Παθιασμένοι Πόντιοι και αποφασισμένοι. Ενημερωμένοι και διεκδικητικοί. Οπαδοί της ομαδικότητας και της συνεργασίας.
Κυρίως όμως στρατευμένοι στον υπέρτατο στόχο: την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής, των Αρμενίων και των Ασσυρίων από κάθε χώρα που υπάρχει σ’ αυτό τον πλανήτη – και κυρίως από τον ίδιο τον θύτη, την Τουρκία.
Με αυτές τις εντυπώσεις έφυγα από το χώρο του Play Safe στην Καλλιθέα, που φιλοξενεί* την Ένωση Ποντιακής Νεολαίας Αττικής, την ΕΠΟΝΑ, μετά τη συνέντευξη που παραχώρησε στο pontos-news.gr ο πρόεδρός της Αλέξανδρος Εφραιμίδης, παρουσία του ταμία Γιώργου Δαβιτίδη.
Αφορμή για τη συνάντησή μας τα 10 χρόνια της ΕΠΟΝΑ και ο χορός «Αντάμωμαν 2015» που διοργανώνει ο σύλλογος στο εκθεσιακό κέντρο Περιστερίου, το Σάββατο 12 Δεκεμβρίου.
Πρόεδρε, πώς προέκυψε η ίδρυση της Ένωσης Ποντιακής Νεολαίας Αττικής;
Α.Ε.: Ξεκίνησε από μια παρέα παιδιών που βρέθηκαν για μια εκδήλωση στο Ζάππειο, την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Είχαν επιλεχθεί χορευτές από διάφορους συλλόγους για να χορέψουν μαζί στην τελετή έναρξης. Πέρασαν πολύ καλά, δέθηκαν μεταξύ τους, γνώρισε η μία νεολαία την άλλη και τότε γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί ένας σύλλογος νεολαίας. Η ιδέα πήρε σάρκα και οστά το 2005.
Ο πρόεδρος της ΕΠΟΝΑ Αλέξανδρος Εφραιμίδης (δ) και ο ταμίας Γιώργος Δαβιτίδης (α)
(φωτ.: Βασίλης Τσενκελίδης για το pontos-news.gr)
Η φιλοσοφία ήταν να μπουν μέσα σ’ αυτό τον καινούριο σύλλογο νεολαίας, ο οποίος δεν θα έχει χορευτικό τμήμα αλλά θα ασχολείται με πολιτιστικά και ιστορικά θέματα, δύο νέοι από κάθε σύλλογο της Αττικής.
Υπήρχε, και σωστά, η άποψη ότι από τα μέλη ενός συλλόγου, πάντα υπάρχουν 3-4 που θέλουν να ασχοληθούν λίγο περισσότερο με τον Πόντο σε ένα άλλο επίπεδο, κι ότι εάν τους ενώσεις όλους αυτούς τότε θα φτιάξεις κάτι πολύ δυνατό. Η μέχρι σήμερα πορεία της ΕΠΟΝΑ αποδεικνύει ότι έτσι ήταν τα πράγματα.
Άρα, μήπως άργησε να ιδρυθεί ο σύλλογος;
Αν και δεν γνωρίζω το κλίμα της εποχής πριν από την ίδρυση της Ένωσης Ποντιακής Νεολαίας Αττικής, βλέποντας την πορεία μας αυτά τα 10 χρόνια και το πόσο έχει επηρεάσει ο σύλλογος τις εξελίξεις στον ποντιακό χώρο, εκτιμώ ότι εάν είχε ιδρυθεί νωρίτερα πολλά θα ήταν διαφορετικά.
Πόσα μέλη έχει ο σύλλογος;
Εγγεγραμμένα είναι περίπου 300 μέλη. Ωστόσο τα ενεργά είναι λιγότερα, μια και αρκετοί έχουν περάσει το όριο ηλικίας ενός μέλους που είναι τα 35 έτη.
