«Καλή παραγωγή», με τις καιρικές συνθήκες να έχουν συμβάλει ώστε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο, είχαν φέτος οι κροκοπαραγωγοί της Κοζάνης, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Βασίλη Μητσόπουλο.
«Το χρυσάφι της ελληνικής γης» είναι γνωστό για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες.
Η συγκομιδή του κρόκου γίνεται τον Οκτώβριο. Οι παραγωγοί της Κοζάνης παραδίδουν τη σοδειά στο συνεταιρισμό ο οποίος έχει αναλάβει την αποθήκευση, τη συσκευασία αλλά και τη διάθεση σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ιδρύθηκε το 1971 και έχει 1.000 σχεδόν μέλη που καλλιεργούν περί τα 5.500 στρέμματα και παράγουν από 2,5 έως 3 τόνους.
Για 1 κιλό κόκκινων στιγμάτων κρόκου χρειάζεται να συλλεχθούν 150.000 λουλούδια· ένα στρέμμα σε κάθε καλλιεργητική περίοδο μπορεί να αποδώσει κατά μέσο όρο από 900 γραμμάρια έως 1 κιλό.
Η σημερινή καλλιέργεια εισήχθη στην Κοζάνη από την Αυστρία κατά τον 17ο αιώνα, αν και ο κρόκος ήταν γνωστός στην αρχαία Ελλάδα. Τους βολβούς μετέφεραν Κοζανίτες έμποροι οι οποίοι διατηρούσαν σημαντική παροικία στη Βιέννη.
Έτσι, κάθε Οκτώβριο μια… μοβ θάλασσα απλώνεται στα χωριά Κρόκος, Άνω και Κάτω Κώμη, Καισαριά και Αγία Παρασκευή.
Το λουλούδι με τα κόκκινα στίγματα ανθίζει μία φορά το χρόνο για περίπου 20 ημέρες. Οι καλλιεργητές ξεκινούν τη συλλογή λίγο μετά την ανατολή του ήλιου. Πρόκειται για μια απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία που γίνεται αποκλειστικά με τα χέρια και έως σήμερα έχει οικογενειακά χαρακτηριστικά.
Την ίδια ημέρα της συλλογής ξεχωρίζονται τα πέταλα από τους στήμονες και τα στίγματα, ενώ ακολουθεί η ξήρανση των στιγμάτων προκειμένου ο κρόκος να διατηρήσει αναλλοίωτες τις ιδιότητές του.