Η Ένωση Ποντίων Σουρμένων ιδρύθηκε το 1924 από πρόσφυγες των Σουρμένων του Εύξεινου Πόντου που εγκαταστάθηκαν στους πρόποδες του Υμηττού.
Ο σύλλογος στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο στην κεντρική πλατεία των Σουρμένων. Στο χώρο αυτό λειτουργεί το Ιστορικό και Λαογραφικό Ποντιακό Μουσείο όπου φιλοξενείται μια μεγάλη συλλογή από αυθεντικά αντικείμενα, έγγραφα και φωτογραφικό υλικό.
Επίσης, υπάρχει πολιτιστικό κέντρο 300 θέσεων που λειτουργεί ως χώρος θεάτρου, διαλέξεων, συνεστιάσεων και λοιπών εκδηλώσεων.
Από το 2009 στον σύλλογο διδάσκονται ποντιακή διάλεκτος και ιστορία, θέατρο στα ποντιακά, βυζαντινή μουσική, ποντιακοί χοροί, τραγούδι και παραδοσιακά όργανα.
Κορωνίδα των εκδηλώσεων της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων είναι η τέλεση του «ταφικού εθίμου», την Κυριακή του Θωμά. Με άξονα το έθιμο αυτό διοργανώνεται ένα πολιτιστικό πενθήμερο με ομιλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις και παρουσίαση χορευτικών συγκροτημάτων τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.
