Οι αναλογίες στην Ιστορία άλλες φορές δημιουργούν προβληματισμό και άλλες χρησιμεύουν για την αντικειμενική και ορθή θεώρηση των καταστάσεων. Μια κατάσταση που μπορεί να συνδεθεί με αντίστοιχη του παρελθόντος ιχνηλατείται αυτόν τον καιρό στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας και εσχάτως και στα ανατολικά της σύνορα.
Το «σιδηρούν παραπέτασμα» στη μεταπολεμική Ευρώπη
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει και η ανακατανομή ισχύος και επιρροής ήταν στο απόγειό της. Το παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον ήταν ραγδαίως μεταβαλλόμενο και οι βασικοί παίκτες, ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, προωθούσαν την επιρροή τους στρατολογώντας συμμάχους και αντιμετωπίζοντας εχθρούς. Ένα περίπου έτος μετά τη λήξη του πολέμου ο σερ Ουίνστον Λέοναρντ Σπένσερ Τσόρτσιλ σε ομιλία του στο Μιζούρι των ΗΠΑ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «σιδηρούν παραπέτασμα» για να περιγράψει τη νοητή διαχωριστική γραμμή αφενός μεταξύ των δυτικών κρατών και των συμμάχων τους και αφετέρου τα εδάφη στα οποία κυριαρχούσε η ΕΣΣΔ και τα υπό την επιρροή της κράτη με κομμουνιστικό καθεστώς.
Ο όρος αυτός καταχωρίστηκε στις ιστορικές γραφές κατοχυρώνοντας τη μοναδικότητα.
Εμπράκτως ενισχύθηκε η φράση του Τσόρτσιλ σχεδόν 15 έτη αργότερα με την αποπεράτωση της κατασκευής του Τείχους του Βερολίνου, το οποίο έκοψε κυριολεκτικώς την Ευρώπη στη μέση.
Μέση Ανατολή δεύτερη δεκαετία 21ου αι.
Ο πόλεμος στη Συρία σοβεί από το 2011, ενώ οι λοιπές εστίες αναζωπύρωσης της «Αραβικής Άνοιξης» έχουν λίγο πολύ κλείσει, αλλά όχι και οι πληγές που αυτή προκάλεσε. Οι νυν παγκόσμιες δυνάμεις, ΗΠΑ-Ρωσία, φαίνεται ότι σε ικανοποιητικό βαθμό συνεννοούνται επί του χειρισμού του συριακού πολέμου και βήμα-βήμα επιτυγχάνεται σύγκλιση σε ενέργειες αποκλιμάκωσης, εκεχειρίας και κατάπαυσης του πυρός, οι οποίες αν ικανοποιούν και τους άλλους περιφερειακούς παίχτες θα οδηγήσουν στην απομόνωση του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους και στον αποκεφαλισμό του με την εύρεση, εντοπισμό και εξουδετέρωση του αρχηγού του. Από εκεί και πέρα βεβαίως απαιτείται και μια συνεχής προσπάθεια προσέγγισης των μουσουλμανικών πληθυσμών της περιοχής για να αποφευχθεί η ριζοσπαστικοποίησή τους, εξέλιξη απευκταία, η οποία θα ακυρώνει τα οφέλη από την στρατιωτική επικράτηση των δυνάμεων που μάχονται εναντίον των τζιχαντιστών.
Ιδιαίτερη θέση σε αυτό το κάδρο κατέχει η Τουρκία που μετά από παλινωδίες σχετικώς με τον χαρακτηρισμό του ISIS ως φίλου ή εχθρού, ανέλαβε δράση τον Αύγουστο του 2016 κατά δυνάμεων του ISIS και κατά των μεγάλων κερδισμένων μέχρι στιγμής από τον συριακό πόλεμο, ήτοι των Κούρδων της Συρίας, οι οποίοι έχουν αποκτήσει προστάτες και συμμάχους, γεγονός που υποδηλώνει ότι η διεθνής κοινή γνώμη είναι έτοιμη να δεχθεί μια κουρδική κρατική οντότητα στις περιοχές της βόρειας Συρίας που κατοικούνται από Κούρδους και Άραβες. Δηλαδή, στα καντόνια του (από ανατολικά προς δυτικά) Τζίζρε, του Κομπάνι και του Αφρίν.
Η Τουρκία άθελά της επέτρεψε στους Κούρδους της Συρίας να αποδείξουν το αξιόμαχο και αξιόπιστο των δυνάμεών τους σε ΗΠΑ και Ρωσία.
