Παραθέτουμε μεταφρασμένο άρθρο του Τούρκου δημοσιογράφου Tevfik Kadan, το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Aydınlık που απηχεί απόψεις του βαθέος κράτους.
Το άρθρο αφορά εργασία που έκανε ο επιτελάρχης του τουρκικού ΓΕΝ για το θέμα της ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου και θεωρούμε ότι είναι τόσο ενδιαφέρον, που πραγματικά κάθε σχόλιο είναι περιττό.
Απλώς να σημειώσουμε ότι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει επιτέλους να αποκομματικοποιηθούν, οι πολιτικοί να τις σεβαστούν και να τις αφήσουν να επιτελέσουν το εθνικό τους έργο, οι αξιωματικοί να επιμορφώνονται για να γίνονται χρήσιμοι στην πατρίδα και να αποφεύγουν τα κόμματα και τις δημόσιες σχέσεις, που οδηγούν στον αυτοεξευτελισμό αλλά και την απαξίωση του σώματος των αξιωματικών καθώς και των Ενόπλων Δυνάμεων.
Λυπάμαι δε που είμαι αναγκασμένος να κάνω συγκρίσεις, αλλά όπως φαίνεται από το άρθρο, στη γείτονα οι αξιωματικοί χαράσσουν εθνική στρατηγική ενώ στην Ελλάδα πολλές φορές τρέχουν πίσω από γελοίους πολιτικούς και καθηγητάδες πανεπιστημίου, και τερματίζουν τον αυτοεξευτελισμό όταν πλειοδοτούν σε συμφωνίες όπως εκείνη η επαίσχυντη των Πρεσπών.
«Να ανακηρύξουμε ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο»
Ο επιτελάρχης του ΓΕΝ ταξίαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί έκανε μια εργασία στην οποία εξηγεί γιατί η Τουρκία θα πρέπει να ανακηρύξει ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο. Στην εργασία αυτή, που έγινε βιβλίο από το ΓΕΝ, τονίζεται ότι «η Τουρκία θα πρέπει να εγκαταλείψει τη θέση του κράτους που διαμαρτύρεται».
Ο βασικός λόγος που η Αν. Μεσόγειος έχει μετατραπεί στην πιο διαφιλονικούμενη περιοχή του πλανήτη, είναι η οικονομική δυναμική της. Τα αποθέματα φυσικού αερίου, πετρελαίου και υδριτών μεθανίου είναι τόσο μεγάλα που μπορούν να ανεβάσουν τις παράκτιες χώρες άνετα στην πρώτη κατηγορία. Με βάση το Κέντρο Γεωλογικών Ερευνών των ΗΠΑ, στην περιοχή υπάρχουν 10 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που περιμένουν την εξόρυξή τους.
Όμως ο πλούτος της περιοχής δεν περιορίζεται σ’ αυτό. Τα αποθέματα ψαριών στην Αν. Μεσόγειο είναι τέτοια που μπορούν να αποτελέσουν ένα σοβαρό οικονομικό έσοδο. Η Τουρκία, επειδή δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, δεν μπορεί να ασκήσει έλεγχο στα αλιευτικά που δρουν στην περιοχή, εκτός των χωρικών της υδάτων.
Με βάση τον αρχιπλοίαρχο ε.α. Τζεμ Γκούρντενιζ, οι απώλειες της Τουρκίας μόνο από την αλιεία τόνου ανέρχονται ετησίως σε 400 εκατ. δολάρια.
Όσο και αν προσπαθεί η Τουρκία να προστατέψει τα δικαιώματά της με βάση το εθιμικό δίκαιο, εκτιμάται ότι η ανακήρυξη της ΑΟΖ θα προσφέρει στην πατρίδα μας σε πολλούς τομείς.
Η εργασία που έκανε ο επιτελάρχης του ΓΕΝ Τζιχάτ Γιαϊτζί για το θέμα αυτό, εκδόθηκε σε βιβλίο από το ΓΕΝ. Το βιβλίο Η έννοια της ΑΟΖ μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις περιγράφει το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου που αφορά την Αν. Μεσόγειο, και δείχνει τα κέρδη που θα έχουν οι παράκτιες χώρες από την ανακήρυξη της ΑΟΖ. Τα πιο αξιοπρόσεκτα τμήματα του βιβλίου είναι:
Αλιεία
Ο Γιαϊτζί αναφέρει ότι αλιευτικά της Συρίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αιγύπτου αλιεύουν στα νερά που βρίσκονται αμέσως μετά τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας, και δεν είναι δυνατόν να αποτραπεί αυτό επειδή η Τουρκία δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ. Επειδή η Αλγερία, η Ισπανία, η Λιβύη και η Μάλτα έχουν ανακηρύξει Περιοχές Προστασίας Αλιείας και ΑΟΖ η Κύπρος και το Μαρόκο, οι Τούρκοι αλιείς πληρώνουν εκατομμύρια πρόστιμα επειδή ψαρεύουν στα νερά της Μεσογείου. Με βάση τον Γιαϊτζί, είναι αδύνατον να εμποδίσεις αλιευτικά άλλων χωρών χωρίς να ανακηρύξεις ΑΟΖ ή Περιοχή Προστασίας Αλιείας.
Προστασία του περιβάλλοντος
Διάφορες χώρες θεσμοθετούν διαδικασίες που αφορούν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, πολλές φορές με πολιτικούς σκοπούς. Ο Γιαϊτζί επισημαίνει ότι η Ελλάδα και η Κύπρος προσπαθούν να ιδιοποιηθούν την Αν. Μεσόγειο με ανάλογες ενέργειες, και τονίζει ότι εκτός από τα όρια άμεσης επέμβασης που ορίστηκαν στη θάλασσα, η Τουρκία πρέπει να κάνει ενέργειες για να υπερασπιστεί τις θάλασσές της.
Τεχνητά νησιά
Ένα από τα δικαιώματα που θα αποκτήσει η Τουρκία με την ανακήρυξη της ΑΟΖ, είναι και το εξής: Επιτρέπεται στο παράκτιο κράτος να κατασκευάσει τεχνητά νησιά στα όρια της ΑΟΖ, και τοποθετήσει σ’ αυτά εγκαταστάσεις για την οικονομική εκμετάλλευση της περιοχής.
Το παράκτιο κράτος δικαιούται να εγκαταστήσει στα τεχνητά νησιά τελωνείο, εφορία, κέντρο υγείας, τμήμα ασφάλειας και άλλες υπηρεσίες, με την περιοχή ασφάλειας να μην ξεπερνά τα 500 μέτρα.
Επιστημονικές έρευνες
Με βάση τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι, του 1982, άδεια για επιστημονικές έρευνες εντός της ΑΟΖ δίνει μόνο το παράκτιο κράτος. Ο Γιαϊτζί λέει: «Δεν έχει κανείς δικαίωμα να διεξάγει επιστημονικές έρευνες στην ΑΟΖ χωρίς την άδεια του παράκτιου κράτους, το οποίο μπορεί να λάβει όλα τα μέτρα για να σταματήσει αυτές τις ενέργειες και να δικάσει τους υπαίτιους με βάση το εθνικό δίκαιο».
Είναι δυνατή η μονομερής ανακήρυξη της ΑΟΖ;
Ο Γιαϊτζί, απαντώντας σ’ εκείνους που διατείνονται ότι δεν είναι δυνατή η μονομερής ανακήρυξη ΑΟΖ, λέει ότι η Τουρκία ανακήρυξε ΑΟΖ 200 χλμ στην Εύξεινο Πόντο, χωρίς να υπογράψει με κάποια χώρα συμφωνία οροθέτησης. Επίσης το Μαρόκο, η Συρία, η Λιβύη και ο Λίβανος έχουν ανακηρύξει μονομερώς ΑΟΖ.
Η επιρροή των αντιτιθέμενων νησιών
Ο Γιαϊτζί φέρνει ως παράδειγμα το Καστελόριζο, που έχει έκταση 7 χλμ2 και με αυτό η Ελλάδα θέλει να κλέψει από την Τουρκία θαλάσσια περιοχή 148 χιλιάδες χλμ2. Επικαλούμενος τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου, καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της Ελλάδας. Εξετάζοντας τις υποθέσεις Απόφαση Βόρειας Θάλασσας (1969), Δίκες Αγγλίας-Γαλλίας (1977), Γουινέας – Γουινέας Μπισάου (1983), Λιβύης-Μάλτας (1984), Λιβύης-Τυνησίας (1984), Ερυθραίας-Υεμένης (1999), Ρουμανίας-Ουκρανίας (2009) και Μπαγκλαντές-Μυανμάρ (2012), ο Γιαϊτζί λέει:
«Με βάση τις ανωτέρω αποφάσεις, τα αντιτιθέμενα νησιά του Αιγαίου και το Καστελόριζο δεν έχουν ΑΟΖ πέραν των χωρικών τους υδάτων».
Βήμα-βήμα ντε φάκτο ιδιοποίηση
Αναφερόμενος στα σχέδια για κατασκευή αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Αν. Μεσόγειο, ο Γιατζί λέει ότι σχέδια όπως ο East-Med και EuroAfrica Interconnector «παραβιάζουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας και υλοποιούν ντε φάκτο βήμα-βήμα το χάρτη της Σεβίλλης, με τον οποίον η Τουρκία φυλακίζεται στον Κόλπο της Αττάλειας».
Το χειρότερο σενάριο
Με βάση τον επιτελάρχη του ΓΕΝ, το χειρότερο σενάριο για την Τουρκία είναι να υπογράψουν συμφωνία οροθέτησης των μεταξύ τους ΑΟΖ η Ελλάδα με την Αίγυπτο και η Ελλάδα με την Κύπρο.
Σε μια τέτοια περίπτωση, λέει ο Γιαϊτζί, η ΑΟΖ της Τουρκίας θα πέσει από τις 189.000 στις 41.000 χλμ2. Και κλείνει το βιβλίο του ως εξής: «Αντί η Τουρκία να είναι η χώρα που κάνει ενστάσεις στις συμφωνίες οροθέτησης της ΑΟΖ των άλλων χωρών, θα πρέπει να δηλώσουμε ότι είμαστε έτοιμοι για υπογραφή συμφωνίας αμοιβαίας οροθέτησης και να προχωρήσουμε μονομερώς στην ανακήρυξη της ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο».
Να υπογράψουμε συμφωνία με τη Λιβύη
Τέλος ο Γιαϊτζί προτρέπει την Τουρκία να υπογράψει άμεσα συμφωνία θαλασσίων ζωνών με τη Λιβύη.
