Μετά τη Συρία, ο Ερντογάν γνωρίζει δεύτερη ήττα στον Έβρο, ήττα καθοριστική που κλείνει μια σειρά λάθος υπολογισμών και αρνητικών αποτελεσμάτων. Το πρόβλημα στον Έβρο έχει ακόμα ανηφορικό δρόμο, αλλά τα λάθη του «σουλτάνου» έκαναν ακόμα και τον Τραμπ να δηλώσει ότι «η Ελλάδα έχει δικαίωμα να εφαρμόζει τους νόμους της». Και το Βερολίνο υποχρεώθηκε μέσω της Γερμανίδας Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν, πρώην υπουργού Άμυνας και νυν πρόεδρου της Κομισιόν, να υποστηρίξει την Ελλάδα.
ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, θέλουν την Τουρκία ελεγχόμενη, όχι ισχυρή.
Οι Ευρωπαίοι συντάχθηκαν με την Ελλάδα επειδή αν το μεταναστευτικό τσουνάμι σπάσει το ελληνικό φράγμα θα φτάσει ανεξέλεγκτο στις χώρες τους. Δεύτερον, επειδή ο Έβρος σηματοδοτεί έναν εκβιασμό, δηλαδή μια πολιτική αναμέτρηση, και οι Ευρωπαίοι δεν μπορούσαν να αφήσουν τον Ερντογάν να τους νικήσει. Και τρίτον, οι ΗΠΑ και η ΕΕ αντέδρασαν επειδή ο Ερντογάν δεν το είχε σε τίποτα να προκαλέσει ένοπλη σύγκρουση με την Ελλάδα, βάζοντας σε άμεσο κίνδυνο την τυπική συνοχή του ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν κατάφερε να τους συσπειρώσει όλους εναντίον του θίγοντας άμεσα ζωτικά τους συμφέροντα. Αλλά δεν θα διακόψουν τις σχέσεις τους, παρά μόνο με την ανατροπή του.
Η κυβέρνηση έλαβε δημοσίως και κατ’ ιδίαν επαρκή σήματα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ να δείξει αποφασιστικότητα στον Έβρο. Τα ίδια σήματα έλαβε προφανώς και ο έγκαιρα «εξαφανισμένος» αλλά έγκυρα πληροφορημένος Τσίπρας, με αποτέλεσμα να είναι –διόλου τυχαία– ο μόνος από τον ΣΥΡΙΖΑ που συντάχθηκε απερίφραστα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Συντονισμένοι αμφότεροι με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο.
Ούτε ο ένας όμως, ούτε ο άλλος έθεσαν δημοσίως, απαιτητικά και με σαφήνεια ποια συγκεκριμένη βοήθεια είναι απαραίτητη ώστε να αντιμετωπιστεί το άμεσο πρόβλημα, αλλά και η προβλεπόμενη συνέχειά του. Οι Ευρωπαίοι δεν θα διστάσουν να τα βρουν με τον Ερντογάν θυσιάζοντας ελληνικά συμφέροντα. Η Τουρκία δεν έχει να φοβάται την Ευρώπη, ενώ η Ελλάδα πρέπει να έχει διαρκώς το νου της. Ο θρόνος του Ερντογάν (και το σαρκίο του) παίζεται στη Συρία και στη συμπλοκή του με τη Ρωσία. Η κίνηση Ερντογάν στον Έβρο μπορεί να ξεκίνησε ως αντιπερισπασμός στις δυσκολίες του στη Συρία, αλλά είναι λίαν πιθανό να εξελιχθεί σε πρόβλημα αυτό καθ’ αυτό, επικίνδυνο για την εθνική μας υπόσταση.
Στον Έβρο έχουν μαζευτεί χιλιάδες πρόσφυγες, μετανάστες, κάθε καρυδιάς καρύδι, υπόκοσμος, τζιχαντιστές, πράκτορες μυστικών υπηρεσιών, αυτονόητα της τουρκικής ΜΙΤ και όχι μόνο. Γαλλικά ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι δραστηριοποιούνται μαφίες αιγυπτιακές, ιρακινές, μαροκινές και άλλες, με ποικίλη δράση. Όταν οι Ρώσοι αρνήθηκαν να μετατραπεί η Ιντλίμπ σε τουρκικό προτεκτοράτο, ο Ερντογάν οργάνωσε την επιδρομή στα νησιά και στον Έβρο. Και έσπασε τα μούτρα του, τουλάχιστον προσωρινά. Η συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν για την Ιντλίμπ σημαίνει αναβολή, όχι επίλυση.
Ο «πολιτικός κόσμος» –και όχι μόνο η κυβέρνηση– αναζητούσε συμβιβασμούς στη Χάγη.
