Έναν χρόνο μετά τη μετατροπή της Αγια-Σοφιάς της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί, η UNESCO διά της 44ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι καταπέλτης για την Τουρκία, και σε ό,τι αφορά στην αλλαγή χρήσης της Μονής της Χώρας.
Στο κείμενο συμπερασμάτων «αποτυπώνεται η βαθιά λύπη της Επιτροπής σχετικά με την έλλειψη διαλόγου αλλά και πληροφόρησης για τις προθέσεις της Άγκυρας αναφορικά με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμί».
Επισημαίνεται δε πως έγιναν επανειλημμένες εκκλήσεις να συμμορφωθεί η Τουρκία με τις κατευθυντήριες γραμμές της UNESCO, και τονίζεται ότι υπάρχει έντονη ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις στον οικουμενικό χαρακτήρα των μνημείων.
Αυτό που ζητείται είναι να γίνουν γνωστές οι τουρκικές προθέσεις και να υπάρξει διάλογος προτού ληφθούν και άλλες αποφάσεις για ριζικές αλλαγές στα δύο μνημεία.
Επιπλέον, η Τουρκία καλείται να καταθέσει στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς έως και την 1η Φεβρουαρίου 2022 μια πλήρως ενημερωμένη έκθεση των εργασιών συντήρησης στα μνημεία, ώστε το ζήτημα να συζητηθεί κατά την επόμενη Σύνοδο.
Η Ελλάδα, που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ δηλώνει ικανοποιημένη από την απόφαση, συμμετέχει ως παρατηρητής Επιτροπή, και είναι υποψήφια για την επόμενη περίοδο ως ένα από τα 21 κράτη-μέλη.
«Η ελληνική πλευρά, και συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών σε στενό συντονισμό με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προέβησαν σε φιλικές κρούσεις προς τα κράτη-μέλη της εν λόγω Επιτροπής, με σκοπό αφενός να επιτευχθεί θετικό για τη χώρα μας λεκτικό, και αφετέρου να αντικρουστούν αντίστοιχες προσπάθειες της Τουρκίας, η οποία επίσης προσπάθησε –χωρίς επιτυχία– να αποφύγει την υιοθέτηση του λεκτικού αυτού» ανέφεραν οι ίδιες πηγές.