Με βολές για το ρόλο των ΗΠΑ στην εισβολή στην Κύπρο, σηματοδότησε την ομιλία του στην εκδήλωση μνήμης και τιμής για τη συμπλήρωση 40 χρόνων από το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε: «Η εγκληματική αφροσύνη των τότε δικτατόρων και εκτελεστών της Δημοκρατίας σε Ελλάδα και Κύπρο, με κορύφωση το πραξικόπημα και την απόπειρα δολοφονίας του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974, χρησιμοποιήθηκε ως ευτελές πρόσχημα προκειμένου η Τουρκία να εισβάλει στη μαρτυρική Κύπρο.
»Δυστυχώς με την ανοχή –αν όχι με την παρότρυνση– κάποιων κατ’ επίφαση τότε “συμμάχων” μας, αν αναλογισθεί κανείς επιπροσθέτως ότι οι “σύμμαχοι” αυτοί είχαν, κυριολεκτικώς, υπό την “προστασία” τους δικτάτορες στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
»Αψευδής μάρτυρας η –οπωσδήποτε καθυστερημένη– μετέπειτα ομολογία και συγνώμη τους, στο ανώτατο μάλιστα πολιτειακό επίπεδο, την οποία βεβαίως δεν υποτιμούμε, πλην όμως δεν τη θεωρούμε αρκετή αν δεν ολοκληρωθεί με την ειλικρινή και έμπρακτη σύμπραξή τους στον τερματισμό του μαρτυρίου της Κύπρου και του λαού της», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Παράλληλα ο Προκόπης Παυλόπουλος αναφέρθηκε τόσο στον αγώνα του Mακάριου, όσο και της ΕΟΚΑ κατά της βρετανικής αποκιοκρατίας που οδήγησαν στην ανεξαρτησία της Μεγαλονήσου. Αναφερόμενος στο Κυπριακό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε: «Καιρός είναι ν’ αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους. Και πρώτοι εμείς, το έθνος των Ελλήνων, ομονοούντες, αποφασισμένοι και ανυποχώρητοι. Αυτό είναι το εθνικό χρέος μας, το οποίο οφείλουμε να εκπληρώσουμε στο ακέραιο αν θέλουμε να τιμούμε πραγματικά τη μνήμη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.»