Ανέβασαν τη Νομική Σχολή της Αθήνας στην κορυφή της Ευρώπης, στον διεθνή διαγωνισμό εικονικής δίκης για το Δίκαιο του Διαστήματος «2016 Manfred Lachs Space Law Moot Court Competition», που έγινε στη Γλασκόβη στα τέλη Απριλίου. Αν και αντιμετώπισαν μεταπτυχιακούς φοιτητές από πανεπιστήμια υψηλών προδιαγραφών, οι προπτυχιακές φοιτήτριες Γιολένα Εξάρχου, Φιλαρέτη Κουιμτζή-Φιλαρέτου και Σοφία Στελλάτου, με την προπονήτριά τους Γιολάντα Καλογήρου, υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του λέκτορα Διεθνούς Δικαίου της Νομικής Αθηνών Γ. Κυριακόπουλου, κατάφεραν να κερδίσουν την πρωτιά επικρατώντας ομάδων 25 χωρών.
Πριν πετάξουν για το Μεξικό, όπου θα εκπροσωπήσουν την Ευρώπη στην τελική αναμέτρηση (26-30 Σεπτεμβρίου) για την ανάδειξη του πρώτου των πρώτων στον κόσμο, οι τέσσερις φοιτήτριες της Νομικής μίλησαν στο pontos-news.gr.
Αναφέρθηκαν στη γοητεία του Δικαίου του Διαστήματος, στη «μεταμορφωτική», όπως την περιγράφουν διαδικασία του διαγωνισμού που δοκίμασε τα όριά τους στα άκρα, αλλά και στα μελλοντικά τους σχέδια.
Όταν διάβασα για τη διάκρισή σας στο διαγωνισμό, μου έκανε εντύπωση ότι αυτός αφορούσε το Δίκαιο του Διαστήματος. Ο περισσότερος κόσμος δεν μπορεί καν να φανταστεί τι ακριβώς αφορά…
Γιολάντα: Το Δίκαιο του Διαστήματος υπάρχει από τη στιγμή που πήγε ο άνθρωπος στη σελήνη. Και μπορεί στην Ελλάδα να είμαστε πίσω σ’ αυτό το κομμάτι, παρά τις επανειλημμένες επιτυχίες της Νομικής στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, αλλά σε άλλες χώρες είναι πολύ αναπτυγμένο.
Ο λογότυπος του διαγωνισμού
Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον στον συγκεκριμένο κλάδο;
Σοφία: Βρήκα πολύ ενδιαφέρον ότι στον τομέα αυτόν υπάρχει μια εξέλιξη που δεν την έχουν προσέξει πολλοί ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Με ελκύει επίσης το γεγονός ότι το Δίκαιο βρίσκει το δρόμο του σε τέτοιους τομείς που έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την εξέλιξη της τεχνολογίας.
Πώς σας κάνει να αισθάνεστε η ενασχόληση με κάτι τόσο εξειδικευμένο και «μακρινό», όταν το Διεθνές Δίκαιο δεν έχει καταφέρει ακόμα να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό τρόπο φλέγοντα ζητήματα επί της Γης;
Φιλαρέτη: Δεν γίνεται διαφορετικά. Ο συλλογισμός «δεν έχουμε λύσει τα προβλήματά μας στη Γη, ας μην ασχοληθούμε με το διάστημα», δεν ισχύει. Καταρχάς γιατί το Δίκαιο του Διαστήματος αφορά διαφορές στη Γη που σχετίζονται με το διάστημα, όπως το θέμα των δορυφόρων. Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε την τεχνολογία που έχουμε στη Γη, αν δεν υπήρχε η τεχνολογία του διαστήματος. Και αν δεν υπήρχε το Δίκαιο που ρυθμίζει τις σχέσεις των κρατών σχετικά με αυτή την τεχνολογία, δεν θα μπορούσαμε να την αξιοποιήσουμε.
Γιολάντα: Σκεφτείτε απλά ότι δεν θα είχαμε ίντερνετ ή GPS στο αυτοκίνητο! Όλα αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγματα υπάρχουν χάρη στους δορυφόρους, τη λειτουργία των οποίων ακριβώς ρυθμίζει το Δίκαιο του Διαστήματος.
Πώς είναι να συμμετέχεις σε έναν διεθνή διαγωνισμό απέναντι σε 25 ευρωπαϊκές χώρες;
Σοφία: Αρχικά ήταν τρομακτικό. Αλλά από τη στιγμή που παραδώσαμε τα δικόγραφα και άρχισε η προετοιμασία για τα προφορικά, νιώθαμε όλο και πιο δυνατές. Έτσι κι αλλιώς πήγαμε στον διαγωνισμό με τη λογική ότι δεν είχαμε να φοβηθούμε τίποτα. Είχαμε πίσω μας πολλές ώρες προβών και συζητήσεων πάνω στα επιχειρήματα, και πολλή-πολλή έρευνα.
Αναμνηστική φωτογραφία από το διαγωνισμό – Στα δεξιά τα κορίτσια μας
Ποιο ήταν το θέμα στο οποίο διαγωνιστήκατε;
Σοφία: Λόγω ηλιακής καταιγίδας, ο δορυφόρος μιας χώρας σταματά να λειτουργεί και εγκαταλείπεται στην τύχη του. Μια γειτονική χώρα όμως, της οποίας ο επανδρωμένος διαστημικός σταθμός απειλείται από την εξέλιξη αυτή, αποφασίζει να δράσει και αναλαμβάνει να απομακρύνει τον δυσλειτουργικό δορυφόρο. Στέλνει διαστημόπλοιο με αστροναύτες και τουρίστες του διαστήματος για να αντιμετωπίσει το θέμα. Η αποστολή όμως αποτυγχάνει. Το διαστημόπλοιο κάνει αναγκαστική προσγείωση στη Γη, από την οποία προκαλούνται πολλά ατυχήματα και ζημιές…
Γιολένα: …Οπότε η χώρα της οποίας απειλήθηκε ο διαστημικός σταθμός και υπέστη συνέπειες από την αποτυχία της αποστολής, προσφεύγει εναντίον της γειτονικής που εγκατέλειψε το δορυφόρο της.
Οι υποθέσεις αυτές βασίζονται σε αληθινά γεγονότα;
Γιολάντα: Ναι, υπάρχουν υποθέσεις που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα.
Η εμπειρία του τελικού;
Φιλαρέτη: Είναι απίστευτη η αίσθηση. Υπάρχει σίγουρα φόβος γιατί είναι η στιγμή που θα κριθούν τα πάντα, αλλά από τη στιγμή που ανεβαίνεις στο βήμα και αρχίζεις και μιλάς, και βλέπεις ότι τα πας καλά, συνειδητοποιείς ότι δεν είναι τόσο τρομακτικό. Και αρχίζεις να πιστεύεις ότι υπάρχει πιθανότητα να κερδίσεις.
Η Φιλαρέτη στο βήμα
Γιολάντα: Ο τελικός ήταν δύο ώρες μετά τον ημιτελικό και είχαμε μόνο μία ώρα να δούμε τα υπομνήματα των αντιπάλων και να προετοιμάσουμε τα δικά μας.
Γιολένα: Το καλό ήταν ότι είχα προθερμανθεί αρκετά, γιατί είχα παίξει και στους άλλους αγώνες. Και επίσης ήταν θετικό ότι είχαμε στον τελικό την πλευρά του εναγόμενου. Όταν ακούσαμε τα επιχειρήματα των εναγόντων, ήμουν σίγουρη ότι μπορούσαμε να τους νικήσουμε. Και σκεφτείτε ότι είχαμε απέναντί μας μεταπτυχιακούς φοιτητές ακριβώς στο αντικείμενο του Αεροπορικού και του Διαστημικού Δικαίου…
Ήσασταν δηλαδή οι μικρότεροι σε ηλικία διαγωνιζόμενοι;
Γιολένα: Ήμασταν η μόνη ομάδα με προπτυχιακούς φοιτητές. Φάνηκε όμως ότι τα πηγαίναμε καλά και από το ενδιαφέρον των δικαστών. Σε όλες τις αναμετρήσεις ήμασταν η μόνη ομάδα που μας έκαναν τόσες ερωτήσεις.
Και το θέμα τους δεν ήταν να μας «στριμώξουν», το έκαναν γιατί τους κινούσαμε το ενδιαφέρον.
Ποιο πιστεύετε ότι ήταν το συγκριτικό πλεονέκτημα της ομάδας;
Γιολάντα: Ως προπονήτρια της ομάδας μπορώ να πω ότι η φετινή ομάδα παρουσίασε πολύ καλά δομημένα γραπτά υπομνήματα με καθαρότητα στο συλλογισμό και έναν καλό συνδυασμό τεχνικών και νομικών στοιχείων. Υπήρχε βέβαια και η προφορική διαδικασία όπου πολύ βασικό στοιχείο είναι η αυτοπεποίθηση που βγάζει ο ομιλητής.
Μας το είπαν και οι δικαστές μετά το τέλος του διαγωνισμού πως τους έκανε εντύπωση ότι είχαμε τέτοια αυτοπεποίθηση στις απαντήσεις μας, ακόμα και στις ερωτήσεις που δεν ήταν άμεσα σχετιζόμενες με την υπόθεση. Αυτό αποκτά μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι προερχόμαστε από ένα πανεπιστήμιο που οι υποδομές είναι πιο ισχνές, συγκριτικά με τα άλλα που διαγωνίζονταν. Ευτυχώς όμως δεν πέσαμε στην παγίδα να αισθανθούμε μειονεκτικά.
Με τη βοήθεια βέβαια και του καθηγητή μας, ο οποίος πάντα μας ενθάρρυνε και μας έλεγε ότι δεν είχαμε να φοβηθούμε τίποτα, παρά το ότι φτάσαμε με περισσότερες δυσκολίες στο ίδιο επίπεδο με τους άλλους διαγωνιζόμενους.
Τι κρατάτε από τη διαδικασία αυτήν του διαγωνισμού;
Γιολένα: Η όλη διαδικασία μού άφησε κάτι πολύ όμορφο. Ήταν μια διαδικασία μεταμορφωτική θα έλεγα για το χαρακτήρα μας. Μέσα από το ότι δοκιμάζεις τα όρια σου στα άκρα. Μαθαίνεις να συνεργάζεσαι με διαφορετικούς χαρακτήρες και μετά και σε ατομικό επίπεδο, εξελίσσεσαι πάρα πολύ και ωριμάζεις.
Φιλαρέτη: Συμφωνώ απολύτως, είναι η γνώση, η εμπειρία, η ικανότητα που αποκτάς, αλλά κυρίως ότι καλλιεργείς το χαρακτήρα σου μέσα από αυτή τη διαδικασία.
Ποια ήταν η καλύτερη στιγμή της ομάδας;
Γιολάντα: Δύσκολο να απαντήσω. Η στιγμή που μου έχει μείνει πολύ γλυκά ήταν όταν είχαμε μάθει ότι περνάμε στους ημιτελικούς και είχαμε μαζευτεί σε ένα δωμάτιο, είχαμε πάρει τα υπομνήματα των αντιπάλων και συζητούσαμε πάνω σ’ αυτά. Ήταν εκείνη η γλυκιά στιγμή που είχαμε περάσει την πρώτη κρίση, χωρίς ωστόσο να έχουμε σίγουρη την πρωτιά στον τελικό. Και καθόμασταν εκεί και δουλεύαμε όλες μαζί για το πώς θα αντικρούσουμε τα επιχειρήματα των αντιπάλων.
Οι δύο ομάδες του τελικού με τους δικαστές
Πήγατε στο διαγωνισμό με το σκεπτικό να κερδίσετε;
Φιλαρέτη: Δεν το σκεφτόμουν καν, δεν με ενδιέφερε. Στην αρχή το λέγαμε μεταξύ μας… ωραία θα ήταν να κερδίσουμε και να πάμε στο Μεξικό, όπου θα γίνει ο μεγάλος τελικός. Ήθελα να πάω για την εμπειρία. Ήμασταν ευχαριστημένες με τους εαυτούς μας, που τα πηγαίναμε καλά, και δεν μας ένοιαζε καθόλου αν θα κερδίζαμε.