Την ίδια ώρα η Άγκυρα επεδίωκε την αποκαθήλωση του Μπασάρ αλ Άσαντ, στηριζόμενη και ενισχύοντας (σ)το ISIS. Έτσι, καθυστέρησε να συλλάβει την πλήρη εικόνα που διαμορφωνόταν και ήταν η εγκατάσταση και ισχυροποίηση απολύτως εχθρικών προς εκείνη κουρδικών πληθυσμών στο μαλακό της υπογάστριο, δεδομένο που αναστάτωσε τον τουρκικό στρατηγικό σχεδιασμό λόγω του γεγονότος ότι τον ανέτρεπε.
Τουρκικά τείχη απομόνωσης
Εξ απολύτου ανάγκης, λοιπόν, η Τουρκία αιφνιδιασμένη από τα τεκταινόμενα στα νότια σύνορά της αποφάσισε να οικοδομήσει ένα τεράστιο σε έκταση τείχος 911 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων της με τη Συρία.
Φαντάζεται ότι με τον τρόπο αυτόν θα αποτραπεί η ένωση της Ροζάβα με τους Κούρδους της Τουρκίας, συγκυρία που θα δυναμίτιζε τα θεμέλια του τουρκικού κράτους όπως το γνωρίζουμε.
Το τείχος αυτό έχει ύψος 3 μέτρα και υποστηρίζεται από καθημερινές 24ωρες περιπολίες τουρκικών τεθωρακισμένων οχημάτων, ειδικά μπαλόνια παρατήρησης κ.λπ. Η επίσημη δικαιολογία των Τούρκων αξιωματούχων ήταν ότι σκοπός αυτού του τείχους ήταν να κρατήσει απ’ έξω τους μετανάστες, οι οποίοι σωρεύονταν στον νότο της, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα τείχος φόβου και αποκλεισμού. Από αυτήν την άποψη ομοιάζει ως προς την αποστολή του με το Τείχος του Βερολίνου.
Τελευταία είδηση, η οποία φανερώνει ότι η Άγκυρα έχει χάσει τη γη κάτω από τα πόδια της είναι αυτή που δημοσιεύθηκε χθες, 8/5/2017, στις τουρκικές εφημερίδες, σύμφωνα με την οποία το τουρκικό κράτος σκοπεύει να χτίσει ένα τείχος ακόμη. Αυτή τη φορά στα σύνορά του με το Ιράν, ώστε να κρατήσει εκτός τους Κούρδους του Ιράν.
Η δικαιολογία που χρησιμοποιείται είναι ότι από αυτήν την περιοχή εισβάλλουν μέλη του ΡΚΚ στο έδαφος της Τουρκίας και πραγματοποιούν επιθέσεις εις βάρος τουρκικών στόχων.
Αναφέρεται ότι το ΡΚΚ έχει στρατόπεδα στις περιοχές Μακού, Νταμπάτ, Ναβούρ, Κοτρ, Κενερές και Σεχιντάν, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος για τις τουρκικές αρχές ασφαλείας να μεγαλώνει. Σημειωτέον ότι αν η Τουρκία υλοποιήσει την κατασκευή τείχους και στα σύνορα με το Ιράν, τότε η μόνη χώρα με την οποία θα επικοινωνεί απρόσκοπτα είναι το Ιράκ και τούτο κατά τα φαινόμενα επειδή υφίσταται η τουρκική στρατιωτική βάση της Μπασίκα, την οποία η Τουρκία θέλει οπωσδήποτε να διατηρήσει για να μπορεί να κατέχει εδάφη του Ιράκ. Αγγίζει τη βεβαιότητα η εκτίμηση, ότι αν δεν υπήρχε αυτή η βάση τουρκικών στρατευμάτων εκεί και η πρόθεση διατήρησής της εκ μέρους της Άγκυρας, τότε το τουρκικό κράτος θα προσανατολιζόταν στην κατασκευή τείχους και κατά μήκος των συνόρων με το Ιράκ, αφού στάθμιζε και τα κέρδη από την διακίνηση πετρελαίου τη αρωγή της Αυτόνομης Κουρδικής Διοίκησης του Βορείου Ιράκ.
Υψώνοντας, όμως, αυτά τα τείχη η Τουρκία κατ’ ουσίαν αποκόπτεται η ίδια με πρωτοβουλία της από την γεωπολιτική της «αυλή».
Η δε μετατροπή του πολιτεύματός της σε ενός ανδρός αρχή εν συνδυασμώ με τη διαφαινόμενη απομόνωσή της επιτρέπει την εκτίμηση, ότι θα επιστρέψει η εσωστρέφεια και η αποξένωση από τα κράτη του πολιτισμένου κόσμου και τα κεκτημένα του. Είναι σα να αναπτύσσεται ένα τουρκικό παραπέτασμα, το οποίο και σε αυτό το ιστορικό παράδειγμα θα εγκλωβίσει και θα δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στην ίδια τη χώρα που το εμπνεύστηκε.
Παναγιώτης Μπαλακτάρης
