Ο Ερντογάν έβγαλε στη Μεσόγειο 19 πλοία για προγραμματισμένη άσκηση, και η ελληνική κυβέρνηση ορθώς αντέδρασε θέτοντας σε ετοιμότητα το στρατό, το ναυτικό και την αεροπορία. Η περαιτέρω κλιμάκωση θέλει προσοχή. Και από όσα διαβάζω, το έχουν υπόψη τους οι ιθύνοντες.
Ο Ερντογάν δεν θα τολμήσει να κάνει έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα διότι γνωρίζει πως η Ελλάδα θα αντιδράσει. Αν δεν αντιδράσει, απλώς θα έχει εκλείψει.
Περί αυτού γράφουμε εδώ και καιρό. Η Ελλάδα ή θα υπερασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα ή θα δορυφοροποιηθεί από την Τουρκία. Άλλη επιλογή δεν υπάρχει. Και επειδή δεν θέλει να δορυφοροποιηθεί, η αντίδρασή της θεωρείται δεδομένη.
Τα ερωτήματα είναι δύο:
- Γιατί κλιμακώνει ο Ερντογάν;
- Θα καταφέρει να πετύχει αυτό που θέλει;
Ο Τούρκος πρόεδρος, εμφορούμενος από μια πειρατική αντίληψη, κινείται στη Μεσόγειο όπως θέλει γνωρίζοντας ότι έχει απέναντί του δυνάμεις που προσπαθούν να αποφύγουν μια πολεμική αναμέτρηση. Η Τουρκία, έτσι κι αλλιώς, βρίσκεται με ανοικτά στρατιωτικά μέτωπα και θεωρεί πως μπορεί να προκαλεί όπου και όπως θέλει.
Παρά την εικόνα που δίνουν, τόσο η Τουρκία όσο και ο πρόεδρός της βρίσκονται στριμωγμένοι.
Καταρχάς η οικονομία της χώρας πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Και στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να διεξάγονται χωρίς χρήματα. Μέχρι τώρα εκμεταλλευόταν το Κατάρ και τη Λιβύη. Τώρα προσπαθεί να εμπλέξει και το Αζερμπαϊτζάν, και υποκίνησε την ενεργοποίηση του αρμενοαζερικού μετώπου ελπίζοντας σε οικονομική αρωγή. Θα πέσει στην παγίδα και ο Αζέρος πρόεδρος;
Οι φόβοι όμως για την Τουρκία είναι άλλοι. Πρώτον, είναι ο αγωγός Eastmed που την υποβαθμίζει γεωστρατηγικά, και δεύτερον, η υπογραφή συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Είναι γνωστό ότι πριν από δύο μέρες το ισραηλινό Κοινοβούλιο ενέκρινε την κατασκευή του αγωγού, γεγονός που σημαίνει πολλά. Πίσω, ή μαζί με το Ισραήλ, βρίσκονται και οι Αμερικανοί.
Είναι επίσης γνωστές οι δηλώσεις του Έλληνα πρέσβη στο Κάιρο, παρά τη διάψευση που ακολούθησε, για την υπογραφή συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την ΑΟΖ.
Δύο λοιπόν μέτωπα –η οικονομία και η προσπάθεια της Τουρκίας να καταστεί η μοναδική χώρα διέλευσης των αγωγών αερίου για τροφοδοσία της Δύσης– οδεύουν προς αποτυχία. Προς πλήρη αποτυχία οδηγείται και ο στόχος της συμφωνίας Τουρκίας-Τρίπολης αν υπογραφεί η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία.
Στο δεύτερο ερώτημα τώρα, αν καταφέρει στρατιωτικά να πετύχει το στόχο του ανοικτά του Καστελόριζου. Όχι, δεν θα τα καταφέρει.
Η απόφαση να κοπούν τα καλώδια του «Ορούτζ Ρέις» είναι ειλημμένη. Έτσι και επιχειρήσει το ερευνητικό τουρκικό πλοίο να ρίξει καλώδια σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, θα υπάρξει άμεση ελληνική αντίδραση.
Περί αυτού υπάρχει και ευρωπαϊκή νομιμοποίηση. Περί της αμερικανικής δεν γνωρίζω, αλλά ο Έλληνας υπουργός άμυνας μίλησε με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Στο εύλογο ερώτημα πώς θα καταφέρει ο ελληνικός στόλος να εμποδίσει το τουρκικό ερευνητικό αν δημιουργηθεί ένα φράγμα γύρω του από το τουρκικό ναυτικό, πηγές λένε πως η επιχείρηση δεν θα γίνει με πλοία επιφανείας αλλά με υποβρύχια.
Και τα υποβρύχια αυτήν την περίοδο, όπως εξηγούν πειστικά οι ναυτικοί, έχουν ένα πλεονέκτημα. Δεν μπορούν να εντοπιστούν λόγω καιρικών συνθηκών. Η λεπτομερής ανάλυση του πώς, είναι ένα τεχνικό θέμα το οποίο δεν ενδιαφέρει αυτήν τη στιγμή.
Τα τέσσερα προηγμένα υποβρύχια είναι ένα πλεονέκτημα της Ελλάδας σε σχέση με την Τουρκία. Τέτοια υποβρύχια δεν έχει η γειτονική χώρα. Μπορεί να αποκτήσει την επόμενη η μεθεπόμενη χρονιά, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν τα διαθέτει.
Το πρόβλημα, λοιπόν, για το τουρκικό ναυτικό είναι αυτήν τη στιγμή αξεπέραστο. Εκεί που στοχεύει η Ελλάδα, μπορεί να πετύχει.
Υπάρχει και κάτι ακόμη. Αυτήν τη στιγμή, όπως λένε οι γνωρίζοντες, το ελληνικό ναυτικό έχει στην ηγεσία του ό,τι καλύτερο διαθέτει από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού – ειδικά στο επιχειρησιακό μέρος. Μια ηγεσία που διακρίνεται από επιθετικό πνεύμα.
Αλλά υπάρχει και ένα άλλο ελληνικό πλεονέκτημα. Ο Έβρος. Ήδη έχουν μετακινηθεί στρατιωτικές δυνάμεις προς τον Έβρο από μονάδες της βορείου Ελλάδος. Ο Έβρος είναι ούτως ή άλλως στρατιωτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. Έτσι και κλιμακώσει ο Ερντογάν, ή επιχειρήσει να καταλάβει κάποιο νησί, οι ελληνικές δυνάμεις βρίσκονται σε επιθετική διάταξη έτοιμες να εισβάλουν στην Ανατολική Θράκη.
Τέλος, ας έχουμε υπόψη μας πως αν τον Ερντογάν και το τουρκικό κατεστημένο δεν συνετίσουν η οικονομική κρίση της χώρας ή μια απομόνωση από όλες τις δυνάμεις της περιοχής, απομόνωση που θα έχει και αμυντικά χαρακτηριστικά (αμυντική συμμαχία), η κρίσιμη ώρα με την Τουρκία θα έρθει κάποια στιγμή.
Δεν θα την αποφύγουμε. Γι’ αυτό ας προετοιμαστούμε από τώρα όσο καλύτερα γίνεται.
Εν κατακλείδι: ας μην ανησυχούμε από τις κινήσεις του Ερντογάν. Δεν θα τολμήσει. Αλλά ας προετοιμαστούμε για την ώρα που η ηγεσία της γειτονικής χώρας θελήσει να ανοίξει την πόρτα του φρενοκομείου.