Το συμβούλιο είναι 9μελές και απαρτίζεται από τους: Νίκο Βαρυθυμιάδη (αντιπρόεδρος), Αναστασία Σαχσανίδη (γενική γραμματέας), Κατερίνα Παναγιωτοπούλου (ειδική γραμματέας), Γιώργο Δαβιτίδη (ταμίας), Θεόδωρο Μακρίδη (υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων α΄), Παναγιώτη Πασχαλίδη (υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων β΄), Βερόνικα Λαχανά (έφορος), Χρύσανθο Χρυσουλίδη (μέλος) και τον υποφαινόμενο.
Ιστορική φωτογραφία του συλλόγου από το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΠΟΝΑ.
Τα περισσότερα παιδιά έχουν αφήσει και εξακολουθούν να αφήνουν το στίγμα τους στον ποντιακό χώρο
Σε κάθε περίπτωση, για να γίνει κανείς μέλος της ΕΠΟΝΑ δεν χρειάζεται να είναι Πόντιος. Αρκεί να τον ενδιαφέρει ο πολιτισμός του Πόντου και να θέλει να συμβάλει στην ανάδειξή του. Εξάλλου σε προηγούμενα διοικητικά συμβούλια υπήρχαν και εκλεγμένα άτομα που δεν ήταν ποντιακής καταγωγής.
Στόχος ενός μέλους της ΕΠΟΝΑ είναι –ή πρέπει να είναι– να γίνει καλύτερος άνθρωπος.
Οφείλουμε να πάρουμε τα παραδείγματα από τον ποντιακό πολιτισμό, και με την ομαδικότητα και τη συνεργασία να βελτιωθούμε προσωπικά και άρα ως σύνολο. Η ΕΠΟΝΑ είναι ένα μωσαϊκό. Ο καθένας έχει την άποψή του και αυτή γίνεται σεβαστή, ώστε να διαμορφωθεί το «επονίτικο» που λέμε εμείς εδώ. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις απόψεις των μελών του ΔΣ. Εξάλλου τα συμβούλιά μας είναι ανοιχτά για να μπορούν τα μέλη μας να συμμετέχουν στις αποφάσεις.
Γ.Δ.: Να μου επιτρέψετε να πω ότι η ΕΠΟΝΑ είναι ένας σύλλογος που προάγει και παράγει πολιτισμό, με τη συμβολή κάθε μέλους να είναι πολύτιμη. Ασχολούμαστε με δράσεις που απαιτούν συνεργασία κι αυτή προάγει κι εμάς τους ίδιους σε άλλο επίπεδο.
10 Χρόνια ΕΠΟΝΑ… Πώς πέρασαν; Τι πετύχατε;
Υπήρξαν κάποια γεγονότα-σταθμός, αυτά τα δέκα χρόνια, που νιώθουμε ότι επηρέασαν πολύ την εξέλιξη του συλλόγου.
Ωστόσο, χαρακτηριστικό είναι αυτό που λέει ο πρώην πρόεδρος της ΕΠΟΝΑ, ο Γιάννης Χατζηελευθερίου, ότι ο σύλλογος πραγματικά δοκιμάστηκε το 2006, όταν διοργάνωσε διημερίδα με τον καθηγητή Κωνσταντίνο Φωτιάδη. Εκεί τα παιδιά βίωσαν τόσο πολύ το θέμα της Γενοκτονίας που τότε αποφάσισαν πως με αυτό το θέμα θέλουν να ασχοληθούν και να παλέψουν γι’ αυτό ως ομάδα.
Στιγμιότυπο από την διημερίδα με τον Κωνσταντίνο Φωτιάδη που διοργάνωσε η ΕΠΟΝΑ το 2006
Σταθμός για το σύλλογο αλλά και την ενασχόλησή μας με το θέμα της Γενοκτονίας ήταν και η γνωριμία μας με τον Νίκο Λυγερό. Τότε κατανοήσαμε πως το θέμα είναι παναθρώπινο. Καταλάβαμε πόσο σημαντικό είναι το θέμα της αντιμετώπισης των γενοκτονιών ως «τριάδα», γιατί έτσι γινόμαστε πιο δυνατοί απέναντι στον θύτη.
