Το Σάββατο 17 Φλεβάρη, στις 18:30, στο Κέντρο Πολιτισμού «Χρήστος Τσακίρης» του Δήμου Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη σε εκδήλωση της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, θα γίνει η παρουσίαση του Φακέλου του Δελτίου Σέρρα και του οπτικοακουστικού υλικού που έχει γυριστεί για να πλαισιώσει την εγγραφή του ποντιακού Πυρρίχιου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το βίντεο αυτό είναι αποτέλεσμα εργώδους προσπάθειας πολλών ανθρώπων και πολύμηνης προετοιμασίας, που ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 2022 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβρη του 2023.
Ήταν κατά γενική ομολογία η πιο μακρόχρονη προετοιμασία για την παρουσίαση του Σέρρα χορού.
Οι εβδομαδιαίες πρόβες των χορευτών διήρκησαν 9 ολόκληρους μήνες, και πέρασαν σε διάρκεια την προετοιμασία του χορευτικού συγκροτήματος που παρουσίασε τον χορό στην Ολυμπιάδα της Αθήνας το 2004!
Λάμβαναν χώρα κάθε Τρίτη 9:00 μ.μ. – 12:00 π.μ. στο κλειστό Γυμναστήριο της Ηλιούπολης του Δήμου Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης.
Η επιλογή των τοποθεσιών των γυρισμάτων, μετά από διάφορες προσπάθειες που δεν τελεσφόρησαν είτε λόγω γραφειοκρατίας (των αρχαιολογικών υπηρεσιών) είτε λόγω απροσδόκητων καταστάσεων όπως η επίθεση από μέλισσες στο συνεργείο που έκανε ρεπεράζ, με αποτέλεσμα τη βραχεία νοσηλεία του για την παροχή της ενδεδειγμένης αντιαλλεργικής αγωγής, έγινε βάσει του σκεπτικού της απρόσκοπτης κινηματογράφησης, της ασφάλειας των συμμετεχόντων αλλά και της αρτιότητας του αισθητικού αποτελέσματος.
Το ντοκιμαντέρ διάρκειας 13 περίπου λεπτών ξεκινάει από τους χώρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα την Κεντρική Βιβλιοθήκη, όπου η Αλεξία Ιωαννίδου με ευσύνοπτο τρόπο περιγράφει την έννοια της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και παρουσιάζει συμπεράσματα από την πρωτογενή έρευνα που διεξήγαγε στο πλαίσιο μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών για τον Πυρρίχιο.
Κατόπιν μεταφερόμαστε στον νομό Κιλκίς, στην τοποθεσία Άγιος Παντελεήμονας Μικρού Δάσους όπου δεκαμελές χορευτικό συγκρότημα αποτελούμενο από χορευτές του ΣΠΟΣ νομού Θεσσαλονίκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος χορεύουν τον χορό Σέρρα δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό, υπό τις οδηγίες του χοροδιδασκάλου τους Παύλου Τσιλογλανίδη, τον ήχο της λύρας του Κώστα Σιαμίδη και του νταουλιού του Νίκου Φιλιππίδη.
Tα γυρίσματα για την καταγραφή του Αργού και του Γρήγορου Σέρρα έγιναν στις 12 Ιουλίου ανήμερα του Αγίου Παϊσίου, ημέρα που η θερμοκρασία έφτασε τους 40 βαθμούς κελσίου.
Το χοροστάσι πραγματικά έκαιγε τα «τσάπουλας» (δερμάτινα παπούτσια με λεπτές σόλες) των χορευτών δίνοντας κυριολεκτικά «άψιμον σα πλάκας ετούν» (φωτιά στις πατούσες τους).
Από τις 11:00, την ώρα δηλαδή που οι σκιές μίκραιναν και ο φωτισμός ήταν κατάλληλος για το χοροστάσι στο οποίο θα επιτελούνταν ο χορός μέχρι τις 15:00 το μεσημέρι, ο Πυρρίχιος χορεύτηκε εννιά διαδοχικές φορές για να καλυφθούν όλα τα προσχεδιασμένα πλάνα λήψης που είχαν προγραμματιστεί από τη δημιουργική ομάδα.
Καταναλώθηκαν πολλά λίτρα μεταλλικού νερού και χύθηκε πολύς ιδρώτας κάτω από τις παραδοσιακές μαύρες ζίπκες των χορευτών που αδιαμαρτύρητα έδιναν τον καλύτερό τους εαυτό, συναισθανόμενοι τη σπουδαιότητα του όλου εγχειρήματος.
Η ζέστη, η κούραση, η σκόνη που σηκώνονταν από τα χτυπήματα των ποδιών των χορευτών και έμπαινε στα μάτια όλων των συντελεστών δεν στάθηκαν ικανά να μετριάσουν την ένταση.
