Αλλάζει πλήρως το διοικητικό καθεστώς των πέντε μεγαλύτερων δημόσιων μουσείων της χώρας, βάσει του σχεδίου νόμου του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού που κατατέθηκε στη Βουλή και έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί και να τεθεί προς ψήφιση στις 13 Φεβρουαρίου.
Πρόκειται για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου τα οποία δεν θα αποτελούν πλέον ειδικές περιφερειακές υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά θα μετατραπούν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), όπως είναι και το Μουσείο της Ακρόπολης.
Ειδικότερα, τα μουσεία δεν θα διοικούνται πλέον αποκλειστικά από διευθυντές αρχαιολόγους – δημοσίους υπαλλήλους, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα αλλά από μεικτά διοικητικά συμβούλια που θα ορίζονται από τον εκάστοτε υπουργό Πολιτισμού, χωρίς της προϋπόθεση να είναι αρχαιολόγοι.
Συγκεκριμένα τρία μέλη του Δ.Σ θα είναι προσωπικότητες αναγνωρισμένου κύρους στον χώρο των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών και δύο θα προέρχονται από το υπουργείου Πολιτισμού.
Ως πρόεδρος και αντιπρόεδρος θα ορίζονται προσωπικότητες που έχουν ξεχωρίσει για την επιτυχημένη επαγγελματική και κοινωνική τους δραστηριότητα. Σε αυτό το επταμελές Δ.Σ θα απευθύνεται ο γενικός διευθυντής των μουσείων προκειμένου να λάβει έγκριση για κάθε θέμα που σχετίζεται με τη λειτουργία τους.
Επίσης, σύμφωνα με το νέο καθεστώς τα πέντε μουσεία θα διαχειρίζονται τα ίδια τους πόρους που εισπράττουν από εισιτήρια, πωλητήρια, εκδηλώσεις κτλ, τα οποία μέχρι σήμερα εισπράττονται από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (Ο.Δ.Α.Π), προκειμένου να αυτοχρηματοδοτούνται.
Επιπλέον, θα έχουν τη δυνατότητα όχι βμόνον να δανείζουν και να δανείζονται έργα, με πενταετή διάρκεια και δυνατότητα ανανέωσης, αλλά και να ιδρύουν παραρτήματά τους σε χώρες του εξωτερικού προκειμένου να εκθέτουν μακροπρόθεσμα κάποιες από τις συλλογές τους.
Θα αλλάξει, όμως και το καθεστώς που αφορά στην ασφάλιση των μετακινούμενων αρχαιοτήτων καθώς θα θεσπιστεί, για πρώτη φορά, σύστημα κρατικής εγγύησης που θα απαλλάσσει τα μουσεία από τα υπέρογκα έξοδα των ασφαλίστρων ιδιωτικής ασφάλισης,
Όσον αφορά στους εργαζόμενους των μουσείων αυτοί, εφόσον το επιθυμούν, θα παραμείνουν στις θέσεις τους, ενώ θα ανοίξουν κι άλλες οργανικές θέσεις οι οποίες δεν θα απευθύνονται σε υπαλλήλους του υπουργείου Πολιτισμού.
Λίνα Μενδώνη: Στόχος ο εκσυγχρονισμός
«Το νομοσχέδιο για την μετατροπή των πέντε μεγάλων μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου στοχεύει στον εκσυγχρονισμό τους, στην ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο διοίκησης των συγκεκριμένων δημόσιων μουσείων, καθώς και της διεύρυνσης των δραστηριοτήτων και δράσεων τους στο πλαίσιο πάντα των δημόσιων πολιτικών, που χαράσσει το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και της αρχαιολογικής νομοθεσίας» σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την ομιλία της στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εισαγωγή του συστήματος της «κρατικής εγγύησης» για τις μεταφορές αρχαιοτήτων το οποίο χαρακτήρισε ως «ρύθμιση – τομή».
Αντιδρούν οι αρχαιολόγοι και η αντιπολίτευση
Κινητοποιήσεις σχεδιάζει για τις επόμενες ημέρες ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, αντιδρώντας στο εν λόγω νομοσχέδιο. Ειδικότερα, μεθαύριο, Κυριακή, ημέρα δωρεάν εισόδου για το κοινό, τα μέλη του ΣΕΑ μαζί με άλλους εργαζόμενους των Μουσείων θα ενημερώνουν το κοινό για τις επιπτώσεις του σχεδίου νόμου ενώ προγραμματίζονται και νέες στάσεις εργασίας.
Ο σύλλογος είχε αντιδράσει εξ αρχής αρνητικά στο νομοσχέδιο, διαμαρτυρόμενος πως «υπονομεύει τον ενιαίο χαρακτήρα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και οδηγεί στη διάλυσή της».
«Στην προσπάθειά της να υπερασπιστεί το καταστροφικό σχέδιο νόμου του ΥΠΠΟΑ, που διαλύει την Αρχαιολογική Υπηρεσία, αποσπά από αυτήν τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά δημόσια Μουσεία, τα μετατρέπει σε κυβερνητικά υποχείρια και παραδίδει την διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε κυβερνητικά διορισμένα ΔΣ, η υπουργός Πολιτισμού Στυλιανή Μενδώνη στη Βουλή, εμφανώς εκνευρισμένη και ανήσυχη για τις αντιδράσεις στον χώρο του πολιτισμού, προέβη σε μια σειρά χαρακτηρισμούς για όσους αντιδρούν στις καταστροφικές προθέσεις της», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Στο ίδιο κλίμα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, των οποίων η διαφωνία επικεντρώνεται στη μετατροπή των μουσείων σε ΝΠΔΔ, όπως επίσης και στον διορισμό των 7μελών διοικητικών συμβουλίων τους από την υπουργό Πολιτισμού, κάνοντας λόγο για αδιαφανείς διαδικασίες και διαπλοκή.