Με τίτλο «Ελληνορθόδοξο ορφανοτροφείο, το μεγαλύτερο ξύλινο κτήριο στην Ευρώπη, αναμένει σωτηρία από την Κωνσταντινούπολη», η ηλεκτρονική έκδοση της Hürriyet δημοσιεύει άρθρο για το μοναδικό «στολίδι» της Ρωμιοσύνης στην Κωνσταντινούπολη.
Κοιτώντας το γιγάντιο ξύλινο οικοδόμημα που έχει μπροστά του, ο Erol Baytaş κουνάει το κεφάλι του. «Δεν νομίζω ότι θα “επιβιώσει” ένα άλλο χειμώνα», λέει ο άνθρωπος που πέρασε πάνω από 30 χρόνια ως φύλακας του επιβλητικού κτηρίου. «Είναι ένα θαύμα που εξακολουθεί να παραμένει όρθιο», συμπληρώνει και την ίδια ώρα σπασμένα κεραμίδια και σανίδες βρίσκονται διάσπαρτα στο έδαφος, δίπλα από τα πόδια του.
Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα στο μεγαλύτερο από την ομώνυμη εξ αυτού συστάδα των εννιά Πριγκηπονήσων της Προποντίδας, το ελληνικό ορφανοτροφείο της Πριγκήπου θεωρείται το μεγαλύτερο ξύλινο κτήριο στην Ευρώπη και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο. Αυτό το μοναδικό, πενταόροφο ξύλινο αριστούργημα στέγασε 5.800 Ελληνορθόδοξα ορφανά μέχρι που έκλεισε το 1964.
Πλέον, περισσότερο από πέντε δεκαετίες χωρίς «ζωή», το ερειπωμένο κτήριο κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Σε μια προσπάθεια να σωθεί αυτός ο αρχιτεκτονικός θησαυρός, η Europa Nostra και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συμπεριέλαβαν το ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στη λίστα με τα επτά απειλούμενα μνημεία ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ξεχωριστικό αγώνα δίνει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τη σωτηρία του (τον Απρίλιο υπήρξε σχετική συνάντηση Βαρθολομαίου-Ερντογάν). Εξάλλου, το Φανάρι κατάφερε με σκληρό δικαστικό αγώνα να πάρει πίσω τους τίτλους ιδιοκτησίας για αυτό το ιστορικό ακίνητο.
Η εικόνα από το εσωτερικό του κτηρίου είναι ενδεικτική
Το πενταώροφο κτήριο είναι έργο του Γάλλου αρχιτέκτονα Αλεξάντρ Βαλορί. Ολοκληρώθηκε το 1898 με σκοπό να γίνει ένα από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία-καζίνο της Ανατολής και όχι μόνο. Ωστόσο, ποτέ δεν κατάφερε να πάρει άδεια λειτουργίας από το Σουλτάνο Abdulhamid II και στη συνέχεια πωλήθηκε στη σύζυγο ενός πλούσιου τραπεζίτη από την ελληνική κοινότητα της Πόλης, η οποία το παραχώρησε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Σήμερα, οι εναπομείναντες Έλληνες της Κωνσταντινούπολης και το Φανάρι προσπαθούν να σώσουν το αρχιτεκτονικό «στολίδι», που αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Πόλης, πριν ο χρόνος δώσει τη χαριστική βολή στο ερειπωμένο κτήριο με τα 206 δωμάτια.
- Φωτογραφίες: Europa Nostra / Flickr.