Ως απάντηση στην επιστολή των Αλατσατιανών θα είχα να επισημάνω, επιγραμματικά, τα εξής:
1. Ασχολήθηκα με το θέμα και γράφω, πού και πού, στο pontos-news.gr, επειδή ως απόγονο προσφύγων, το προσφυγικό ζήτημα –που είναι ακόμη ζωντανό– με καίει. Η παλαιότερη ενασχόλησή μου περιοριζόταν σε δημοσιογραφικό επίπεδο. Σήμερα ένιωσα την ανάγκη να συμμετάσχω πιο ενεργά. Αυτό δεν σημαίνει ότι εκπροσωπώ κάποια ομάδα Ποντίων. Είμαι απολύτως μόνος μου, είδα την πρώτη επιστολή, και –αν θέλετε– από επαγγελματική συνήθεια, θέλησα να σχολιάσω ορισμένα σημεία της.
Πίστευα πως θα αντιμετωπιζόταν με θετικό ενδιαφέρον. Διότι ήταν μια ενέργεια που σε δημοκρατίες και σε δημοκρατικές συνειδήσεις πολιτών είναι απολύτως αποδεκτή και οικεία. Τέτοιες ενέργειες δεν επισύρουν απαντήσεις αυτού του τόνου που διάβασα. Δεν εκπροσωπώ, επίσης, το pontos-news.gr. Γνωρίζω τον κ. Καλεντερίδη, στέλνω ορισμένα κείμενά μου στη σύνταξη και δημοσιεύονται. Η ευθύνη, επομένως, των όσων έγραψα, βαρύνει εμένα και κανέναν άλλον. Ούτε ομάδα ή υποομάδα Ποντίων, ούτε –πολύ περισσότερο– το pontos-news.gr.
Ξέρετε, αγαπητοί συντάκτες της επιστολής την οποία υπογράφει ως πρόεδρος δημοσιογράφος, στις δημοκρατικές κοινωνίες οι πολίτες μπορεί να εκφράζονται χωρίς το φόβο του αναθέματος. Ο διάλογος είναι η ουσία της δημοκρατίας. Αυτόν κανείς δεν μπορεί να μου τον στερήσει.
Και μην επικαλείστε τα ιερά λείψανα και τους αγώνες των προγόνων μας για να εξιλεώσετε τη δική σας άποψη. Είναι ιεροσυλία.
2. Στο κείμενο που έγραψα, και δημοσίευσε το pontos-news.gr, το οποίο ευχαριστώ δημοσίως, διέκρινα τη δική μου θέση από τις αναφορές που έκανα στις διαφορετικές απόψεις που επικρατούν στον ευρύτερο προσφυγικό χώρο για το θέμα της Γενοκτονίας. Η παράθεση των διαφορετικών αυτών απόψεων θα μπορούσε μόνη της να ήταν ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ. Είστε κάποιο ιερατείο το οποίο θα κρίνει αν θα πρέπει να σχολιάσουμε κάτι ή όχι;
3. Η προσωπική μου άποψη, την οποία μετ’ επιτάσεως αναφέρω στο κείμενο και παραλείπετε, σκοπίμως, από την απάντησή σας, είναι: «Γενοκτονία υπέστη το σύνολο του χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας, υποστηρίζω τη δημιουργία ενός μνημείου στη μνήμη των θυμάτων, και θα ήταν καλό το ζήτημα της Γενοκτονίας να ενταχθεί στην ατζέντα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και να προωθηθεί παγκοσμίως». Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη. Αν είναι ορθή ή εσφαλμένη μπορείτε να την κρίνετε, να την απορρίψετε ή οτιδήποτε άλλο. Δεν μπορείτε, όμως, να την παραποιείτε. Διότι με την απόκρυψή της, αυτό κάνετε. Και κάτι ακόμη: Υποστηρίζω, επίσης, πως το μνημείο και η κεντρική αναφορά του προσφυγικού ελληνισμού πρέπει να γίνεται στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα. Εδώ βρίσκεται η μεγάλη πλειονότητα του προσφυγικού ελληνισμού και εδώ πάλλει η καρδιά του.
4. Έγραψα –και συνεχίζω να πιστεύω– πως η δημόσια εκδήλωση των εσωτερικών αντιπαραθέσεων βλάπτει τον προσφυγικό ελληνισμό και την προώθηση των ζητημάτων που τον απασχολούν. Το δίκαιο κατ’ εμέ αίτημα δημιουργίας μουσείου όλου του προσφυγικού ελληνισμού θα μπορούσε να προωθηθεί χωρίς δημόσια αντιπαράθεση.
Διότι ο λόγος σας –και στην επιστολή που απευθύνατε στην πολιτική εξουσία και στο κείμενο που διαβάζω ως απάντησή σας στο σχόλιο του pontos-news.gr– δεν ήταν απλώς έντονος, αλλά και διχαστικός.
Αυτό, όποιος το επισημαίνει δεν σημαίνει ότι παραβιάζει ιερά και όσια. Σταματήστε την καπηλεία. Είναι ηθικό έγκλημα. Επί της ουσίας, τα κείμενα έχουν δημοσιευθεί· όποιος καλόπιστος θέλει, μπορεί να τα διαβάσει και να καταλήξει στα συμπεράσματά του. Έχετε υπόψη σας ότι οι γείτονες είναι πολύ πιο καλά οργανωμένοι ως κράτος, και όλα αυτά που επισημαίνω τα κρατούν, τα αρχειοθετούν, και την κατάλληλη στιγμή θα τα ανασύρουν. Ένας δημόσιος διχαστικός λόγος μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποια κρίσιμη στιγμή στο μέλλον. Αυτό, δυνάμει, δεν υπονομεύει την κοινή προσπάθεια του προσφυγικού ελληνισμού;
5. Ο προσφυγικός χώρος δεν είναι ιδιοκτησία κανενός γραφειοκράτη. Το αν θα γράφουμε και πώς θα γράφουμε όλοι οι Έλληνες πολίτες –και όχι μόνο οι προσφυγικής καταγωγής–, είναι δικαίωμα των πολιτών μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Δεν μπορείτε να το στερήσετε ούτε εσείς ούτε κανένας άλλος επειδή κρατά μια σφραγίδα.
6. Έχουν γραφεί πολλά βιβλία, έχουν κατατεθεί πολλές μαρτυρίες και έχουν γυριστεί πολλά ντοκιμαντέρ για την ιστορία του μικρασιατικού και ποντιακού ελληνισμού, την προσφυγιά του και τα μαρτύρια που υπέστη. Αλλά η έρευνα γενικώς, και η ιστορική έρευνα ειδικώς, δεν τελειώνει. Την πρόταση για τη δημιουργία ενός χώρου μελέτης της ιστορίας και των παραδόσεων του ποντιακού ελληνισμού την έκανα στο κείμενο μετά τη διαπίστωση της αναγκαιότητάς της από συζητήσεις που είχα με αρκετούς κλάδους επιστημόνων. Αν δεν σας ενδιαφέρει, δικαίωμά σας.
Δεν μπορείτε, όμως, να ανακηρύξετε και εσείς το τέλος της ιστορίας.
7. Ας έχουν υπόψη όλοι οι γραφειοκράτες πως οι πρόσφυγες όλων των αλησμόνητων πατρίδων τους έχουν καταλάβει. Και αυτούς και τους στόχους τους. Προσωπικά δεν πρόκειται να με πτοήσετε, αν σ’ αυτό αποσκοπούσε ο σκληρός τόνος της ανακοίνωσής σας – τόνος που προδίδει ότι δεν σας ενδιαφέρει ο διάλογος αλλά η χειραγώγηση. Ε, αυτά δεν περνούν.