Νέα ευρήματα μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας ήρθαν στο φως φέτος στην περιοχή Παλαιοχώρια της Αμαρύνθου Ευβοίας, όπου το 2017 εντοπίστηκε το ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, ένα από τα πιο σημαντικά ιερά της Εύβοιας. Μεταξύ άλλων βρέθηκε ένα ομοίωμα χάλκινης φαρέτρας, που αποτελεί τμήμα αγαλματιδίου της Αρτέμιδος και μία νέα βάση γλυπτού που φέρει τα ονόματα της Αρτέμιδος, του Απόλλωνα και της Λητούς, καθώς και ένα ακόμα μεγάλο θεμέλιο.
Τα παραπάνω ευρήματα εντοπίστηκαν στις φετινές ανασκαφικές εργασίες, που διεξήχθησαν από τα τέλη Ιουνίου ως τις αρχές Αυγούστου.
Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν υπό την διεύθυνση του καθηγητή του πανεπιστημίου της Λοζάνης Καρλ Ρέμπερ, ο οποίος είναι διευθυντής της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα και της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων Ευβοίας Αμαλίας Καραπασχαλίδου. Τα νέα ευρήματα «ενισχύουν την άποψη ότι ο ναός βρίσκεται σε αυτήν την περιοχή και αναμένεται να εντοπιστεί τα επόμενα χρόνια», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, η φετινή έρευνα «στράφηκε προς τον κεντρικό χώρο του ιερού με στόχο την αποκάλυψη του αρχαίου ναού και του βωμού. Η διερεύνηση άλλων τριών οικοπέδων στους πρόποδες του λόφου των Παλαιοεκκλησιών επέτρεψαν την ταύτιση των νοτίων ορίων του τεμένους, ενώ τα όρια προς δυτικά, όπου πιθανότατα βρισκόταν η κύρια είσοδος της Ιεράς Οδού από την Ερέτρια, παραμένουν ακόμα άγνωστα λόγω της ύπαρξης σύγχρονων κατοικιών στην περιοχή».
Καθιστό γυναικείο πήλινο ειδώλιο (φωτ.: culture.gr)
Σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, η Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα αποκάλυψε το 2017 το ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην περιοχή Παλαιοχώρια ανατολικά της σημερινής Αμαρύνθου. «Ενσφράγιστες κεραμίδες που φέρουν το όνομα “Αρτέμιδος” και τρεις βάσεις ελληνιστικών χρόνων με αναθηματικές επιγραφές προς την θεά Αρτέμιδα, τον αδελφό της Απόλλωνα και τη μητέρα τους Λητώ επέτρεψαν την ταύτιση των κτηρίων που ανασκάφηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια με τον ιερό χώρο, ο οποίος, κατά τις αρχαίες πηγές υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά ιερά της Εύβοιας. Τα έως τώρα ανεσκαμμένα κτήρια είναι δύο στοές οι οποίες ορίζουν το τέμενος από ανατολικά και βόρεια, καθώς και μία ιερά πηγή», σημειώνεται στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.
ο 2018 οι Ελβετοί και Έλληνες αρχαιολόγοι διερεύνησαν επίσης κατάλοιπα ακόμα πιο πρώιμων οικοδομικών φάσεων, που χρονολογούνται από το 10ο έως τον 7ο αιώνα π.Χ., όπως ένα επίμηκες κτήριο μήκους άνω των 20 μέτρων, το οποίο χρονολογείται στους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους κι εδράζεται πάνω σε αψιδωτό κτήριο της γεωμετρικής εποχής.
Η ανατολική στοά και το πρώιμο αρχαϊκό κτήριο με παραστάδες (φωτ.: culture.gr)
«Το μνημειώδες αρχαϊκό κτήριο με παραστάδες δέσποζε αδιαμφισβήτητα στην περιοχή της αρχαίας Αμαρύνθου. Μόνο η συνέχιση της ανασκαφής κατά το 2019 θα επιτρέψει να προσδιοριστεί η χρήση του κτηρίου, δηλαδή κατά πόσο αυτό σχετιζόταν με την λατρεία της Αρτέμιδος. Τα πρωιμότερα αυτά κτίσματα θυμίζουν τα αντίστοιχα στο ιερό του Απόλλωνα Δαφνηφόρου της Ερέτριας, ωστόσο ο ναός των ύστερων αρχαϊκών έως ελληνιστικών χρόνων στην Αμάρυνθο φαίνεται πως χτίστηκε σε άλλο σημείο, μάλλον προς τα δυτικά», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Παράλληλα, τονίζεται ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ίδρυση του ιερού της θεάς Αρτέμιδος στο άκρο της εύφορης πεδιάδας ανατολικά της Ερέτριας συνδέεται με την ενίσχυση των συνόρων της πόλης-κράτους της Ερέτριας, ενώ αργότερα, όταν ενσωματώθηκε μεγάλο τμήμα της νότιας Εύβοιας μέχρι τα Στύρα, όπως αναφέρεται σε ενεπίγραφη στήλη που βρέθηκε το 2017, το ιερό αναδείχθηκε σε κεντρικό σημείο της περιοχής. Ο θρησκευτικός χαρακτήρας του χώρου, μετά από καταστροφή τον 1ο αι. π.Χ., πιθανόν ανανεώθηκε το 2ο αι. μ.Χ. και συνεχιζόταν έως περίπου τον 3ο αιώνα μ.Χ., όπως αναφέρει ο καθ. Denis Knoepfler, ιστορικός και επιγραφολόγος του πανεπιστημίου του Neuchâtel (Ελβετία) και του Collège de France και επιστημονικός επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας».