Σέρρα πρώτης γενιάς από τον λυράρη Ανέστη Αϊβαζίδη –Ένα μοναδικό ηχητικό ντοκουμέντο

Σκοπός καθάριος. Οι καλά γνωρίζοντες θα τον αποκαλούσαν «αυθεντικό». Ένας από τους πολλούς που συνήθιζε να παίζει ο Ανέστης Αϊβαζίδης, αδελφός του επίσης θρυλικού λυράρη Χρήστου Αϊβαζίδη.

Το ηχητικό ντοκουμέντο είχε στη διάθεσή του ο Κίμων Αποστολίδης από τις Πέντε Βρύσες Λαγκάδα, μέχρι που το παραχώρησε στον Πόντιο δημοσιογράφο Γιώργο Γεωργιάδη.

Εκείνος με τη σειρά του το μοιράστηκε με τους φίλους του στο Facebook, γνωρίζοντας πολύ καλά πόσο σημαντικό είναι για τους Πόντιους, όπου πατρίς, να ακούνε αυθεντικούς σκοπούς της πατρίδας.

Τόσο ο Ανέστης Αϊβαζίδης που έφυγε το 2016 σε ηλικία 90 ετών, όσο και ο αδερφός του Χρήστος που σκοτώθηκε στο Δερβένι Λαγκαδά, το 1971, ήταν γνωστοί για τον τρόπο που κατάφεραν να συλλάβουν και να διασώσουν παραδοσιακούς σκοπούς της Τραπεζούντας και στη συνέχεια να τους μεταφέρουν στις νεότερες γενιές.

Ουσιαστικά επρόκειτο για σκοπούς των «Κλωστών» (κρυπτοχριστιανοί) συγχωριανών τους στο Κολχικό Λαγκαδά, όπου γεννήθηκε ο Ανέστης το 1926. Ο Χρήστος είχε γεννηθεί στο Αργαλί της Τραπεζούντας, δέκα χρόνια νωρίτερα. Από εκεί κατάγονταν και οι γονείς τους.

Οι σκοποί των αδερφών Αϊβαζίδη ονομάστηκαν «Αχπαστά» ή «σκοποί του Αϊβάζ». Ο Ανέστης Αϊβαζίδης, πρότυπο για πολλούς νεότερους μουσικούς, είχε ωραία φωνή και ήταν καλός λυράρης. Άρχισε να παίζει λύρα σε ηλικία 10 ετών έχοντας πρότυπο τον Χρήστο και τον πατέρα τους Χαράλαμπο.

Κάποτε είχε πει ότι οι σκοποί τον έκαναν καλό μουσικό, γιατί ήταν τόσο σπουδαίοι οι ίδιοι.

Όπως είχε δηλώσει στον καθηγητή του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Σάββα Μαυρίδη, τους σκοπούς τούς έμαθε αρχικά ο αδερφός του από τους «Κλωστούς» που τραγουδούσαν στα τουρκικά.

Οι σκοποί των αδερφών Αϊβαζίδη αποτελούν υποδείγματα παραδοσιακής ποντιακής μουσικής και ξεχωρίζουν. Πόσο μάλλον όταν παίζονται από τους ίδιους, όπως στο συγκεκριμένο ηχητικό ντοκουμέντο.

Οι νεότερες γενιές Ποντίων οφείλουν πολλά στους επιζώντες της πρώτης γενιάς γιατί με την επιμονή τους να διασώσουν όσα γνώριζαν, τους επέτρεψαν να αποκτήσουν ένα κομμάτι του παρελθόντος τους ακόμα και στις περιπτώσεις που οι οικογένειές τους είχαν εξοντωθεί.

Πόπη Παπαγεωργίου