Η ΕΠΟΝΑ τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με την αρμενική νεολαία για τον κοινό στόχο.
Η μία νεολαία βοηθά την άλλη και στις κεντρικές εκδηλώσεις, την 19η Μαΐου και την 24η Απριλίου. Έχουμε συνδιοργανώσει και εκδηλώσεις.
Από το 2008 και κάθε Μάιο στήνουμε τα εκθεσιακά περίπτερα της ΕΠΟΝΑ. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης, φτιάξαμε ένα ενημερωτικό βίντεο που μοιράζεται στον κόσμο.
Ο σύλλογος έχει μοιράσει δωρεάν πάνω από 30.000 dvd στα εκθεσιακά περίπτερά του
την εβδομάδα των εκδηλώσεων για τη 19η Μαΐου
Θεωρούμε ότι τα περίπτερα, και ο τρόπος δουλειάς μας μέσα από αυτά, χαρακτηρίζουν τη δράση μας με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Μας έχουν επηρεάσει. Μυηθήκαμε σε έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης. Όταν είσαι για μια εβδομάδα, 16 ώρες την ημέρα, στην πλατεία Συντάγματος ή σε άλλα κεντρικά σημεία και αλληλεπιδράς με τον κόσμο, προσπαθείς να ενημερώσεις, να εξηγήσεις, όλο αυτό σε βάζει σε μια άλλη διαδικασία. Κι εμείς έχουμε αλλάξει. Την πρώτη χρονιά μπορούσαμε να πούμε δυο κουβέντες και στη συνέχεια παραπέμπαμε τον κόσμο στο εγχειρίδιό μας, το βιβλίο της ΕΠΟΝΑ στο οποίο περιγράφεται σύντομα το ζήτημα της Γενοκτονίας. Σήμερα έχουμε την ικανότητα να συζητάμε για ώρες και σε βάθος το θέμα.
Μέλη της ΕΠΟΝΑ φωτογραφίζονται μπροστά από το περίπτερο που έστησαν το 2009
στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη 19η Μαΐου
Για περίπου μία τριετία ασχοληθήκαμε με το θέατρο υπό την πολύτιμη καθοδήγηση του Γιάννη Κοσμίδη. Παράλληλα κάνουμε καλλιτεχνικά αφιερώματα σε μουσικούς, κυρίως της πρώτης γενιάς, οι οποίοι στιγμάτισαν την ποντιακή μουσική παράδοση. Αυτοί οι άνθρωποι ήρθαν από τον Πόντο, κι εκτός από τη βαλίτσα τους έφεραν μαζί και την μουσική μας παράδοση. Σε κείνους οφείλουμε ότι εμείς σήμερα ακούμε ποντιακή μουσική.
Το καλλιτεχνικό αφιέρωμα της ΕΠΟΝΑ στους Νίκο Παπαβραμίδη και Χρήστο Μπαϊρακτάρη
Εδώ θα ήθελα να πω ότι τα προηγούμενα χρόνια δύο ήταν οι μεγάλες ιδέες στις οποίες εστιάσαμε και αποφασίσαμε να τις υλοποιήσουμε όσος χρόνος κι αν περάσει. Η μία αφορούσε έναν ψηφιακό διαδραστικό χάρτη για την περιοχή του Πόντου αλλά και γενικότερα της Μικράς Ασίας. Την αφορμή μας είχε δώσει ο καθηγητής Μάριος Ευρυβιάδης, σε μια εκδήλωση που είχαμε κάνει στο Μουσείο της Ακρόπολης. Τότε, μια ομάδα από εμάς άρχισε να χτίζει την ιδέα· το θεωρήσαμε πολύ μεγάλο στόχο μια και θα μπορούσαμε να δείξουμε άμεσα το θέμα της Γενοκτονίας αλλά και τον ελληνισμό αυτής της περιοχής.
Αναμνηστική φωτογραφία από την εκδήλωση στο Μουσείο της Ακρόπολης το 2013
Με την πάροδο του χρόνου αντιληφθήκαμε ότι δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί η υλοποίηση της ιδέας μόνο με εθελοντές, καθώς απαιτούσε πολύ ελεύθερο χρόνο αλλά και συνδρομή επαγγελματιών. Ευτυχώς υπήρχε μια ανάλογη ιδέα στην Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, οπότε η ομάδα που είχαμε στήσει εμείς συνεργάστηκε με τον υπεύθυνο εκεί και ήδη έγινε η παρουσίαση του έργου τον Νοέμβριο. Νιώσαμε ότι πετύχαμε τον πρώτο στόχο μας.
Με τις δυνάμεις της Επιτροπής έγινε ένα έργο που πιστεύουμε ότι τα επόμενα χρόνια θα γίνει σημείο αναφοράς για τον ποντιακό ελληνισμό.
«Τα τελευταία χρόνια βρίσκουμε πρωτότυπους τρόπους για την διαφήμιση του χορού μας
με τη συμμετοχή μελών μας», λέει στο pontos-news.gr ο Αλέξανδρος Εφραιμίδης
Γεώργιος Δαβιτίδης: Να προσθέσω ότι από το 2011 ασχολούμαστε με το θέμα της αιμοδοσίας. Έχουμε κάνει μια τράπεζα αίματος στο νοσοκομείο Άγιος Σάββας από την οποία μπορούν να επωφεληθούν και μη μέλη της ΕΠΟΝΑ. Επιπλέον έχουμε εστιάσει και σε θέματα κοινωνικής προσφοράς· κάθε χρόνο δίνουμε ένα μέρος των εσόδων μας από το χορό σε συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη.
Από την αιμοδοσία της ΕΠΟΝΑ σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ποντίων Λαυρίου «Μυθριδάτης» το 2014
Κι αν σας ρωτούσα πού δεν τα έχετε καταφέρει και χρειάζεται να δουλέψετε περισσότερο;
Τότε θα σας μιλούσα για τη δεύτερη ιδέα της ΕΠΟΝΑ που ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί. Αφορά τη δημιουργία και παραγωγή ενός παιχνιδιού βασισμένο στα ποντιακά θέματα.
Πρόκειται για παιχνίδι που οι νέοι θα μπορούν να παίζουν μέσα στους συλλόγους τους αλλά θα υπάρχει και σε ψηφιακή μορφή ώστε να το έχουν όλοι στα σπίτια τους.
Εννοείτε μια μορφή παιχνιδιού γνώσεων;
Ναι. Θα είναι ένα παιχνίδι γνώσεων αλλά όχι μόνο αυτό. Θα μπορεί να έχει και διαδραστικό χαρακτήρα. Στόχος είναι τα παιδιά που πηγαίνουν στους συλλόγους τους, πέρα από τους χορούς που μαθαίνουν ή το θέατρο που παίζουν, να ωφελούνται και σ’ ένα άλλο επίπεδο.
Έχουμε ήδη ξεκινήσει να δουλεύουμε το πρότζεκτ και έχουμε φτάσει ως προς την έρευνα σε ένα σημείο. Ξέρετε, επιχειρούμε να συμπεριλάβουμε ερωτήσεις από 50 βιβλία, που θα αφορούν τη γεωγραφία, την ιστορία, προσωπικότητες, τη μουσική, τη γλώσσα του Πόντου. Προς το παρόν όμως έχουμε βάλει μια άνω τελεία εδώ, γιατί ο σύλλογος έβαλε κάποιες άλλες προτεραιότητες.
Υπάρχουν άλλες προτεραιότητες ή το θέμα είναι οικονομικό;
Η αλήθεια είναι πως η χρηματοδότηση θα επιτάχυνε τη διαδικασία ολοκλήρωσης του παιχνιδιού, γιατί –όπως και στην περίπτωση του χάρτη– ο εθελοντισμός δεν είναι αρκετός. Απαιτούνται πολλές ώρες εργασίας, και σε ορισμένες περιπτώσεις εξειδίκευση. Συνεπώς ναι, η χρηματοδότηση της ιδέας μας θα διευκόλυνε πραγματικά.