Η εφαρμογή της νέας βέλτιστης πολιτικής παραμένει εύθραυστη επειδή δεν είναι στρατηγική που εμπνεύστηκε η Αθήνα αλλά εφαρμόστηκε ως αντίδραση στην τουρκική επιθετικότητα, στον ξεσηκωμό των κατοίκων και στο πράσινο φως από ΗΠΑ και ΕΕ. Έως εκείνη τη στιγμή η κυβέρνηση πίστευε ότι θα επιβάλει την προηγούμενη πολιτική, έστω με το ζόρι. Έτσι έστειλε τα ΜΑΤ στα νησιά με τη σαφή εντολή καταστολής. Και έπαθε κάζο. Η επιχείρηση στα νησιά ήταν η αποθέωση του παράλογου: Τα ΜΑΤ έδερναν και έβριζαν «τουρκόσπορους» τους κατοίκους, ενώ αυτοί διαδήλωναν εναντίον του Ερντογάν και των εισβολέων που αυτός μας έστελνε. Είναι η «λογική του παράφρονα» όπου οι κάτοικοι/διαδηλωτές ήταν για τον ΣΥΡΙΖΑ φασίστες και για τα κυβερνητικά όργανα της Τάξης ήταν τουρκόσποροι.
Ο Ερντογάν έκανε το μοιραίο λάθος. Άνοιξε τις πόρτες και μετέτρεψε το ετερόκλητο πλήθος δυστυχισμένων, ύποπτων ατόμων και κυκλωμάτων σωματεμπορίας και πρακτόρων σε εισβολείς. Και τότε οι κάτοικοι συσπειρώθηκαν και ξεσηκώθηκαν. Το θέμα ξέφυγε από το Μεταναστευτικό και έγινε θέμα εθνικό, αντίστασης στον εισβολέα, όπου φαντάροι και αξιωματικοί μαζί με τους πολίτες υπερασπίζονται την πατρίδα. Δώρο εξ ουρανού από τον εχθρό. Εύθραυστο, χωρίς ηγεσία. Τα επεισόδια στον Έβρο αγνοήθηκαν από τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ. Όχι επειδή οι Ευρωπαίοι τα υποτίμησαν ή γιατί αδιαφορούν για την τύχη μας. Αλλά επειδή αν πρόβαλαν τα του Έβρου θα έδιναν έδαφος στους εκβιασμούς του Ερντογάν, ενώ τον έχουν κατά τα φαινόμενα να πνέει τα λοίσθια.
Πούτιν και Ερντογάν παίζουν τη γάτα με το ποντίκι. Υπογράφουν συμφωνίες εκεχειρίας που το μόνο ενδιαφέρον τους είναι το πότε θα καταρρεύσουν. Η χαρά των ΗΠΑ και της ΕΕ για τις ένοπλες συγκρούσεις Τουρκίας-Ρωσίας στη Συρία είναι τόσο μεγάλη ώστε συγχωρούν σωρό αμαρτιών και ενοχλήσεων. Εξ ου και η τακτική «λάου-λάου» της Ρωσίας έναντι του Ερντογάν, ώστε να τον κρατάνε σε απόσταση από τη Δύση.
Στην αναζήτηση πολλαπλών ισορροπιών, τοπικών και ευρύτερων, κρίθηκε πριν από ένα αιώνα η τύχη της Τουρκίας και της Ελλάδας. Στον Κεμάλ από μια αυτοκρατορία έμεινε ένα εκτεταμένο κράτος και οι διάδοχοί του αρκέστηκαν σ’ αυτό. Ο Ερντογάν επιδιώκει την ανατροπή της τότε συμφωνημένης ισορροπίας, αλλά με την αμετροέπειά του έχει ενοχλήσει πολύ, πολλούς. Θα τον ανατρέψουν. Πριν ή μετά τις αμερικανικές εκλογές, εφόσον υπάρξει μια νέα διεθνής ισορροπία.
Το πρόβλημα «Τουρκία» είναι πέραν του κάθε Ερντογάν. Είναι το τεράστιο μέγεθός της και οι φιλοδοξίες/εχθρότητες που αναπόφευκτα προκαλεί στους Τούρκους και στους ξένους. Οι φιλοδοξίες, ξαναθυμίζουμε, εμφανίστηκαν πολύ πριν από τον Ερντογάν, με Οζάλ, Τσιλέρ, Ετσεβίτ. Μικρότερη Τουρκία, μικρότερες φιλοδοξίες.
Αντίστροφα, στην Ελλάδα δεν είναι το μέγεθος, αλλά η επίζηλη γεωγραφική θέση της, η κατοχή του Αιγαίου που προκαλεί προβλήματα. Εκκρεμότητες.
Απόστολος Αποστολόπουλος
