Έναν θησαυρό πληροφοριών για τους αρχαίους και βυζαντινούς χρόνους φαίνεται ότι κρύβει ο βυθός κατά μήκος των νοτίων ακτών της Νάξου, από το Αλυκό μέχρι τον Πάνορμο. Φέτος, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών «έψαξε» συστηματικά τον συγκεκριμένο υποθαλάσσιο χώρο, μια απομονωμένη περιοχή ιδανική για την έρευνα λιμένων που παραμένουν κατά κύριο λόγο ανεπηρέαστοι από τις σύγχρονες επεμβάσεις.
Το ερευνητικό πρόγραμμα είναι τριετές. Βασικός του στόχος να καταγράψει και να χαρτογραφήσει τις θέσεις αγκυροβολίας κατά τους αρχαίους και βυζαντινούς χρόνους.
Οι καταδύσεις έγιναν από τις 18 έως τις 29 Σεπτεμβρίου, σε θέσεις αυξημένου ενδιαφέροντος. Από τον όρμο του Αγίου Σώζοντος ανελκύστηκαν πέντε λίθινες άγκυρες και διαγνωστικά δείγματα κεραμικής, που υποδηλώνουν ότι το φυσικό λιμάνι χρησιμοποιούνταν από την αρχαϊκή έως τη βυζαντινή περίοδο ως αγκυροβόλιο.
Αγ. Σώζος: Σιδερένια άγκυρα τύπου Υ (φωτ.: ΥΠΠΟΑ / Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων)
Στον όρμο του Πάνορμος εντοπίστηκαν δεκαπέντε λιθοσωροί ερμάτων, που αποδεικνύουν την φορτοεκφόρτωση των πλοίων στην περιοχή, στην Τουρκοσπηλιά βρέθηκε νέα θέση με πλούσια συγκέντρωση κεραμικής, ενώ στον όρμο Αντριός βρέθηκαν έρματα και θραύσματα κεραμικής, που μαρτυρούν δραστηριότητα από τους ρωμαϊκούς και υστερο-ρωμαϊκούς χρόνου.
Οι Έλληνες και Νορβηγοί αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο βυθός της Νάξου θα τους δώσει νέα στοιχεία σχετικά με το πώς οι απομακρυσμένες περιοχές χωρίς παράκτιες εγκαταστάσεις συνδέονταν με τη θάλασσα, και κατά προέκταση με τον μεσογειακό κόσμο. Ακόμα, μπορεί να δώσει νέες πληροφορίες σχετικά με άγνωστες παραθαλάσσιες θέσεις, που χρησιμοποιούνταν σαν σύνδεσμοι μεταξύ των οικισμών της ενδοχώρας του νησιού και της θάλασσας.