Αραιά και πού γράφω κάνα άρθρο για ποντιακά θέματα. Αλλά λέω να γράφω στο εξής συχνότερα, όσο πλησιάζει η Εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας, 2019, και μαζί της ο κίνδυνος να ξευτελιστούμε και ως οργανωμένος ποντιακός χώρος και ως ελληνική κοινωνία. Να ξεφτελιστούμε όχι σε εαυτούς και αλλήλους (δόξα τω Θεώ, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών αξιών μας τις τελευταίες δεκαετίες είχε και ένα καλό, ότι μας εξόπλισε με αναισθησία πάχους επταβοίου ασπίδας… δεν μας αγγίζει το ξευτιλίκι), αλλά έναντι των προγόνων μας και των επιγόνων μας, έναντι νεκρών και αγέννητων, κατά τον Παλαμά.
Τα εκατοντάχρονα θα ’ρθουν και θα περάσουν απαρατήρητα, στην καλύτερη περίπτωση, αν δεν κηλιδωθούν από γεγονότα όμοια με εκείνα του φετινού συμβάντος στον Λευκό Πύργο στις 19 Μαΐου (ξυλοδαρμός Μπουτάρη).
Ακούσατε μήπως από το υπουργείο Πολιτισμού, το υπουργείο Παιδείας, από κάποιον τέλος πάντων κρατικό φορέα κάποια εξαγγελία, κάποια δήλωση για το τι προγραμματίζεται για να τιμηθεί η μνήμη 353.000 προγόνων μας, θυμάτων της τουρκικής κρατικής βαρβαρότητας; Τίποτα!
Ακούσατε κάτι από την Ακαδημία Αθηνών; Εκεί την έδρα της ποίησης κατέχει η Κική Δημουλά, που σε όλο το έργο της αναφέρει μόνο μια φορά, έτσι στην τύχη, τη λέξη Ελλάδα. Τι περιμένουμε λοιπόν από μια Ακαδημία που παρέδωσε την έδρα της ποίησης, έδρα που έπρεπε μάλιστα και να είχε ρόλο στην Εκατονταετηρίδα της Ποντιακής Γενοκτονίας, σε μια γριούλα ασπρομηλιγκάτη και γλυκιά μεν, που όμως υστερεί σε ποιητικότητα έναντι και των καθαριστριών του Ιδρύματος. Και να σκεφτούμε ότι αυτό το έθνος, το ελληνικό, έχει πολιτισμικό γενάρχη του έναν ποιητή, τον Όμηρο, και ότι η Παλιγγενεσία του 1821 ήταν γεμάτη από ποίηση, από το δημοτικό τραγούδι μέχρι τον Διονύσιο Σολωμό – ποιητής υπήρξε και ο δικός μας, ο Πόντιος αρχηγέτης της Επαναστάσεως, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης.
Τα πανεπιστήμιά μας, οι καλλιτεχνικοί οργανισμοί μας προανήγγειλαν κάποιες εκδηλώσεις; Τίποτα.
Η Εκκλησία; Κάθε πρωί ξεκινώ τη μέρα μου ανάβοντας το καντήλι στο εικονοστάσι του σπιτιού μας. Ομολογώ όμως ότι δεν τρέφω κανέναν απολύτως σεβασμό για τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Μηδέν.
Ακούσατε ποτέ από τα χείλη του κάτι να πει, κάπως να τιμήσει την Ποντιακή Γενοκτονία; Ακούσατε κάποιον λόγο συμπάθειας για τους γέρους και τις γριές μας από την πρώην ΕΣΣΔ, που η στέρηση από τη μητριά πατρίδα τους, την Ελλάδα του νόστου τους, της σύνταξης υπερηλίκου, τους έριξε στην έσχατη ένδεια και ίσως στον εκ πείνης θάνατο; Τίποτα. Ο Αρχιεπίσκοπος στηρίζει με πείσμα το φασιστικό νομικό σύστημα όπου εδράζεται το καθεστώς της οικογενειοκρατίας των Τανιμανιδαίων στο Προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά. Αυτός, καθοδηγώντας την Ιεραρχία, ψήφισε τον αριθμ. 262/2014 Κανονισμό Διοίκησης του Προσκυνήματος, που το μετέτρεψε σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και δυνητικά ιδιωτικού συμφέροντος των εκάστοτε διοικούντων. Αυτός υπερασπίζεται με πείσμα –κόκα αρβανίτικη, που λέγαν παλιά– στα δικαστήρια το φρικτό αυτό καθεστώς, μη αρκούμενος στα 60 χρόνια Ταν/κρατίας αλλά διατελώντας διάπυρος προς Θεόν ευχέτης να γίνουν 600! Όταν φημολογήθηκε ότι κάτι τέτοιο, κάποιο παρόμοιο καθεστώς πάει να γίνει στην Παναγία της Τήνου, οι Τήνιοι μπουγέλωσαν πάνω στα σκαλιά της Εκκλησίας τον μητροπολίτη τους Δωρόθεο. Έτσι οι φήμες… φιμώθηκαν.
Τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Να μπουγελώσουμε τον Αρχιεπίσκοπο μπας και ξυπνήσει; Θεός φυλάξοι! Αλλά πρέπει αδίστακτα να φτάσουμε, μια και καλή, χωρίς ενδιάμεσους σταθμούς, στο ακραίο επιτρεπτό όριο: Να γίνει με ευθύνη της ΠΟΕ μια ανένδοτη κατάληψη της Αρχιεπισκοπής. Όχι σε ναό, στο διοικητικό κέντρο. Άλλωστε η κατάληψη έχει ήδη νομιμοποιηθεί στην κοινωνική συνείδηση ως επιτρεπόμενη μορφή αγώνα. Οι άλλοι τρόποι δοκιμάστηκαν και κατέληξαν στη γνωστή αναίσχυντη, καθόσον άκρως φαρισαϊκή, απάντηση του Ιερώνυμου προς τον πρώην πρόεδρο της ΠΟΕ Γιώργο Παρχαρίδη, όταν ρωτήθηκε «Τι θα γίνει με το καθεστώς διοίκησης (οικογενειοκρατία) της Παναγίας Σουμελά». «Ό,τι πει ο Θεός», ήταν η απάντηση του Μακαριώτατου. Λοιπόν, αφού ο Θεός δεν ευδοκεί «να πει» κάτι εδώ και δεκαετίες, ας δώσουμε το λόγο στον διάολο. Τέρμα οι τακτικές «μη μου άπτου» και «μη με λησμόνει». Κατάληψη της Αρχιεπισκοπής, και το κρίμα στο λαιμό του Ιερώνυμου! Μέχρι τότε –μην είμαστε αφελείς–, δεν πρόκειται να γίνει κάτι από την Εκκλησία στην Εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας, ούτε σε οποιοδήποτε άλλο ποντιακό θέμα.
Τι μέλλει να κάνουν οι Συνομοσπονδίες μας; Αυτές καταρχήν το πρώτο που πρέπει να κάνουν, το πιεστικά κατεπείγον, το απολύτως αναγκαίο, είναι… να υπάρξουν! Διότι τώρα δεν υπάρχουν…
Η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Ποντίων Ελλήνων (ΔΙΣΥΠΕ) έχει αποψιλωθεί από ομοσπονδίες, όλες φύγανε, με αισχρές βέβαια προφάσεις αλλά πάντως φύγανε, εκτός από την ΠΟΕ. Έτσι, ΔΙΣΥΠΕ και ΠΟΕ είναι πια ένα, ένα μοναχικό ένα. Αλλά ο Αμαραντίδης, ο «πρόεδρος» της ΔΙΣΥΠΕ, δεν εννοεί να παραιτηθεί – μηδέν ευθιξία. Παραιτήσου, ρεεεεε!
Συγγνώμη για τον ανάρμοστο τρόπο έκκλησης, αλλά έχω μια ακράτητη αποστροφή στην καρεκλολατρία και το απέδειξα. Έκανα τρία χρόνια πρόεδρος στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, 2014 – 2017, την πήρα χρεωμένη ως το λαιμό, με ξενοίκιαστα τα ακίνητά της, μηδαμινά έσοδα – όλα αυτά συνέπειες της κρίσης. Και την παρέδωσα με όλα τα ακίνητα νοικιασμένα, 125.000 ευρώ σταθερό ετήσιο εισόδημα, ξεχρεωμένη, δυνατή, και όλα αυτά ενώ η κρίση γύρω μάνιαζε. Η λαμπρότερη εκδήλωση στη Λέσχη έγινε επί ημερών της δικής μου προεδρίας, με την πρώτη επίσημη παρουσίαση του Πολιτικού Αρχείου του Πόντου των ετών 1916-1924, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, με χορηγό του έργου αξιοποίησης του Αρχείου τον Ιβάν Σαββίδη. Αλλά και οι άλλες εκδηλώσεις ήταν πυκνές και σημαντικές. Έκανα σπουδαίο έργο, το λέω με περηφάνια – δεν υπήρξα ούτε προσποιήθηκα ποτέ τον ταπεινόφρονα. Και έφυγα στα τρία χρόνια, επικαλούμενος ότι με αυτό το έργο «θεμελίωσα δικαίωμα αποχώρησης», όπως έγραψα σε ένα άρθρο μου ενόψει της εξόδου μου.
