Τα μελομακάρονα «μέλι και μακαρονία», ετυμολογικά προέρχονται από την Αρχαία Ελλάδα. Η λέξη «μακαρονία» πηγάζει από τη λέξη μακαρία, γνωστή σε μας κυρίως από το επίθετο «μακάριος», που σημαίνει αιώνια ευτυχισμένος.
Η μακαρία λοιπόν, ήταν δείπνο, το οποίο προσέφεραν μετά την κηδεία προς τιμήν του νεκρού. Άλλη εκδοχή, η οποία είναι και επικρατέστερη είναι ότι η μακαρία ήταν ένα τεμάχιο άρτου ή διπυρίτη άρτου (δύο + πυρά = δύο φορές στη φωτιά), φουρνισμένο, δηλαδή παξιμάδι, το οποίο προσέγγιζε σε μέγεθος και σχήμα το σημερινό μελομακάρονο.
Στην Ελλάδα όμως, στο μικρό αυτό τεμάχιο, τη μακαρία προστέθηκε μέλι, εξελίχθηκε, βελτιώθηκε κι έτσι έχουμε σήμερα το μελομακάρονο, το οποίο βέβαια δεν έχει καμία σχέση με την Αρχαία μακαρία, αλλά συνδέθηκε με τις ημέρες των Χριστουγέννων, πιθανόν λόγω του καρυδιού, που περιέχει. Άλλωστε, το καρύδι συμβολίζει τη γέννηση, τη δημιουργία και μοιάζει με τα σπάργανα, στα οποία βρέθηκε ο Χριστός κατά τη γέννησή του.
Συνταγή
120 γρ. ζάχαρη άχνη | |
100 γρ. Μαργαρίνη ή μαγειρικό λίπος (φυτίνι) | |
480 γρ. αραβοσιτέλαιο ή 50-50 με ελαιόλαδο | |
200 γρ. χυμό πορτοκαλιού | |
180 γρ. νερό κρύο | |
1 κ. τ. γ. κοφτό σόδα (κουταλάκι του γλυκού) | |
1 κ.τ.γ. κοφτό αμμωνία | |
2 κ.τ.γ. κοφτό κανέλα | |
1/6 κ.τ.γ. γαρύφαλλο | |
1100 γρ αλεύρι για όλες τις χρήσεις |
60 γρ. σιμιγδάλι ψιλό |
Ξύσμα από 1 πορτοκάλι |
Σιρόπι
Βήμα 1 |
500 γρ. νερό |
300 γρ. γλυκόζη |
650 γρ. ζάχαρη |
Βήμα 2 |
400 γρ. νερό |
200 γρ. μέλι |
650 γρ. ζάχαρη |
Τρόπος παρασκευής
- Ρίχνουμε σε ένα λεκανάκι τη ζάχαρη με τη μαργαρίνη και τα ανακατεύουμε μέχρι να γίνουν ένα μείγμα.
- Κατόπιν, ρίχνουμε λίγο λίγο το λάδι και ανακατεύουμε συνεχώς με ένα σύρμα. Αφού το απορροφήσει ρίχνουμε λίγο λίγο το μείγμα χυμό-νερό.
- Το μείγμα χυμός-νερό, το ρίχνουμε με ιδιαίτερη προσοχή, ανακατεύοντας συνέχεια ώστε να μην έχουμε εμφανή διαχωρισμό υγρών-λιπαρών.
- Αφού τελειώσουμε και με τα υγρά, κοσκινίζουμε: σόδα, αμμωνία, κανέλα και γαρύφαλλο στο μείγμα και ξανά ανακατεύουμε για 10’’. Κι αμέσως ρίχνουμε το αλεύρι με το σιμιγδάλι κοσκινισμένα και ζυμώνουμε με τον εξής τρόπο: Τοποθετούμε τις παλάμες μας αντίκρυ στο λεκανάκι, βυθισμένες στο μείγμα μας (υγρά και αλεύρι) και τις ενώνουμε αργά (σαν να χτυπάμε παλαμάκια) και τα περνάμε στα απέναντι άκρα.
- Κάνουμε την ίδια κίνηση σαν να ενώνουμε σε ένα μεγάλο ρολόι το 12 με το 6, το 3 με το 9, το 1 με το 7 κ.ο.κ.
- Σταματάμε αμέσως το ζύμωμα, όταν απορροφηθούν τα υγρά από το αλεύρι. Το μελομακάρονο δεν θέλει ζύμωμα.
- Πλάθουμε οβάλ τεμάχια, βάρους 20-25 γραμμαρίων και τα περνάμε από ένα σύρμα καρέ ή τρίφτη. Ψήνουμε στους 180ο C για 25 λεπτά περίπου (ανάλογα τον φούρνο) και πάντα υπό την επίβλεψή μας.
- Όταν είναι έτοιμα, σιροπιάζουμε καυτά μελομακάρονα-κρύο σιρόπι (θερμοκρασία δωματίου). Μετά από 30’’ δοκιμάζουμε ένα για να δούμε αν έχει «τραβήξει» σιρόπι και τα βγάζουμε σε ένα σύρμα να στραγγίξουν.
- Τοποθετούμε σε λαμαρινάκι και ρίχνουμε από πάνω μέλι και ψιλοκομμένα καρύδια.
Tips
- Το σιρόπι το φτιάχνουμε τουλάχιστον 2-3 ώρες νωρίτερα, ώστε να έχει πάρει θερμοκρασία δωματίου
- Το σιρόπι, που περιέχει μέλι ενδέχεται μετά από 3-4 μέρες να ξινίσει, οπότε δεν επαναχρησιμοποιείται
- Προαιρετικά, τρίβουμε και μοσχοκάρυδο.
Ιωάννης Γκούμας, αρτοποιός