρόνια ήμουν η αδελφή της Σίτσας. Μετά έγινε η αδελφή της Μίρκας. Τη ζήλευα, χόρευε, έλεγε ποιήματα… Κι εκείνη με περιφρονούσε. Η μάνα μου μού είχε τρελή αδυναμία». Για την ιστορία το σπίτι τους, το έδωσαν για αντιπαροχή επί χούντας.
Ο Κατρανίδης και τα «παιδιά»
Με τον Δάνη Κατρανίδη γνωρίστηκαν στη Δραματική Σχολή Θεοδοσιάδη. Εκείνος έφυγε στο δεύτερο έτος για στρατιώτης και μετά όταν γύρισε παντρεύτηκαν. Ο γάμος δεν κράτησε πολύ, όμως οι δυο τους έμειναν αγαπημένοι ως το τέλος εκείνου. «Χωρίσαμε γιατί ήθελε να ξαναπαντρευτεί. Η σχέση μας συνέχιζε, δεν ήταν ερωτική. Ο Δάνης έχει παντρευτεί άλλες δύο φορές. Μου τις κληρονόμησε γιατί όταν χώριζαν με έπαιρναν τηλέφωνο», είχε πει η ηθοποιός.
Όσον αφορά τα επαγγελματικά της, τα πρώτα βήματα γίνονται με σπουδαίους θιάσους όπως Καλογεροπούλου–Φέρτης. Μέχρι που μια αντικατάστασή της αλλάζει τη ζωή. Συγκεκριμένα ήταν τη σεζόν που το «Ελεύθερο θέατρο» –μετέπειτα «Ελεύθερη σκηνή»– είχαν ανεβάσει στο θέατρο Καλουτά Το τραμ το τελευταίο.
Η ηθοποιός πήγε για μια αντικατάσταση και έμεινε ως τη διάλυση της ομάδας. Οι άνθρωποι που άλλαξαν όχι μόνο την επιθεώρηση αλλά και το ελληνικό θέατρο όπως αποδείχθηκε στην πορεία. Εκτός ελεύθερης σκηνής, η ίδια κινήθηκε πάλι σε παραστάσεις αξιώσεων, όπως το Γλυκό πουλί της νιότης όπου συνεργάστηκε με τη Μελίνα Μερκούρη και θυμόταν την ατάκα που έλεγε «θέλω να με αγαπούν ακόμα και οι καρέκλες».
Η αγαπημένη της tv
Παράλληλα άρχισαν και οι δουλειές στην τηλεόραση. Στην αρχή ήταν ταυτοποιημένη ως δραματική ηθοποιός. Μάλιστα σε μια τεράστια επιτυχία τους Μυστικούς αρραβώνες βίωσε και τη φάση του να γίνει αντιπαθής λόγου ρόλου στον κόσμο. Συγκεκριμένα σε μια σκηνή σκίζει ένα πορτρέτο που είχε ζωγραφίσει ο αρραβωνιαστικός της Αλέκος Αλεξανδράκης και απεικόνιζε την αγαπημένη του Νόρα Βαλσάμη. Την επόμενη μέρα της προβολής του επεισοδίου δέχτηκε την απέχθεια του κόσμου για την πράξη της.
Στην πορεία βέβαια και λόγω της ελεύθερης σκηνής την περίμεναν οι κωμικοί ρόλοι. Μπορεί λόγω υποχρεώσεων να έχασε τον ρόλο της τρίτης αδελφής Χαρίτου στις 3 χάριτες, όμως από τηλεοπτικές επιτυχίες άλλο τίποτα. Με αποκορύφωμα το Σόι σου που μπορεί να έχει τελειώσει εδώ και χρόνια αλλά οι καθημερινές επαναλήψεις του, το κρατάνε ζωντανό και το έχουν αναγάγει σε τηλεοπτικό φαινόμενο.
Το ίδιο συνέβη και στον κινηματογράφο. Το 1980 υποδύθηκε την Έλλη Παππά, τη σύντροφο του Νίκου Μπελογιάννη στον αξεπέραστο Άνθρωπο με το γαρύφαλλο του Νίκου Τζήμα, ενώ την επόμενη χρονιά πρωταγωνίστησε –και βραβεύτηκε– στο συγκλονιστικό Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί της Φρίντας Λιάππα.
Σχεδόν μια 20ετία μετά, την περιμένουν οι Ρέππας-Παπαθανασίου αρχικά με το Safe sex και μετά με το Κλάμα βγήκε από τον παράδεισο στο ρόλο της «Τζέλας Δελαφράγκα». Ε, εδώ τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Οι αλήθειες μιας γυναίκας
«Ενώ ήθελα τα παιδιά, πάντα έβρισκα ανόητες δικαιολογίες. Καταλήγω, λοιπόν, στο ότι μάλλον δεν το θέλησα πολύ. Ήταν επιλογή μου», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της η ηθοποιός. Γενικώς στις συνεντεύξεις της η Μίρκα Παπακωνσταντίνου είναι η χαρά του δημοσιογράφου. Μιλάει για όλα, αλλά με εκείνο τον μαγικό σαρκασμό της που σε συνδυασμό με τον αυτοσαρκασμό της κάνει τις συνεντεύξεις της απόλαυση, αλλά και μάθημα αλήθειας. Όπως για παράδειγμα τον καιρό της πανδημίας, η ηθοποιός δήλωσε χαρακτηριστικά πως δεν βρήκε κανέναν «πραγματικό εαυτό» και αστειευόμενη ανέφερε πως θα δημιουργούνταν προβλήματα αν τον «συναντούσε» τελικά. Για να καταλήξει πως: «Εύκολα δεν με ανέχομαι, αλλά με ανέχομαι. Δεν αγαπώ τον εαυτό μου πάση θυσία κι εναντίον των άλλων».
Όσο για τα κλισέ τύπου «μαθαίνω από τις αποτυχίες» ή «αγαπώ να μεγαλώνω» η απάντησή της είναι αφοπλιστική: «Έχω κάνει και αποτυχίες, όμως ο κόσμος δεν τις θυμάται. Και δεν θα πω ότι μαθαίνεις από αυτές, όχι δεν μου αρέσουν, ούτε οι ρυτίδες μου αρέσουν, τίποτα δεν μου αρέσει, απλώς τα δέχομαι και προχωρώ. Βεβαίως θα πας παρακάτω, αλλά το θέμα είναι να μην σε πλήττουν, να έχεις ενέργεια και να μη το δεις παθητικά».
Σπύρος Δευτεραίος
