Είναι το αιώνιο ερώτημα: Ένας σπουδαίος δημιουργός έχει άφεση αμαρτιών για τις πράξεις του; Φυσικά και όχι, ειδικά όταν μιλάμε για την αφαίρεση μιας ζωής. Ούτε όμως μειώνεται το έργο του λόγω της ζωής του. Όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό.
Αθανάσιος-Δημήτριος = Άκης
1933, και στις 15 Δεκεμβρίου έρχεται στη ζωή ο Αθανάσιος-Δημήτριος Πάνου. Είναι το τρίτο από τα έξι παιδιά του Στέφανου Πάνου, που εργαζόταν ως διαχειριστής της βασιλικής φρουράς. Μητέρα του η Ελευθερία Σακελλαριάδη, επάγγελμα οικιακά.
Μεγαλώνει σε γειτονιά με πολλούς πρόσφυγες, και από μικρό παιδί ζει μέσα στη μουσική, στις κεμεντζέδες και τα τραγούδια των Ποντίων.
Αποκτά ακούσματα από τα ρεμπέτικα που ήταν διάχυτα παντού στην περιοχή. Μέσα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής προσπαθεί να επιβιώσει πουλώντας τσιγάρα και κάνοντας διάφορες δουλειές, ενώ παράλληλα μυείται από τον μεγαλύτερο αδελφό του Ευάγγελο και τον φίλο του Λευτέρη Ευσταθιάδη στον κόσμο της μουσικής και των οργάνων.
Από 9 ετών ξεκινά να παίζει μαντολίνο και κιθάρα, και την άνοιξη του 1947 κάνει την πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στην ταβέρνα του Σιλιβάνη στο Κουκάκι, με αμοιβή το όποιο φιλοδώρημα των πελατών και ένα πιάτο φαγητό.
Τα χρόνια των βαριετέ και της περιπλάνησης
Το 1948 ανεβαίνει ως ταλέντο στο Αλκαζάρ. Είναι το θέατρο όπου διαπρέπει ο σκηνοθέτης Ορέστης Λάσκος και που τόσο απαξιωμένα έχουν μείνει από τη θεατρική ιστορία του τόπου. Ο νεαρός Άκης παίζει κιθάρα μαζί με τον αδελφό του ενώ η αδελφή του τραγουδάει.
Σιγά-σιγά γίνεται επαγγελματίας μουσικός που παίζει σε πάρτι και συνεστιάσεις.
Για μία περίπου δεκαετία ο Άκης Πάνου αρχίζει την περιπλάνηση του με όλους τους καλλιτέχνες της εποχής σε διάφορα κέντρα. Το 1957-58 παίζει στο «Απόψε φίλα με» του Χρήστου Κολοκοτρώνη· τα ονόματα του μαγαζιού είναι η Σωτηρία Μπέλλου και ο Μανώλης Αγγελόπουλος. Είναι η εποχή που κάνει το δισκογραφικό του ντεμπούτο.
Μεγάλες επιτυχίες, σπουδαία τραγούδια και μια απαγόρευση
«Το παιδί μου απόψε πίνει» με την Καίτη Γκρέυ, «Μια βραδιά καταραμένη» με τη Δούκισσα σε στίχους Χρήστου Κολοκοτρώνη. Είναι τα πρώτα τραγούδια που δισκογραφεί ως συνθέτης. Και είναι η αρχή.
Ακολουθούν αρκετές επιτυχίες, μεταξύ των οποίων το «Ξημέρωσε καλή μου» (1964) και το «Καρδιά μου μην παραπονιέσαι» (1964).
https://www.youtube.com/watch?v=9gn0VBqU_Go
Το 1967 βγάζει το σπουδαίο «Θα κλείσω τα μάτια». Λίγες μέρες μετά την 21η Απριλίου. Το τραγούδι κυκλοφορεί για 15 μέρες και μετά αποσύρεται. Η λογοκρισία πιστεύει ότι οι στίχοι έχουν πολιτικές βολές και το απαγορεύει.
Με διαφορετικούς στίχους θα κυκλοφορήσει το 1971 με τη Βίκυ Μοσχολιού, και από τότε τραγουδιέται πάντα.
