Συγκινητικές στιγμές εκτυλίχθηκαν χθες στην πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Χάγη όταν η υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Βασιλική Αναστασιάδου παρέλαβε από την πρόεδρο του οργανισμού Walk of Truth Τασούλα Χατζητοφή τέσσερα σπαράγματα από τοιχογραφίες που βρίσκονται σε ναούς που συλήθηκαν στα Κατεχόμενα.
Αυτά τα εξαιρετικά αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς αναμένεται να επιστρέψουν στην Κύπρο την Πέμπτη, 45 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή.
Τα δύο κομμάτια προέρχονται από τοιχογραφίες που βρίσκονται στη Μονή της Παναγίας Αψινθιώτισσας στο Συγχαρί της επαρχίας Κερύνειας, η οποία είναι μετόχι του Παναγίου Τάφου. Το τρίτο κομμάτι προέρχεται από την εκκλησία της Παναγίας στο κοιμητήριο στην Άσσια της επαρχίας Αμμοχώστου, ενώ το τέταρτο κομμάτι δεν έχει ταυτιστεί ακόμα με την τοιχογραφία από την οποία έχει αποσπαστεί.
Το ένα σπάραγμα από τη Μονή της Αψινθιώτισσας απεικονίζει την Παναγία από την παράσταση της Αποκαθήλωσης και το άλλο έναν μάρτυρα – η τοιχογραφία από την οποία προέρχονται χρονολογείται στον 11ο ή στον 12ο αιώνα. Το σπάραγμα από την εκκλησία της Παναγίας στην κατεχόμενη Άσσια απεικονίζει κατά πάσα πιθανότητα τον Άγιο Σάββα – ο ναός που πλέον αναστηλώνεται χρονολογείται στον 15ο αιώνα και ήταν κατάγραφος με τοιχογραφίες. Το τέταρτο σπάραγμα θα εξεταστεί από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και την Εκκλησία της Κύπρου.
(Πηγή: Facebook / Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου)
Η πρώτη παρουσίαση των σπαραγμάτων μετά τον επαναπατρισμό τους θα γίνει στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ στο πλαίσιο της έκθεσης «Παλαιολόγειες αντανακλάσεις στην τέχνη της Κύπρου (1261-1489)» που θα διαρκέσει έως το τέλος Ιουλίου. H ιδρύτρια και πρόεδρος του Walk Of Truth Tασούλα Χατζητοφή δήλωσε ότι βρίσκονται στην κατοχή του οργανισμού από το 2014 και υποστήριξε ότι η καθυστέρηση στην παράδοσή τους οφείλεται στο Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.
Ο οργανισμός που εδρεύει στη Χάγη εντόπισε τα αντικείμενα στη συλλογή ενός Καναδού, ο οποίος τα απέκτησε από την ευρωπαϊκή αγορά.
Η Τασούλα Χατζητοφή, όπως είπε, ήρθε σε επαφή μαζί του και τον ενημέρωσε ότι αγόρασε σπαράγματα από τοιχογραφίες που λεηλατήθηκαν. Έτσι το 2014 μια εταιρεία κούριερ τα παρέδωσε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου του Λονδίνου, με μοναδικό όρο από τον συλλέκτη να παραμείνει ανώνυμος και τα έργα να επιστρέψουν στον νόμιμο ιδιοκτήτη τους. «Σε καμιά περίπτωση δεν έγινε ανταλλαγή χρημάτων», πρόσθεσε η ιδρύτρια και πρόεδρος του Walk Of Truth.
Στην τελετή παράδοσης στην πρεσβεία της Κύπρου στη Χάγη παρών ήταν και ο επίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος ο οποίος τόνισε ότι πολλά έργα εκκλησιαστικής τέχνης και κειμήλια «εξακολουθούν να βρίσκονται σε ξένα χέρια», ενώ από τη μεριά του ο καθηγητής και πρόεδρος του Συμβουλίου της Αστυνομίας του Βελγίου και μέλος του ΔΣ του Walk of Truth, Βίλι Μπρέγκεμαν, εκτίμησε ότι η σύληση έργων τέχνης είναι μια «επιχείρηση» με ετήσιο τζίρο που φτάνει τα 5 δισ. δολάρια.