Μετά από την οκτάχρονη οικονομική κρίση που υποχρέωσε την Ελλάδα να εφαρμόσει επώδυνα μέτρα λιτότητας την ώρα που η οικονομία της συρρικνώθηκε κατά 25%, η σημερινή ημέρα αναμένεται να είναι η τελευταία «μνημονιακή», καθώς από αύριο η χώρα ελπίζει να επιστρέψει στην κανονικότητα και στις διεθνείς αγορές.
«Ιστορική ημέρα» χαρακτήρισε ο Πιερ Μοσκοβισί την έξοδο από το τελευταίο εκ των τριών μνημονίων.
Η κυβέρνηση πάντως επιλέγει να κρατήσει χαμηλούς τόνους και λόγω της εθνικής τραγωδίας αλλά και γιατί μετά τη λήξη του προγράμματος η Ελλάδα μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά. Ενδεικτικό είναι πρόσφατο άρθρο του Economist στο οποίο τονίζεται ότι «θα ήταν ωραία να νομίζει κανείς ότι οι περιπέτειες της Ελλάδας θα έχουν παρόμοια κατάληξη με αυτή του Οδυσσέα».
Άλλωστε η χώρα μέχρι το 2022 θα βρίσκεται σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας με στόχο και την ολοκλήρωση, υλοποίηση και συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για τις οποίες υπάρχει δέσμευση βάσει του τρέχοντος προγράμματος. Η ενισχυμένη εποπτεία, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα επιτρέπει τη στενή παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας.
Το χρονικό των μνημονίων
Ήταν Οκτώβριος του 2009 όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου ταξίδεψε στο Λουξεμβούργο για να συμμετάσχει στη συνεδρίαση του Eurogroup λίγες μόλις ημέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές στις οποίες αναδείχθηκε πρώτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ. Εκεί ενημέρωσε τους ομολόγους του ότι το έλλειμμα της Ελλάδας το 2009 δεν θα είναι στο 6% του ΑΕΠ αλλά 12,5%.
«Το παιχνίδι τελείωσε, χρειαζόμαστε σοβαρά στατιστικά στοιχεία», ήταν η φράση του τότε προέδρου του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Με αυτή τη φράση άνοιξε το κεφάλαιο του «ελληνικού δράματος» το οποίο περιλαμβάνει πέντε πρωθυπουργούς, δεκάδες πρωτοσέλιδα σε όλον τον κόσμο, τριγμούς σε κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών, σενάρια για Grexit, εκατοντάδες συνεδριάσεις του Eurogroup και δραματικές Συνόδους Κορυφής.
- 2010
Η ανακοίνωση της προσφυγής στον μηχανισμό στήριξης έγινε στις 23 Απριλίου από τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος βρισκόταν στο Καστελόριζο. Η Ελλάδα προχώρησε σε υπογραφή μνημονίου με το ΔΝΤ και την ΕΕ, για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης και τα μέτρα ανακοινώθηκαν στις 2 Μαΐου.
Τα ευρωπαϊκά κεφάλαια για το 1ο πρόγραμμα στήριξης προήλθαν απευθείας από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς δεν υπήρχε κάποιος μηχανισμός στήριξης χωρών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- 2012
Το 2ο Μνημόνιο συζητήθηκε στη Βουλή στις 12 Φεβρουαρίου 2012 επί κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου και ψηφίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 13ης Φεβρουαρίου. Τα κεφάλαια εκταμιεύτηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2010 ως προσωρινός μηχανισμός επίλυσης κρίσεων.
- 2015
Το 3ο μνημόνιο ψηφίστηκε στις 14 Αυγούστου από 222 βουλευτές, έχοντας μεσολαβήσει, τα capital controls και το δημοψήφισμα για υπογραφή ή όχι συμφωνίας με τους Ευρωπαίους εταίρους, το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα την καταψήφιση της συμφωνίας-μνημονίου με ποσοστό 61,31%.
Η κυβέρνηση, παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, συνέχισε τις συζητήσεις για ένα νέο μνημόνιο που κατέληξαν τελικά σε συμφωνία στις 13 Ιουλίου. Τα κεφάλαια για το 3ο μνημόνιο προήλθαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕSM), ο οποίος αντικατέστησε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.