Γι’ αυτό, όπου βλέπω κάποιον κολλημένο σε καρέκλα, γυρίζω με δυσφορία το αγύριστο κεφάλι μου.
Όσο για το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού (ΠΑΣΠΕ) αυτουνού την ύπαρξη πρέπει να έχεις κβαντικής τεχνολογίας όργανα για να την ανιχνεύσεις. Και από σοβαρότητα, θυμηθείτε κάτι που και παλαιότερα έγραψα: Το 2015, χωρίς να υπάρχει Διοικητικό Συμβούλιο, αφού η θητεία του έληξε το 2014 και δεν εκλέχθηκε νέο, ελλείψει ενδιαφέροντος από εκλογείς και εκλόγιμους, παρουσιάστηκε ωστόσο κάποιο «προεδρείο» του στον υπουργό Εξωτερικών, έγιναν δηλώσεις, φωτογραφίες, ρεκλάμες, και… ακολούθησε αίτηση για δικαστικό διορισμό ΔΣ λόγω ανυπαρξίας του από έτους! Τέτοια ξεφτίλα. Τέτοια ατιμία. Τέτοια ασέβεια σε κορυφαίους κρατικούς θεσμούς!
Οι ομοσπονδίες μας –η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος (ΠΟΕ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ)– έδωσαν εξετάσεις στη φετινή κοινή εκδήλωση της 19ης Μαΐου στον Λευκό Πύργο και μηδενίστηκαν, ιδίως η ΠΟΠΣ, που είχε και την ευθύνη οργάνωσης της εκδήλωσης. Αλλά η πρόεδρος Σαχινίδου δεν παραιτήθηκε. Παραιτήσου, ρεεεεε! Κορυφώθηκε επικοινωνιακά ο παναίσχιστος υβριστής μας, ο Μπουτάρης, και πάτωσε το κύρος του οργανωμένου ποντιακού χώρου. Η Χρ. Σαχινίδου δεν πρόβλεψε τη βία των υπανθρώπων που έδειραν τον Μπουτάρη, αν και είχε εκδηλωθεί βία και σε προηγούμενες εκδηλώσεις μας, και δεν έλαβε από πλευράς της κανένα απολύτως μέτρο ελέγχου των ακραίων στοιχείων, όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος. Το κακό που προκάλεσε στην ποντιακή υπόθεση το συμβάν του ξυλοδαρμού του Μπουτάρη έπρεπε να είχε κάνει τη Χρ. Σαχινίδου να ακούει προεδρία ποντιακής οργάνωσης και όπου φύγει-φύγει. Αλλά η καρέκλα, καρέκλα για τη Χρ. Σαχινίδου…
Μ’ αυτά και μ’ αυτούς, τι περιμένουμε να γίνει στην Εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας; Τίποτα.
Έγραψα για το εβραϊκό Ολοκαύτωμα κάτι που δεν έχει γραφτεί, ίσως, ποτέ από κανέναν: Ότι η διατήρηση άσβεστης και άσπιλης της μνήμης του Ολοκαυτώματος, πρέπει να βασιλεύει στους ηθικούς σκοπούς της ανθρωπότητας. Έδειξα λοιπόν ότι κάθε άλλο παρά φθονώ το γεγονός ότι το Ολοκαύτωμα περιβάλλεται από το αμέριστο ενδιαφέρον του κράτους μας, της κοινωνίας ολόκληρης. Έτσι, ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα διαθέσει 200 στρέμματα για την ανέγερση Μουσείου του Ολοκαυτώματος. Αλλά το δικό μας οικόπεδο στην Καλαμαριά για την ίδρυση ποντιακού μουσείου από την Εύξεινο Λέσχη, το κράτος μάς το πούλησε, δεν μας το έδωσε δωρεάν, ενώ μάλιστα ανήκε ουσιαστικά σε εμάς τους ίδιους ως ανταλλάξιμο. Και τελικά αντί για Μουσείο, αναγκαστήκαμε να νοικιάζουμε το κτήριο για να πληρώνουμε τη βαρύτατη φορολογία του μητροπολιτικού σωματείου μας. Δηλαδή το κράτος μας και γενικά οι δημόσιοι φορείς κάνουν –και τους αξίζει έπαινος– τα πάντα για την εβραϊκή Γενοκτονία, αλλά δεν κάνουν τίποτε –και τους αξίζει βαρύς ψόγος– για τη Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού. Και πρέπει να πω ότι το Ολοκαύτωμα είχε βέβαια ασυγκρίτως περισσότερα θύματα, αλλά η Ποντιακή Γενοκτονία είναι κατά τούτο χειρότερη, ότι ακολούθησε ο Ξεριζωμός και έτσι χάσαμε και την αλησμόνητη πατρίδα, τον Πόντο μας, ενώ στους εβραίους η διεθνής κοινότητα, συναισθανόμενη το μέγεθος του εγκλήματος, τους απέδωσε την πατρίδα, τους αποκατέστησε στη Γη της Επαγγελίας.
