Μνήμες από τις εκκλησίες της Παναγίας στη Σπάρτη Μ. Ασίας

Η Γέννηση της Θεοτόκου γιορταζόταν πανηγυρικά στη Σπάρτη Μ. Ασίας στον περίλαμπρο ναό του Γενεσίου της Θεοτόκου. Σήμερα, 95 χρόνια μετά το μεγάλο ξεριζωμό, οι Σπαρταλήδες θυμούνται και αναπολούν. Με αφορμή τη γιορτή, στις 8 Σεπτεμβρίου, η Ένωση Σπάρτης Μ. Ασίας ζωντανεύει  σε ένα σημείωμα τους ελληνορθόδοξους ναούς της περιοχής τους που ήταν αφιερωμένοι στην Παναγία.

8η Σεπτεμβρίου! Σημαντική ημέρα για μας τους Σπαρταλήδες, όταν ακόμη δεν είχε ξεκληρισθεί ο κόσμος των ελληνορθόδοξων Μικρασιατών της καθ’ ημάς Ανατολής. Γιόρταζε η μεγάλη εκκλησία μας. Η μητρόπολή μας, ο περίλαμπρος ναός του Γενεσίου της Θεοτόκου στο κέντρο των χριστιανικών συνοικισμών. Ναός λιθόκτιστος με το εξαίρετο καμπαναριό ύψους 30 μέτρων, ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής, δημιούργημα ντόπιων αρχιτεκτόνων και τεχνιτών στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα.

Ήταν ο πιο πλούσιος σε εσωτερική διακόσμηση ναός με τεράστιους αργυρούς πολυελαίους, που έφεραν δεκάδες κανδήλες και κηροπήγια, επιβλητικό τέμπλο ρωσικής κατασκευής μεγάλης αρχαιολογικής αξίας.

Ήταν ένα «θαύμα» ξυλογλυπτικής και λεπτουργικής με 12 εικόνες.

Μονοκκλησιά! Πράγμα που σήμαινε ότι όλοι οι ορθόδοξοι Σπαρταλήδες όδευαν τέτοια μέρα και από τις 4 συνοικίες στο ναό του Γενεσίου, όπου βέβαια στη θεία λειτουργία θα δέσποζε η μορφή του πρωθιερέα Παπαΐωακείμ Πεσματζόγλου.

Στα πολλά ταξίδια τους στις αλησμόνητες πατρίδες οι Σπαρταλήδες φρόντιζαν να βρίσκουν τον τρόπο να τελούν θεία λειτουργία στο Γενέσιο, στήνοντας Αγία Τράπεζα και κουβαλώντας μαζί τους δισκοπότηρα και σκεύη επιτυγχάνοντας πάντα να προΐστανται προσωπικότητες του κλήρου, από του Παναγιοτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, μητροπολιτών του Οικουμενικού Θρόνου, του αειμνήστου Σπαρταλή αρχιμανδρίτη Γερμανού έως τον νυν μητροπολίτη Πισιδίας Σωτήριο.

Ο ναός του Γενεσίου δεν είναι ο μόνος σωζόμενος ναός στη Σπάρτη. Σώζεται ακόμη κι ο περίτεχνος ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου. Δεν σώζεται όμως δυστυχώς, ο μεγαλύτερος και επιβλητικότερος όλων, ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο επονομαζόμενος και «Αγια-Σοφιά της Ανατολής» με δεδομένο ότι ήταν ο μόνος ναός της περιοχής που έφερε τρούλο.

Η Ένωση Σπάρτης Μ. Ασίας 95 χρόνια μετά την Καταστροφή και τον ξεριζωμό θυμάται και προσπαθεί με κάθε τρόπο να κρατά ζωντανές τις μνήμες. Δεν ξεχνάμε. 95 χρόνια είναι λίγα, πολύ λίγα για να ξεχαστεί  η παρουσία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία.

Χρόνια Πολλά, πατριώτες και φίλοι.