Όλοι έδιναν το περίσσευμα της ψυχής τους για να ανταποκριθούν στο ρόλο τους. Είναι χαρακτηριστικό πως μετά την ημέρα της καταγραφής όλοι οι φωτογράφοι έδωσαν τον ακριβό φωτογραφικό εξοπλισμό τους σε ειδικό συνεργείο για καθαρισμό.
Ο χορός καταγραφόταν ταυτόχρονα από τέσσερις κάμερες (τρεις επίγειες και μία εναέρια) και ισάριθμους επαγγελματίες φωτογράφους-βιντεολήπτες. Δημιουργήθηκαν συνολικά 36 ολοκληρωμένοι χοροί (πλάνα), δηλαδή 3,6 ώρες καθαρού οπτικοακουστικού υλικού για μοντάρισμα και αυτό έκανε ιδιαιτέρως απαιτητικό το τελικό μοντάζ και το συγχρονισμό των εικόνων με τη μουσική.
Κορυφαία στιγμή της κινηματογράφησης που θα μείνει χαραγμένη στο μυαλό όλων όσων έλαβαν μέρος στο επικό αυτό πρότζεκτ είτε μπροστά είτε πίσω από τις κάμερες, ήταν το τελευταίο γύρισμα που καταγραφόταν από drone με σκοπό την αποτύπωση του κυκλικού σχήματος του χορού. Μετά την παύση της μουσικής οι χορευτές παρέμειναν με τα χέρια ψηλά περιμένοντας να ακούσουν το σύνθημα του σκηνοθέτη και επικεφαλής της οπτικοακουστικής καταγραφής Νίκου Βουρβαχάκη για να λυθούν και να σταματήσει το γύρισμα.
Με το άκουσμα της φράσης «εντάξει, το έχουμε» από τον σκηνοθέτη, οι χορευτές φώναξαν και αγκαλιάστηκαν αδελφωμένα δημιουργώντας ρίγη συγκίνησης και αποδεικνύοντας πως τέτοια συναισθήματα μόνο ο Πυρρίχιος μπορεί να προκαλέσει!
Τον Οκτώβρη την εποχή που δημιουργείται ειδυλλιακό σκηνικό με τα πεσμένα φύλλα και τα φθινοπωρινά χρώματα στο μεγαλύτερο δάσος καστανιάς της χώρας μας, γυρίστηκε στην τοποθεσία «Στραβοπόταμος» του όρους Πάικου η «Σέρρα τη Μασαιρί» και ολοκληρώθηκε το απαιτητικό πρότζεκτ, το οποίο αναμένεται να προκαλέσει το ζωηρό ενδιαφέρον όχι μόνο του εγχώριου αλλά και του διεθνούς κοινού, αφού η παραγωγή φρόντισε στο πλαίσιο της εξασφάλισης μεγαλύτερης ορατότητας να υποτιτλίσει το ντοκιμαντέρ στην αγγλική γλώσσα! Η παραγωγή χρηματοδοτήθηκε με πόρους του υπουργείου Πολιτισμού.
Οι συντελεστές
Η ομάδα που δημιούργησε το όμορφο αποτέλεσμα είναι οι:
- Αλεξία Ιωαννίδου: Έρευνα – Επιστημονική τεκμηρίωση
- Νίκος A. Βουρβαχάκης & Αλεξία Ιωαννίδου: Σκηνοθεσία.
Οπερατέρ:
- Νίκος A. Βουρβαχάκης
- Νικόλας N. Βουρβαχάκης (drone operator)
- Σωκράτης Μουρατίδης
- Γιάννης Σπυρόπουλος.
Μοντάζ: Νίκος A. Βουρβαχάκης
Μουσικοί:
- Λύρα: Κώστας Σιαμίδης
- Ταούλ’: Νίκος Φιλιππίδης
Οι χορευτές του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων ν. Θεσσαλονίκης της ΠΟΕ είναι οι:
- Σάββας Γεωργιάδης
- Ιάκωβος Νικολαΐδης
- Μιλτιάδης Τερζόπουλος
- Στράτος Μπίλης
- Δημήτρης Χάνδρος
- Βαγγέλης Λάχανης
- Σεραφείμ Πετρίδης
- Βασίλης Κυριακίδης
- Παναγιώτης Δουλγερίδης
- Κυριάκος Κυριακίδης.
Χοροδιδάσκαλοι:
- Παύλος Τσιλογλανίδης
- Αμανάτιος Πετρίδης.
Εμφανίστηκε το μικρό ποντιόπουλο Κωνσταντίνος Τσιβρεμετζής. Τους αγγλικούς υπότιτλους επιμελήθηκαν η Αλεξία Ιωαννίδου με την Χριστίνα Κωνσταντάκη.