Του Άκη Πάνου και «Η πιο μεγάλη ώρα»:
Όπως και τα: «Μοίρα μου γιατί μ’ αφήνεις», «Ρολόι κομπολόι», «Είδα τα μάτια σου κλαμένα»:
«Δεν θέλω τη συμπόνια κανενός»:
«Όταν σημάνει η ώρα», «Γιατί καλέ γειτόνισσα», «Και τι δεν κάνω», «Πήρα απ’ το χέρι σου νερό», «Του κόσμου τον περίγελο», «Ούτε αχ δεν θα πω». Ναι, όλα αυτά είναι τραγούδια του Άκη Πάνου. Και οι επιτυχίες συνεχίζονται και στην δεκαετία του 1970, που αλλάζουν πολλά στο εγχώριο πεντάγραμμο.
Αλλά ο Άκης Πάνου παραμένει κορυφαίος.
Ο μουσικοσυνθέτης συνεχίζει με σπουδαία τραγούδια όπως τα: «Δεν κλαίω για τώρα» (1970), «Δώσ’ μου να πιω» (1970), «Κοίτα με στα μάτια» (1971), «Πυρετός» (1971):
Την ίδια δεκαετία κυκλοφορούν ακόμα τα: «Να είχα το κουράγιο» (1971), «Εγώ καλά σου τα ‘λεγα» (1971), «Πρέπει» (1972), « Ήταν ψεύτικα» (1972), «Στο σταθμό του Μονάχου» (1972), «Τα όνειρα χτίζονται» (1973), «Το θολωμένο μου μυαλό» (1973):
Επίσης, τη δική του υπογραφή φέρουν τα: «Άντε να περάσει η μέρα» (1973), «Οι μισοί καλοί» (1973), «Μίσος» (1974), «Η ζωή μου όλη» (1974), «Και τότε» (1974).
Στέλιος Καζαντζίδης: Μια εκρηκτική σχέση
«Το θολωμένο μου μυαλό» είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό τραγούδι από τα έξι του Άκη Πάνου. Όπως φυσικά και το «Η ζωή μου όλη».
Δυο ιδιαίτεροι άνθρωποι. Σπουδαίοι, αλλά και ιδιαίτεροι. Το 1982 έγινε πρώτο θέμα η απόφαση του Στέλιου Καζαντζίδη να σταματήσει να τραγουδάει λόγω των προβλημάτων που είχε με τη δισκογραφική του εταιρεία. Τι έλεγε τότε για τον τραγουδιστή ο Άκης Πάνου;
https://www.youtube.com/watch?v=7NNDJImKtiM
Αυτά τότε, το αγνό 1982. Τη δεκαετία που ακολουθεί οι σχέσεις των δύο ανδρών περνούν από 40 κύματα. Κατηγορίες, ύβρεις, παρεξηγήσεις. Δείτε τι δήλωσε ο Άκης Πάνου το 1993 στη Μαλβίνα Κάραλη:
Όμως στο φινάλε συνάντηση υπάρχει, και είναι η τελευταία. Με ένα αυτοσχέδιο γλέντι σε ένα ταβερνάκι. Κάτι σαν ρέκβιεμ.
Ποιος είναι ο «Τρελός» που θέλει τόσο πολύ ο Καζαντζίδης να τραγουδήσει; Ήταν από το άλμπουμ Παρών, μία από τις καλύτερες και πιο ολοκληρωμένες δουλειές του συνθέτη, που το έντυσε με τη μοναδική φωνή του ο Μανώλης Μητσιάς.
Η μοιραία μέρα
Το 1986 αποφασίζει να φύγει από την Αθήνα και ανεβαίνει στην Ξάνθη. Μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του, την Άννα Μπακιρτζή, και τα τέσσερα παιδιά τους: Την Ελευθερία, τον Στέφανο και τους δίδυμους Αθανάσιο-Δημήτριο και Ευάγγελο.
Δεν ξεκόβει εντελώς από την πρωτεύουσα, και μάλιστα το 1989 μετά από την παρότρυνση φίλων του αποφασίζει να επιστρέψει στο πάλκο σε κοινές εμφανίσεις με τον Μανώλη Ρασούλη στο κέντρο «Επειγόντως» του Βασίλη Σαλούστρου, στην Κυψέλη.
Έπειτα ξεκινά εμφανίσεις σε διάφορα κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και μια σειρά συναυλιών.
Καλοκαίρι του 1997. Ένα βράδυ η 19χρονη τότε Ελευθερία Πάνου εξαφανίζεται και δεν επιστρέφει ποτέ στο πατρικό της. Ο πατέρας της –παρόλο που απεχθάνεται τη δημοσιότητα– αναγκάζεται να εμφανιστεί σε τηλεοπτική συνέντευξη με τις πιτζάμες αναζητώντας την κόρη του. Η ιστορία έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.
Αν και ο Πάνου μιλά για καθαρή απαγωγή, όλοι γνωρίζουν πού και με ποιον βρίσκεται η κόρη του.
Ο πατέρας της το έμαθε αμέσως μετά την εκπομπή, όταν η Ελευθερία τού τηλεφώνησε επιβεβαιώνοντας τις υποψίες του. Η κόρη του είχε εγκαταλείψει την οικογένειά της για έναν άντρα, τον Σωτήρη Γιαλαμά. Οι αυστηρές αρχές του Πάνου αλλά και η οικογενειακή κατάσταση του Γιαλαμά (παντρεμένος και πατέρας ενός παιδιού) τον δυσκολεύει να το δεχτεί αυτό. Θεωρεί ότι η κόρη του όφειλε να πάρει την άδειά του και να υπακούσει στις επιθυμίες του.
Την 1η Αυγούστου 1997 ο 29χρονος σύντροφος της κόρης του πηγαίνει στο σπίτι του συνθέτη προκειμένου να μιλήσουν. Όμως η μία κουβέντα φέρνει την άλλη και ο συνθέτης τον πυροβολεί. Αργότερα, ο Πάνου υποστηρίζει ότι δεν είχε σκοπό να τον σκοτώσει, αλλά να τον εκφοβίσει.
Λίγους μήνες μετά γίνεται το δικαστήριο. Η Ελευθερία κατά τη διάρκεια της δίκης ήταν οκτώ μηνών έγκυος στο παιδί του Γιαλαμά. Πατέρας και κόρη δεν ανταλλάσσουν σχεδόν ούτε βλέμμα στο δικαστήριο. Ο Άκης Πάνου φυλακίζεται.
https://www.youtube.com/watch?v=CX_px6W1nGM
Η χώρα διχάζεται. Παλιοί συνεργάτες τού γυρνάνε την πλάτη, ο ίδιος μέσα από τη φυλακή συνεχίζει να γράφει, τα μέσα βοούν – μέχρι και ότι τον χρυσοπληρώνουν για να δώσει την ιστορία του φονικού για να γίνει σενάριο, γράφτηκε. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ.
Το φινάλε αποδεικνύεται το ίδιο «καταραμένο». Από τις φυλακές της Κομοτηνής μεταφέρεται στις φυλακές Κορυδαλλού και αμέσως μετά στο «Τζάνειο» όπου θα διαγνωστεί ο καρκίνος. Το χειμώνα του 1999 υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση και αποφυλακίζεται λόγω της ανήκεστου βλάβης της υγείας του.
Φεύγει από τη ζωή σαν σήμερα το 2000, προτού γίνει η εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό.
Κατά καιρούς ακούγονται και γράφονται πολλά για πόλεμο δικαιωμάτων μεταξύ της πρώτης συζύγου του, των παιδιών του και της αδελφής του. Η τελευταία το 2003 σε συνέντευξή της δήλωσε: «Ο αδελφός μου δεν σκότωσε κανέναν, κι αυτό το ξέρουν καλά όλοι οι εμπλεκόμενοι, αλλά και όσοι τον γνώριζαν. Ο Άκης συνήθιζε να χρεώνεται πάνω του σφάλματα άλλων. Άλλωστε υπάρχουν και αντικειμενικά κριτήρια, π.χ. το χρόνιο πρόβλημα στο χέρι του που δεν του επέτρεπε να κάνει δυναμικές κινήσεις, να σηκώνει βάρη, σε συνάρτηση με το βαρύ και άκαμπτο όπλο, άλλα και πολλά ακόμη στοιχεία».
Σήμερα η οικογένεια του Άκη Πάνου έχει χαθεί από τα φώτα. Αναμενόμενο. Πριν από μερικά χρόνια είχαν δώσει μια συνέντευξη τα δίδυμα αγόρια, τα στερνοπούλια του συνθέτη, που μεταξύ άλλων είχαν δηλώσει ότι μένουν στην Κρήτη. Και φυσικά προσπαθούν να ξεχάσουν. Όσο γίνεται.
Σπύρος Δευτεραίος