Γιολένα: Εγώ πάντως –δεν το ’χω πει στα κορίτσια αυτό–, κάθε πρωί πήγαινα στο μπάνιο, κοιταζόμουν στον καθρέφτη και έλεγα: Πρέπει να πάμε καλά και να κερδίσουμε.
Αισθανθήκατε ότι εκτός από την ομάδα και τη σχολή σας, εκπροσωπούσατε στο διαγωνισμό και την Ελλάδα;
Φιλαρέτη: Κατά κάποιον τρόπο ναι, λόγω της «καταπίεσης» που έχει υποστεί η Ελλάδα τον τελευταίο καιρό σε διεθνές επίπεδο.
Τώρα προετοιμάζεστε για το Μεξικό;
Γιολάντα: Δουλεύουμε πυρετωδώς για το διαγωνισμό στην Γκουανταλαχάρα, όπου θα αναμετρηθούμε με τους άλλους τρεις νικητές των περιφερειακών γύρων, Αμερικής, Αφρικής και Ασίας-Ειρηνικού.
Μόλις παρέδωσαν τα υπομνήματα για το Μεξικό, και το γιορτάζουν!
Σχέδια για το μέλλον… Ελλάδα ή εξωτερικό;
Γιολένα: Εξωτερικό τουλάχιστον σε επίπεδο μεταπτυχιακού. Το θεωρώ απαραίτητο στον πολυπολιτισμικό κόσμο που ζούμε να έχεις μια εμπειρία ζωής στο εξωτερικό. Η επαγγελματική αποκατάσταση είναι κάτι μακρινό ακόμα, αλλά νομίζω ότι στο εξωτερικό υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες, ευτυχώς ή δυστυχώς.
Σοφία: Δεν αποκλείω ένα μεταπτυχιακό στην Ελλάδα. Θέλω όμως να ζήσω και να εργαστώ για μια περίοδο και στο εξωτερικό. Την Ελλάδα δεν την απορρίπτω, και στο μακρινό μέλλον φαντάζομαι τον εαυτό μου στην Ελλάδα. Το σκέφτομαι πολύ ρομαντικά ίσως, αλλά δεν θα ήθελα μετά τα 40 μου να είμαι στο εξωτερικό.
Φιλαρέτη: Θέλω να σπουδάσω και να ζήσω στο εξωτερικό, παρ’ όλα αυτά ούτε εγώ απορρίπτω την Ελλάδα. Ιδανικά θα ήθελα να αξιοποιήσω τις σπουδές μου για να βοηθήσω στη βελτίωση της κατάστασης στην Ελλάδα. Κάτι να κάνω κι εγώ για την Ελλάδα και σε επίπεδο Διεθνούς Δικαίου αλλά και σε ατομικό. Θα ήθελα ας πούμε να προσφέρω δωρεάν υπηρεσίες σε πρόσφυγες.
Και μια αναμνηστική στον κήπο, λίγο πριν την Γκουανταλαχάρα… (φωτ.: Χρ. Κωνσταντάκη)
Γιολάντα: Θα ήθελα να απασχοληθώ σε έναν διεθνή οργανισμό. Αυτό είναι το όνειρό μου το μεγάλο και το μακρινό. Θέλω να συνεχίσω τις σπουδές μου έξω. Είμαι απογοητευμένη από την Ελλάδα, γιατί έχω ζήσει την κατάσταση, έχω δουλέψει εδώ, και λόγω Erasmus έχω δει πώς είναι τα πράγματα και στο εξωτερικό. Η Ελλάδα μού δημιουργεί ανασφάλεια σε σχέση με την επαγγελματική μου αποκατάσταση. Το κλίμα αναξιοκρατίας εδώ είναι τέτοιο που θα αισθανθώ τυχερή αν προσληφθώ στο εξωτερικό. Αν μπορούσα να έχω στην Ελλάδα μια αξιοπρεπή διαβίωση –επειδή είναι η πατρίδα μας και έχει, η αλήθεια είναι, ομορφιές που δεν τις βρίσκεις αλλού– δεν θα απέρριπτα το ενδεχόμενο να γυρίσω.
Συνέντευξη: Κατερίνα Καρύγιαννη.