Λοιπόν, για ένα τέτοιο γεγονός, για την Εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού το 2019, εμείς το μόνο πλέον που μπορούμε να ελπίζουμε είναι να μην γίνει αφορμή πλήρους διασυρμού του οργανωμένου ποντιακού χώρου και ανόσιας προσβολής της μνήμης των γενοκτονηθέντων προγόνων μας. Τίποτε άλλο. Και αυτό είναι «πένθος του ελληνισμού» – έτσι, «πένθος της ανθρωπότητας» χαρακτήριζαν ο Παλαμάς, ο Καζαντζάκης, ο Σικελιανός και δεκάδες άλλοι συγγραφείς την ανοχή των τουρκικών εγκλημάτων, στη γνωστή επιστολή τους προς τους διανοούμενους του πολιτισμένου κόσμου, τον Νοέμβριο του 1921.
Κλείνοντας, θα ήθελα να προτείνω και να βάλω για προβληματισμό το εξής, που προσωπικά τού αποδίδω τεράστια σημασία και γι’ αυτό έδωσα σ’ αυτό το άρθρο μου τον τίτλο «Τρίπολες».
Υπάρχει η Τρίπολη του Πόντου, που ο ελληνικός πληθυσμός της, όπως και ο αρμενικός, ξεκληρίσθηκε στη Γενοκτονία. Υπάρχει και η Τρίπολη της Πελοποννήσου, που κατά την Άλωσή της το 1821 σφαγιάστηκαν δεκάδες χιλιάδες άμαχοι, Τούρκοι και εβραίοι, σ’ ένα ξέσπασμα 400 χρόνων «σκλαβιάς και φυλακής» των ραγιάδων, που εξηγεί –αλλά σε καμιά περίπτωση, βέβαια, δεν δικαιολογεί– την πράξη. Ο Σολωμός αφιερώνει στην Άλωση της Τριπολιτσάς το ⅓ του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν»:
Α! Τι νύκτα ήταν εκείνη
που την τρέμει ο λογισμός!
Άλλος ύπνος δεν εγίνη
πάρεξ θάνατου πικρός.
Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης αναφέρει στα Απομνημονεύματά του ότι από τα τείχη μέχρι το σεράι το άλογό του δεν πάτησε χώμα, πατούσε πτώματα Τούρκων.
Κάνω λοιπόν μια ευθεία πρόταση: ΟΙ ΔΥΟ ΤΡΙΠΟΛΕΣ ΝΑ ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΘΟΥΝ! Θα είναι το πιο συμβολικό μήνυμα συγκατάβασης των δύο λαών, ένα άστικτο διαμάντι στο θησαυροφυλάκιο ηθικών αξιών της ανθρωπότητας. Κατανοώ βέβαια από τώρα τις αντιδράσεις που θα υπάρξουν, διότι όντως από την εμφάνιση των Τούρκων στο προσκήνιο της ιστορίας μέχρι τώρα είχαν για εθνικό τους δόγμα την καταστροφή άλλων λαών και αυτό εφάρμοσαν ιδίως κατά του ελληνισμού, μέχρι και σήμερα με την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. Αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος να λυτρωθούν οι λαοί από τα εθνικιστικά πάθη, παρά μόνο αντέχοντας την ανάγνωση και των μαύρων σελίδων της ιστορίας τους. Και τέτοιες ήταν για τους δύο λαούς οι δύο Τρίπολες.
Γιάννης Αποστολίδης
Πρώην πρόεδρος Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης
