Το 1985, όταν ξεκίνησε ο θεσμός, ήταν η Αθήνα, το 1997 ήταν η Θεσσαλονίκη, το 2006 ήταν η Πάτρα, και το 2021 θα είναι η Ελευσίνα. Η πόλη των αντιθέσεων και των συνθέσεων, η ιερή πόλη της αρχαιότητας και το σημερινό βιομηχανικό κέντρο, επελέγη να είναι μία από τις τρεις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης σε σχεδόν πέντε χρόνια από σήμερα.
Από την Ελλάδα συνυποψήφιες ήταν η Καλαμάτα και η Ρόδος.
«Η πόλη βρίσκεται στην καρδιά του ευρωπαϊκού προβληματισμού. Επιχείρημά μας και η σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα των τελευταίων δεκαετιών», αναφέρεται στο φάκελο της υποψηφιότητας με τον τίτλο «Μετάβαση στην EUphoria». Αυτό το επιχείρημα φαίνεται ότι έπεισε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Την ανακοίνωση της επιλογής έκανε ο Επίτροπος Τίμπορ Νάβρατσιτς. Συγχαίροντας την Ελευσίνα τόνισε ότι πρόκειται για μια ευκαιρία ώστε επισκέπτες από όλο τον κόσμο να γνωρίσουν τα πολιτιστικά αγαθά της πόλης, αλλά και να «εκτιμήσουν την πολιτιστική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Την τριάδα των Πολιτιστικών Πρωτευουσών για το 2021 συμπληρώνουν η Τιμισοάρα στη Ρουμανία και το Νόβι Σαντ στη, υπό ένταξη, Σερβία.
«Η δουλειά τώρα αρχίζει. Πρέπει όλοι μαζί, δημοτική Αρχή και πολίτες, να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για την επιτυχή έκβαση της μεγάλης υποχρέωσης που αναλάβαμε», δήλωσε ο δήμαρχος Γιώργος Τσουκαλάς.
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας αποτελεί πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη. Στόχος είναι οι Ευρωπαίοι να μάθουν περισσότερα για τον πολιτισμό της κάθε χώρας, και ταυτόχρονα να υπάρξει οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη των πόλεων και των περιφερειών.
