Ο Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, του θεάτρου και της όπερας Φράνκο Τζεφιρέλι πέθανε σήμερα στο σπίτι του στη Ρώμη, σε ηλικία 96 ετών. Όπως αναφέρουν πολλά ιταλικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα πηγές της οικογένειας του σπουδαίου σκηνοθέτη, ο Τζεφιρέλι «έσβησε ήσυχα μετά από μακρά ασθένεια, που είχε επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες. Ο Φράνκο Τζεφιρέλι υπέγραψε πολλά από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, με πρωταγωνιστές κορυφαίους ηθοποιούς.
Επίσης, ήταν ο δημιουργός της τηλεοπτικής βιογραφίας του Άγιου Φραγκίσκου της Ασίζης, αλλά και της εξαιρετικής σειράς «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (1977), που προβάλλεται σχεδόν κάθε χρόνο τη Μ. Εβδομάδα στην Ελλάδα και άλλες χώρες εδώ και δεκαετίες.
Σκηνοθέτης, σκηνογράφος, σεναριογράφος και παραγωγός, ο Τζεφιρέλι σκηνοθέτησε επίσης ορισμένες από τις σημαντικότερες παραστάσεις όπερας του 20ού αιώνα, ενώ μετέφερε στη μεγάλη οθόνη έργα του Σαίξπηρ, μετατρέποντάς τα σε κλασικές ταινίες («Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι» με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον, «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», που ήταν υποψήφια για τέσσερα Όσκαρ).
Ο Τζεφιρέλι γεννήθηκε στα περίχωρα της Φλωρεντίας στις 12 Φεβρουαρίου 1923 και ήταν νόθος γιος της σχεδιάστριας μόδας Αλαΐντε Γκαρόζι και του εμπόρου μαλλιού Οτορίνο Κόρσι. Καθώς ήταν και οι δύο παντρεμένοι, η μητέρα του δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει ούτε το δικό της επώνυμο, ούτε εκείνο του πατέρα του για το παιδί. Επέλεξε έτσι να του δώσει το επώνυμο Τζεφιρέτι (σ.σ. «Μικρός Ζέφυρος») από την όπερα Ιδομενέας του Μότσαρτ. Από λάθος στο ληξιαρχείο, το όνομα γράφτηκε «Τζεφιρέλι».
Ο Φράνκο Τζεφιρέλι έχασε τη μητέρα του όταν ήταν 6 ετών και τον ανέλαβε μια εξαδέλφη του πατέρα του. Μάλιστα, δεκαετίες αργότερα η διάρκειας 43 ετών έρευνα που πραγματοποίησαν δύο ιστορικοί έδειξε ότι ο Φράνκο Τζεφιρέλι ήταν ένας από τους απογόνους της οικογένειας του Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας το 1941 και στη συνέχεια μπήκε στο Πανεπιστήμιο για να σπουδάσει Τέχνη και αρχιτεκτονική. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τυχαία είδε τον «Ερρίκο Ε΄» του Λόρενς Ολίβιε, άλλαξε επαγγελματική πορεία και στράφηκε προς το θέατρο, αρχικά ως σκηνογράφος. Στα πρώτα χρόνια της καριέρας του συνεργάστηκε με τον Λουκίνο Βισκόντι, («Η Γη τρέμει», «Μπελίσιμα», «Έτσι τελείωσε μια μεγάλη αγάπη»), οι μέθοδοι του οποίου τον επηρέασαν βαθύτατα. Η ταραχώδης σχέση τους κατέληξε σε μια βίαιη ρήξη, την οποία ο ίδιος περιέγραφε ως «πολύ οδυνηρή», αλλά που σηματοδότησε την καλλιτεχνική καριέρα του.
Ο Φράνκο Τζεφιρέλι το 2015 (φωτ.: EPA / Giorgio Onorati)
Επίσης, συνεργάστηκε με μεγάλους Ιταλούς σκηνοθέτες της εποχής, όπως ο Βιτόριο Ντε Σίκα και ο Ρομπέρτο Ροσελίνι. Από τη δεκαετία του 1950 άρχισε να σκηνοθετεί έργα της όπερας, στη Σκάλα του Μιλάνου, τη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης και αλλού. Γνώρισε τη Μαρία Κάλλας, με την οποία έγιναν στενοί φίλοι, και εργάστηκαν μαζί σε μια σειρά από όπερες («Λα Τραβιάτα», «Τόσκα», «Νόρμα»).
Τη δεκαετία του ’80 επανήλθε στην αγαπημένη του όπερα, μεταφέροντάς την στον κινηματογράφο και συνεργαζόμενος με μεγάλους σταρ, όπως ο Πλάθιντο Ντομίνγκο. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις του τον ώθησαν να ξεκινήσει εκστρατεία κατά της ταινίας «Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορτσέζε, που παρουσιάστηκε στη Βενετία ταυτόχρονα με τη δική του ταινία «Τοσκανίνι» (1988), όμως στη συνέχεια άλλαξε άποψη. Επίσης, ήταν ένας από τους λίγους Ιταλούς καλλιτέχνες που στήριξαν τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι όταν κατέβηκε στην πολιτική, στις αρχές του 1990, ενώ εξελέγη γερουσιαστής της Φόρτσα Ιτάλια το 1994.
Σε συνέντευξή του είχε πει ότι τον στενοχωρούσε που δεν κατάφερε να γυρίσει μια ταινία βασισμένη στην «Κόλαση» του Δάντη λόγω του απαγορευτικού κόστους και «μια μεγάλη τοιχογραφία για τη ζωή και το έργο των Μεδίκων, της ίδιας της ομορφιάς, την οποία κάποια ημέρα δεν θα μπορώ πλέον να απολαμβάνω».