Θεωρείται ότι πρόκειται για ένα κείμενο-κλειδί για την ιστορία του Αιγαίου του 3ου αιώνα π.Χ. και για τουλάχιστον 110 χρόνια ήταν… εξαφανισμένο. Στο περίφημο Ψήφισμα της Νικουριάς μνημονεύεται η απόφαση του Κοινού των νησιωτών (της πολιτικής ένωσης που συνέστησαν οι Πτολεμαίοι) να λάβουν μέρος με επίσημους αντιπροσώπους στη γιορτή και στους αγώνες που διοργάνωσε ο Πτολεμαίος Β’ στην Αλεξάνδρεια προς τιμήν του θεοποιημένου πατέρα του Πτολεμαίου Α’ του Σωτήρος. Αντίγραφο του ψηφίσματος είχε στηθεί στο βωμό του Πτολεμαίου Α’ στη Δήλο, την έδρα του Κοινού.
Παράλληλα, υπήρξε πρόβλεψη αντίγραφα να στηθούν και σε όλες τις πόλεις που υπερψήφισαν, ανάμεσά τους και μία πόλη της Αμοργού.
Το σημαντικό αυτό κείμενο που κατέχει κεντρική θέση στην επιστημονική έρευνα εντοπίστηκε πρώτη φορά το 1893 στην εκκλησία της Παναγιάς στο νησάκι Νικουριά απέναντι από την Αιγιάλη της Αμοργού. Προσωρινά το εύρημα είχε μεταφερθεί σε γειτονικό στάβλο όπου έως το 1908 τουλάχιστον ήταν ορατό, αλλά στην πορεία των χρόνων χάθηκε.
Την επιγραφή αναζητούσαν δεκάδες Έλληνες και ξένοι ερευνητές και αρχαιολόγοι. «Τυχεροί» τελικά στάθηκαν ο Στέλιος Περάκης, ένας τελειόφοιτος φοιτητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με καταγωγή από την Αμοργό, και ο Γερμανός αρχαιολόγος N.N. Φίσερ. Μετά από υπόδειξη των ντόπιων το Ψήφισμα της Νικουριάς βρέθηκε στο χωριό Θολάρια εντοιχισμένο σε σπίτι το οποίο επισκευάστηκε προσφάτως και παλαιότερα ανήκε στον Σταμάτη Γρίσπο, βοσκό στη Νικουριά.
Το ψήφισμα της Νικουριάς (το περιεχόμενο του οποίου ήταν γνωστό στους αρχαιολόγους από την πρώτη φορά που εντοπίστηκε) θεωρείται σημαντικό διότι δίνει πληροφορίες σχετικά με το συσχετισμό δυνάμεων στο Αιγαίο το πρώτο μισό του 3ου αι. π.Χ., και συγκεκριμένα για το πώς ο έλεγχος πέρασε από τους Μακεδόνες στους Πτολεμαίους.
Σε ανακοίνωσή του υπουργείου Πολιτισμού η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ευχαριστεί όσους συνέβαλαν στον επανεντοπισμό της επιγραφής και τονίζει ότι έχει δρομολογηθεί η αποτοίχιση και η μεταφορά στην Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού.