Η Τουρκία εισέβαλε στο έδαφος της Συρίας, τις 24 Αυγούστου 2016 και έκτοτε έχει καταλάβει μια έκταση 2.200 τ.χλμ. Μέσα σ’ αυτήν την έκταση βρίσκονται οι πόλεις Τζαραμπλούς, η ελληνιστική Ευρωπός, η Νταμπίκ και η Αλ Μπαμπ. Με τη διαφορά ότι αυτήν την τελευταία δεν έχει κατορθώσει να την καταλάβει, πολιορκώντας την επί 110 μέρες, με κίνδυνο να υποστεί ήττα καθοριστικής σημασίας!
Η τουρκική κυβέρνηση, εκπαίδευσε 430 αστυνομικούς και τους εγκατέστησε στην πόλη Τζαραμπλούς, δημιουργώντας ταυτοχρόνως διοικητικές δομές, μέσω τον οποίων θα ελέγχει τα πάντα στην πόλη.
Το ίδιο μοντέλο θέλει να εφαρμόσει σε όλες τις περιοχές που καταλαμβάνει, οι οποίες στην ουσία θα λειτουργούν υπό την άμεση και στενή επιρροή της Τουρκίας.
Τις προθέσεις της Άγκυρας για την περιοχή, αλλά και τον κίνδυνο θερμής συμπλοκής του στρατού της Τουρκίας, με τον στρατό της Συρίας, για τον έλεγχο της Αλ Μπαμ, μας εξηγεί σε άρθρο της η αρθρογράφος Σερπίλ Τσεβιτζάν, η οποία διαθέτει πολύ καλές πηγές στο κράτος, το στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας.
Της Σερπίλ Τσεβικτζάν (Serpil Çevikcan), εφ. Milliyet.
Σημαντικές είναι οι εξελίξεις στο Συριακό και σε επίπεδο επιχειρήσεων αλλά και σε διπλωματικό επίπεδο. Η Τουρκία άλλαξε την πολιτική της στο θέμα της Συρίας και δραστηριοποιήθηκε μετά την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη», οπότε εισέβαλε στο έδαφος της Συρίας και έγινε πολύ αποτελεσματική. Από τη μια η παρουσία των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ) άλλαξε τις ισορροπίες στην περιοχή και από την άλλη δημιούργησε νέες επιλογές στο διπλωματικό επίπεδο. Το σημαντικότερο αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής, σε διπλωματικό επίπεδο, ήταν η σύσκεψη για τη Συρία που έγινε στην Αστάνα.
Μπασάρ αλ-Τζαφάρι, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της συριακής κυβέρνησης στην Αστάνα (φωτ.: EPA / Igor Kovalenko)
Στη σύσκεψη που έγινε με πρωτοβουλία της Τουρκίας και της Ρωσίας, για πρώτη φορά συνευρέθηκαν στο ίδιο τραπέζι για την αναζήτηση λύσης η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση της Συρίας.
Τα μέλη της τουρκικής και της ρωσικής αντιπροσωπείας πηγαινοέρχονταν και ασκούσαν διπλωματία μεταξύ των αντιπολιτευόμενων και των μελών της κυβέρνησης της Συρίας, οι οποίοι βρίσκονταν σε ξεχωριστές αίθουσες. Η Αστάνα ήταν το σημαντικότερο βήμα, από την έναρξη του εμφυλίου, για την οριστικοποίηση της εκεχειρίας και τη συζήτηση για πολιτική λύση του ζητήματος.
Το μοντέλο Τζαραμπλούς
Οι ΤΕΔ πήγαν στη Συρία και συνέβαλλαν με εκπληκτικά αποτελέσματα στο να επιστρέψουν στην καθημερινότητα περιοχές που απελευθέρωσαν από τον ISIS, ενώ συνέβαλλαν επίσης όχι μόνο στην διακοπή της μετανάστευσης από αυτές τις περιοχές αλλά και στην επιστροφή των κατοίκων. Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν «πρότυπο».
Τουρκικά άρματα που συμμετείχαν στις επιχειρήσεις στη Συρία (φωτ.: EPA / Sedat Suna)
Η ραχοκοκαλιά της θέσης που υποστηρίζει η Τουρκία, είναι η επιστροφή των κατοίκων σε περιοχές στις οποίες έχει γίνει η εκκαθάριση των τρομοκρατών. Το εγχείρημα αυτό άρχισε να υλοποιείται στην Τζαραμπλούς, την οποία οι ΤΕΔ απελευθέρωσαν από τους τρομοκράτες του ISIS. 50.000 κάτοικοι της Τζαραμπλούς που είχαν έρθει στην Τουρκία, επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Άνοιξαν τα σχολεία και τα καταστήματα της πόλης και παρέχονται δημόσιες υπηρεσίες.
Ένα σημαντικό θέμα είναι επίσης το γεγονός ότι η ασφάλεια θα εξασφαλίζεται από την αστυνομία της Τζαραμπλούς. 430 αστυνομικοί επέστρεψαν και ανέλαβαν υπηρεσία στην Τζαραμπλούς. Οι άνθρωποι άρχισαν να χαμογελάνε και πάλι. Η βασική προσέγγιση της Αγκύρας είναι η ανοικοδόμηση της φυσιολογικής ζωής και οι πόλεις Τζαραμπλούς, Αλ Μπαμπ και Ντάμπικ να κατοικηθούν και να διοικούνται από τους κατοίκους τους.
Εκεί στηριζόταν και το αίτημα της Τουρκίας για ασφαλή ζώνη όπου θα απαγορεύονται οι πτήσεις. Αλλά αυτό δεν έγινε αποδεκτό από τις ΗΠΑ και δεν το στήριξαν.
Αυτή η πρόταση λύσης που απέρριψε η διοίκηση Ομπάμα με την αιτιολογία ότι θα ήταν εναντίον των Δυνάμεων Λαϊκής Άμυνας (YPG/PYD), τώρα υλοποιείται από την Τουρκία. Αν επεκταθεί αυτό το σύστημα σε όλη τη Συρία, τότε θα σταματήσει ο πόλεμος και θα είναι πιο εύκολη η εύρεση μιας πολιτικής λύσης.
Ρίσκο στην Αλ Μπαμπ
Η Τουρκία είναι σχεδόν μόνη στη μάχη κατά του ISIS. Δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα που να μάχεται κατά του ISIS με στρατό ξηράς. Μετά την Τζαραμπλούς, μόνο η Τουρκία προσπαθεί να απελευθερώσει την Αλ Μπαμπ, καταγράφοντας μάλιστα απώλειες. Οι ΤΕΔ και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός που στηρίζει, έχουν διανύσει σημαντική απόσταση στην Αλ Μπαμπ. Από την άλλη και ο συριακός στρατός πλησίασε την Αλ Μπαμπ στα ανατολικά του Χαλεπίου και απελευθέρωσε κάποια χωριά από τον ISIS.
Στο στάδιο αυτό υπάρχουν κάποια ρίσκα, όπως να βρεθούν αντιμέτωποι οι ΤΕΔ και ο καθεστωτικός στρατός της Συρίας.
Αύγουστος 2016. Μια ημέρα μετά την έναρξη της «Ασπίδας του Ευφράτη», τα τουρκικά τεθωρακισμένα σε θέση μάχης (φωτ.: EPA / Sedat Suna)
Ίσως και το θέμα που χρειάζεται άμεσα να επιλυθεί στην Αστάνα, είναι το ρίσκο της Αλ Μπαμπ. Η Τουρκία μετά από αυτή την επιχείρηση που έκανε με αυταπάρνηση και δεκάδες ήρωες που έπεσαν στο πεδίο της μάχης, δεν θέλει να αφήσει την Αλ Μπαμπ στον ISIS ή στις καθεστωτικές δυνάμεις. Η σκέψη της Άγκυρας είναι να αφήσει την πόλη τους κατοίκους της, οι οποίοι αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν, όπως ακριβώς έκανε και στην Τζαραμπλούς. Η επιστροφή στην καθημερινότητα σε μια Αλ Μπαμπ, που θα είναι ασφαλή.
Όσο διατηρείται η αποφασιστικότητα για την κατάπαυση του πυρός, και καθώς έχει δημιουργηθεί μια σταθερή βάση στην Αστάνα για την επίτευξη της πολιτικής λύσης, ελπίζουμε οι εξελίξεις να πάνε όπως θέλουμε στην Αλ Μπαμπ και να μην αρχίσει μια πιο καταστροφική περίοδος μαχών.
Μετάφραση: Σοφία Αγγελίδου.
Πρόλογος-Επιμέλεια: Σάββας Καλεντερίδης.