Κυκλοφόρησε πρόσφατα ο νέος τόμος της Εξόδου, με μαρτυρίες προσφύγων από τους ελληνικούς οικισμούς του ανατολικού παράλιου Πόντου. Η έκδοση έρχεται να προστεθεί στους προηγούμενους τρεις τόμους της Εξόδου, στους οποίους αποθησαυρίζονται μαρτυρίες του ελληνορθόδοξου πληθυσμού από τα δυτικά παράλια, την κεντρική και νότια Μικρά Ασία και τον μεσόγειο Πόντο.
Με ιδιαίτερη έμφαση παρουσιάζεται η Τραπεζούντα, μητρόπολη του ποντιακού ελληνισμού και σημαντικότατη κοιτίδα του ελληνισμού ολόκληρης της Μικράς Ασίας.
Οι 107 μαρτυρίες από τους 86 οικισμούς του ανατολικού παράλιου Πόντου παρουσιάζονται με βάση την κατάταξη των οικισμών σε περιφέρειες και τμήματα, σύμφωνα με τη μέθοδο ένταξης των οικισμών που ακολούθησε το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στην έρευνά του.
Ο τόμος συνοδεύεται από αναλυτικό χάρτη του παράλιου Πόντου, ο οποίος σχεδιάστηκε ειδικά για τις ανάγκες του έργου από το Εθνικό Κέντρο Χαρτών και Χαρτογραφικής Κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης.
Στην παράθεση των μαρτυριών προτάσσεται εκτενής ιστορική εισαγωγή που είχε ετοιμάσει ειδικά για τον τόμο αυτόν ο Τραπεζούντιος Οδυσσέας Λαμψίδης (1917-2006) –ο οποίος είχε διατελέσει αντιπρόεδρος του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών–, στην οποία επιχειρείται μια έγκυρη συνολική ανασκόπηση της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού από τα αρχαία χρόνια μέχρι την έξοδο των ετών 1923-24.
- Η Έξοδος, τόμ. Δ΄: Μαρτυρίες από τον Ανατολικό Παράλιο Πόντο (επιστημονική εποπτεία: Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης· ιστορική εισαγωγή: Οδυσσέας Λαμψίδης), Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα 2015.
