Το 2018 φαίνεται ότι είναι η… χρονιά της Ευθαλίας από την Κερασούντα, του κοριτσιού που επέζησε κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Ποντίων και κατέληξε στην Κωνσταντινούπολη. Η αφήγησή της έγινε θεατρικό από τη Νικολέττα Βλαβιανού, το οποίο μετά από μια πετυχημένη πορεία στην Αθήνα (η τελευταία παράσταση είναι αύριο) ετοιμάζει βαλίτσες για περιοδεία. Προτού, όμως, ανέβει στο… σανίδι, η Ευθαλία, μια γυναίκα με σάρκα και οστά, έγινε νουβέλα από τον Θωμά Κοροβίνη, με τον τίτλο Φαχισέ Τσίκα.
Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία, το βιβλίο που ήταν για χρόνια εξαντλημένο επανατυπώθηκε και επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα.
Ο συγγραφέας, φιλόλογος και ερευνητής συνάντησε την Ευθαλία στο ελληνικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, την κέρασε τσιγάρο και εκείνη του αφηγήθηκε την ιστορία της. Η προφορική μαρτυρία της ηλικιωμένης γυναίκας ξεκινά από τον Εύξεινο Πόντο και φτάνει στα μπορντέλα του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη, περιλαμβάνοντας και τα Σεπτεμβριανά του 1955 και τον ξεριζωμό.
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου περιλαμβάνεται ένα απόσπασμα από τη χειμαρρώδη αφήγηση της Πόντιας από την Κερασούντα: «Από δίπλα μας καθούντανε μια γυναίκα πολύ άγρια. Τούρκισσα. Αυτή είχε δυο-τρία σπίτια, έβγαζε καλές παράδες. Ατές τη φωνάζανε. Ξέρεις τί θα πει Ατές; Ατές θα πει φωτιά. Τόσο φλόγα είχε μέσα της, τόσο καπάτσα μια γυναίκα ήτανε. Το μάτι της, όταν σε καρφώνει, σε σταυρώνει. Τελεύεις. Πας. Χάνεσαι.
»Από κάτου μας μένανε δυο Ρωμιές. Τα λέγω και ντρέπουμαι. Αμά στην Πόλη έτσι ήτανε, η ζωή μας έτσι ήτανε. Προτού φύγουνε οι Ρωμιοί, προτού να τσαλαπατήσουνε το ελληνικό το στοιχείο, όλο το χρήμα, όλο το εμπόριο οι Ρωμιοί το είχανε στα χέρια τους. Εμείς δηλαδή. Κερδίζανε πολλά. Σ’ όλα τα επαγγέλματα οι δικοί μας ήταν πρώτοι, άφταστοι. Ο Τούρκος Ρωμιός δε γίνεται στο μυαλό. Και καμιά φορά μπερδευότανε ο Τούρκος σε μεγάλες δουλειές, που δεν τις ήξερε, τα ανακάτευε, τα χαλούσε. “Τσουτσού κομμένη, δουλειά μπερδεμένη”, που λέμε εμείς εδώ στην Πόλη».