Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ ήταν ένας από τους επτά εγκλείστους που απελευθερώθηκαν από τη Βαστίλη στις 14 Ιουλίου 1789, όταν πλήθος εξεγερμένων επιτέθηκαν στη διαβόητη φυλακή. Θα έπρεπε να ήταν χαρούμενος, αλλά όχι. Τον τράβηξαν απ’ το κελί χωρίς του δώσουν χρόνο να πάρει μαζί του το χειρόγραφο του μυθιστορήματος που έγραφε, όντας φυλακισμένος: τις 120 μέρες στα Σόδομα.
Αν και το χειρόγραφο (σε κομμάτια χαρτί που ο Μαρκήσιος κολλούσε μεταξύ τους για να αποφύγει τη λογοκρισία στη φυλακή) εντοπίστηκε αργότερα στους τοίχους του κελιού, χρειάστηκε να φτάσουμε στον 20ό αιώνα για να εκδοθεί το μυθιστόρημα, και στον 21ο αιώνα για να υποστηρίξει θετικά η επίσημη Γαλλία τη μεγάλη ιδέα που είχε ο Μαρκήσιος για τη λογοτεχνική του πένα.
Χαρακτικό που απεικονίζει τον ντε Σαντ στο κελί του
Το χειρόγραφο αυτού τού για πολλούς τόσο αμφιλεγόμενου λογοτεχνήματος –όσοι δεν το έχουν ξεφυλλίσει ίσως θυμούνται την ταινία του Πιερ Πάολο Παζολίνι– χαρακτηρίστηκε «εθνικός θησαυρός» από την κυβέρνηση της Γαλλίας και απαγορεύτηκε η έξοδός του από τη χώρα. Ακριβώς τη στιγμή που θα έμπαινε σε δημοπράτηση στον οίκο δημοπρασιών Aguttes.
Η δημοπράτηση του χειρογράφου θα ήταν μέρος μιας τεράστιας πώλησης ιστορικών ντοκουμέντων που ανήκαν στη γαλλική επενδυτική εταιρεία Aristophil, στην οποία οι Αρχές, πριν από δύο χρόνια, έβαλαν λουκέτο μετά από ένα σκάνδαλο «πυραμίδας» που κόστισε στους επενδυτές 1 δισ. δολάρια. Η Aristophil κόμπαζε ότι είχε συγκεντρώσει τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή γαλλικών λογοτεχνικών και ιστορικών ντοκουμέντων στον κόσμο. Ο ιδρυτής της, ο Ζεράρ Λεριτιέ, είχε αγοράσει το χειρόγραφο το 2014 για 6,1 εκατομμύρια ευρώ, το πούλησε στην Aristophil για 12,5 εκατομμύρια ευρώ και επέμενε ότι σε δημοπρασία θα μπορούσε να πιάσει περίπου 17,5 εκατομμύρια ευρώ.
Το χειρόγραφο δεν θα δημοπρατηθεί ποτέ. Το ίδιο θα συμβεί και με το χειρόγραφο του «Μανιφέστου του σουρεαλισμού» το οποίο συνέγραψε ο πατριάρχης του υπερρεαλισμού, Αντρέ Μπρετόν.
Και τα δύο χειρόγραφα χαρακτηρίστηκαν «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας. Ο ιδιοκτήτης του οίκου δημοπρασιών, Κλοντ Αγκίτ, εκτιμούσε ότι το χειρόγραφο του ντε Σαντ θα μπορούσε στη δημοπρασία της Τετάρτης να πιάσει μέχρι και 6 εκατ. ευρώ, ενώ το χειρόγραφο του Αντρέ Μπρετόν γύρω στα 4 εκατομμύρια. Είπε, επίσης, ότι το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού υποσχέθηκε να αγοράσει τα δύο χειρόγραφα «σε διεθνείς τιμές», όπως μας πληροφορεί η εφ. Guardian.
- Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Βασίλης Τσεκούρας.