Έζησε στους χρόνους του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου και της μητέρας αυτού Ειρήνης της Αττικής (780-797 μ.Χ.). Γεννήθηκε στο χωριό Αμνία (ή Αμνεία) της Γάγγρας (Παφλαγονία) από ευσεβείς γονείς, τον Γεώργιο και την Άννα. Παντρεύτηκε τη Θεοσεβώ και απέκτησε τρία παιδιά. Έναν γιο, τον Ιωάννη, και δύο κόρες, την Υπατία και την Ευανθία. Ο Φιλάρετος ήταν γεωργός, και από τα εισοδήματα του μοίραζε πλουσιοπάροχα ελεημοσύνη στους φτωχούς. Πεινασμένο έβρισκε; τον χόρταινε. Γυμνό; τον έντυνε. Χήρα και ορφανό; βοηθούσε και παρηγορούσε.
Αλλά ο Θεός επέτρεψε, και ο Φιλάρετος κάποτε κατάντησε πολύ φτωχός.
Τα κτήματά του τα άρπαξαν οι γείτονες, και το βιος του διασκορπίστηκε. Όλα αυτά τα υπέμεινε χωρίς ποτέ να λυπηθεί ή να βλαστημήσει ή να αγανακτήσει. Στο τέλος τού έμειναν μόνο τα μελίσσια του: 250 κυψέλες, δυνατές και παραγωγικές. Και όταν ερχόταν προς αυτόν κάποιος φτωχός, μη έχοντας τι άλλο να του δώσει, τον έπαιρνε, πήγαινε στα μελίσσια, τρυγούσε μια κυψέλη και έδινε το μέλι στον φτωχό για να χορτάσει. Με τον τρόπο αυτό, είτε ήταν καιρός για να τρυγήσει είτε δεν ήταν, εξάλειψε όλα τα μελίσσια του.
Ο Θεός, που είδε την ασυναγώνιστη πίστη του, οικονόμησε με την πρόνοιά Του ώστε ο Κωνσταντίνος, ο γιος της βασίλισσας Ειρήνης, να πάρει για γυναίκα του την εγγονή του Αγίου, Μαρία, επειδή ήταν πολύ ωραία στην ψυχή και στο σώμα. Τους γάμους τέλεσε τον Νοέμβριο του 788 μ.Χ. ο Άγιος Ταράσιος, ο οποίος ήταν τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Τον δε Φιλάρετο, ο αυτοκράτορας τον τίμησε με το αξίωμα του υπάτου (έπαρχος). Έτσι απέκτησε πολύ πλούτο, που τον διαμοίραζε ακόμα πιο άφθονα στους φτωχούς.
Λίγο πριν πεθάνει, κάλεσε τους συγγενείς του και είπε τα εξής: «Παιδιά μου, μην ξεχνάτε ποτέ τη φιλοξενία, μην επιθυμείτε τα ξένα πράγματα, μη λείπετε ποτέ από τις ακολουθίες και λειτουργίες της Εκκλησίας, και γενικά όπως έζησα εγώ, έτσι να ζείτε και εσείς». Και αυτά αφού είπε, ξεψύχησε με τη φράση: «γενηθήτω το θέλημά σου».
Ο Άγιος Φιλάρετος είναι ο προστάτης της μελισσοκομίας. Εορτάζει την 1η Δεκεμβρίου, και η κάρα του βρίσκεται στη Μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων.
- Πηγή: saint.gr.