Στο δρόμο για την έξοδο από το λεκανοπέδιο Νευροκοπίου, δεξιά στην πρώτη εδαφική έξαρση, βρίσκεται το οχυρό «Λίσσε», το οποίο κατασκευάστηκε το 1936. Τη δεκαετία του 1980 κατασκευάστηκε το μουσείο του οχυρού, του οποίου μέρος με την ονομασία «Χελώνη» χρησιμοποιείται ως επισκέψιμος χώρος. Στο πλαίσιο του προηγούμενου διασυνοριακού ευρωπαϊκού προγράμματος Interreg, με την συνεργασία του Δήμου Νευροκοπίου και του γειτονικού Γκότσε Ντέλτσεφ της Βουλγαρίας, το οχυρό μετατράπηκε σε θεματικό μουσείο. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2013, ανήλθε στα 1,17 εκ. ευρώ.
H high-tech μετεξέλιξη του οχυρού, με τη δημιουργία του ψηφιακού παιγνίου «Follow the fox», το κατέστησε ένα από τα πλέον σύγχρονα ψυχαγωγικά και βιωματικά πάρκα στον κόσμο, όπως το Fort Amherst (Αγγλία), το Vurden (Γαλλία), το Gettysburg Pennsylvania (ΗΠΑ), κ.ά.
Με τη συμμετοχή του στο παιχνίδι ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να καταδυθεί στην ιστορία του ’40, και με τη βοήθεια υψηλής πιστότητας προσομοίωσης να νιώσει την ένταση του πολέμου μέσα από τις συνθήκες της αναπαριστάμενης ψηφιοποιημένης μάχης. Το παιχνίδι, πέραν του ιστορικού του χαρακτήρα και της βιωματικής συναίσθησης, μεταδίδει και αντιπολεμικά μηνύματα.
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Ο επισκέπτης που θα αποφασίσει να παίξει στο «Κυνήγι της αλεπούς», αφού φορέσει στρατιωτική περιβολή, αναλαμβάνει τα καθήκοντα ενός εκ των υπερασπιστών του οχυρού. Ο τριήμερος αγώνας της μάχης (6-9 Απρ. 1941) εξελίσσεται στο παιχνίδι σε ένα 24ωρο, διαιρεμένο σε τρία συμβατικά 8ωρα, καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε μια πραγματική ημέρα μάχης. Σε μια 24ωρη προσομοίωση μπορούν να συμμετάσχουν έως 20 παίκτες. Τα σενάρια του πολέμου περιλαμβάνουν όλο το φάσμα, από τα πιο απλά έως και τα πλέον ακραία πολεμικά επεισόδια.
Η πολεμική χρήση των αυθεντικών μέσων του οχυρού παρέχουν στον παίκτη τη δυνατότητα να αντιληφθεί την τελειότητα των αναλογιών μεταξύ του χώρου, του προσωπικού και των όπλων. Τα στοιχεία αυτά ανέδειξαν την αρχιτεκτονική του οχυρού εφάμιλλη των πλέον γνωστών οχυρών του κόσμου.
Εκτός της ενεργού συμμετοχής στην ψηφιοποιημένη μάχη, το πάρκο παρέχει και την δυνατότητα της απλής επίσκεψης, της ξενάγησης και της παθητικής παρακολούθησης των παικτών. Κατά τη διάρκεια του περσινού έτους περισσότερα από 2.000 άτομα κάθε ηλικίας επισκέφθηκαν το χώρο.
Το έργο είναι πρωτοποριακό και αποτελεί διαφήμιση για τον τόπο και τη χώρα, αρκεί να ξεπεραστούν οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και να ανοίξει τις πόρτες του στον κόσμο, ακόμα και πέρα από τα σύνορα.
Από την οπτική της πλήρους αξιοποίησης, με επίκεντρο το οχυρό και τον περιβάλλοντα χώρο, στην ευρύτερη περιοχή δύναται να υλοποιηθούν πολλαπλές δράσεις όπως:
- Επιστημονικά συνέδρια.
- Οργανωμένες επισκέψεις με ξενάγηση για μεμονωμένα άτομα, για οικογένειες και για σχολεία, με ειδικό παιδαγωγικό πρόγραμμα.
- Χρήση από στρατιωτικές ακαδημίες.
- Μόνιμες, επετειακές και ειδικές εκθέσεις.
- Αναπαραστάσεις των μαχών.
- Βιβλιοθήκη και κέντρο τεκμηρίωσης.
- Κινηματογραφικές καλύψεις κτλ.
- Προώθηση της αειφόρου περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης των φυσικών πόρων. Το ολοκληρωμένο πιλοτικό πρόγραμμα αειφόρου ανάπτυξης του πολιτιστικού και φυσικού κεφαλαίου μπορεί να χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά και αμιγώς εθνικά κονδύλια σε συνεργασία με φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η συνεργασία με τις γερμανικές Αρχές για τον εντοπισμό των νεκρών Γερμανών στρατιωτών θα αναδείκνυε και θα πρόβαλλε τις ευαισθησίες των κατοίκων της περιοχής και το σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση.
(Φωτ.: dramini.gr)
Το έργο κατασκευάστηκε και ψηφιοποιήθηκε για να λειτουργήσει τόσο για εθνικούς και πολιτιστικούς λόγους όσο και οικονομικούς. Το προηγούμενο της πόλης του Βερντέν στη Γαλλία, όπου το ομώνυμο οχυρό (γειτνιάζει με την γραμμή Μαζινό) έδωσε οικονομική ώθηση στην περιοχή, δείχνει τον δρόμο για την εκμετάλλευση του πρωτοποριακού «Λίσσε».
Το στρατιωτικό πάρκο του «Λίσσε», σε συνδυασμό με τα επίσης απόρθητα γειτονικά οχυρά, συγκροτούν το σύγχρονο μνημειακό σύμπλεγμα του λεκανοπεδίου Νευροκοπίου, από όπου αναδίδεται στο χρόνο η οσμή της φρίκης του πολέμου.
Η 78η επέτειος της Μάχης των Οχυρών (6 Απριλίου 1941) θα γιορταστεί με εκδηλώσεις μνήμης την Κυριακή 7 Απριλίου στο οχυρό Λίσσε.
Γιώργος Μουρουζίδης