Ποιοι οι στόχοι σας για τα επόμενα 10 χρόνια, και κυρίως για την επόμενη τριετία, μέχρι και το 2019, οπότε και συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Ποντίων;
Η ΕΠΟΝΑ έχει μια σπουδαία ιδέα, την οποία όμως δεν έχουμε αρχίσει ακόμα να δουλεύουμε.
Προσανατολιζόμαστε στην ανέγερση ενός μνημείου Γενοκτονίας σε πολύ κεντρικό σημείο της Αθήνας!
Γιατί θεωρούμε πώς κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό; Θα χρησιμοποιήσω λόγια του Νίκου Λυγερού για να σας εξηγήσω: στο σκάκι δεν φτάνει μόνο να ξέρεις να παίζεις καλά, αλλά η καλή κίνηση είναι αυτή που ενοχλεί τον αντίπαλο.
Το μνημείο Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στη Θεσσαλονίκη
Οι μεγαλύτερες αντιδράσεις από την Τουρκία προς τον οργανωμένο ποντιακό χώρο, όλα αυτά τα χρόνια, ήταν όταν η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης έφτιαξε το μνημείο στη συμπρωτεύουσα, γιατί το μνημείο είναι κάτι που μένει, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί όχι μόνο ένα σημείο αλλά μια ολόκληρη πόλη.
Εδώ σίγουρα θα χρειαστούμε χρηματοδότηση και έχουμε κάνει κάποιες σκέψεις γι’ αυτό, με στόχο τα αποκαλυπτήρια του μνημείου να γίνουν μέσα στο 2019.
Το μνημείο θα υπενθυμίσει σε όλους ότι η Γενοκτονία δεν αφορά μόνο εκείνους οι οποίοι υπήρξαν θύματα, αλλά όλη την ανθρωπότητα.
Δεν θέλουμε το μνημείο να αφορά μόνο τη Γενοκτονία των Ποντίων, αλλά να είναι ένα μνημείο γενοκτονίας που να αποτίει φόρο τιμής σε όλα τα θύματα. Την ίδια ώρα συζητάμε για το πώς θα υλοποιήσουμε κι άλλες δράσεις εκείνη την περίοδο, ωστόσο δεν είμαστε έτοιμοι να σας δώσουμε περισσότερες πληροφορίες.
Σε λίγες μέρες διοργανώνετε τον ετήσιο χορό «Αντάμωμαν 2015». Πείτε μας λίγα λόγια για τη χοροεσπερίδα, αλλά και για το πού θα δώσετε μέρος των εσόδων σας;
Φέτος με αφορμή τα 10 χρόνια της ΕΠΟΝΑ αποφασίσαμε να κάνουμε τη χοροεσπερίδα μας σ’ έναν μεγαλύτερο χώρο, στο εκθεσιακό κέντρο του Περιστερίου. Είμαστε σίγουροι ότι ο κόσμος θα περάσει καλά γιατί το πρόγραμμα που έχουμε ετοιμάσει εγγυάται ένα φοβερό ποντιακό γλέντι.
Θα ήθελα να πω ότι το 10% των εσόδων από το χορό θα διατεθούν στην οικογένεια της μικρής Μαρίας για να αντιμετωπιστούν τα πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας που έχει. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε τη στήριξή σας.
*Η περηφάνια που ένιωσα για λογαριασμό των Ποντίων –καθότι μη Πόντια– μετά τη γνωριμία μου με τον πρόεδρο και τον ταμία της ΕΠΟΝΑ ήταν διπλή, αλλά με έκανε να νιώσω και στενάχωρα. Γιατί; Η Ένωση Ποντιακής Νεολαίας Αττικής δεν έχει δική της έδρα, επειδή τα μέλη της προτιμούν τα χρήματα που συγκεντρώνουν από συνδρομές και χορηγίες να τα χρησιμοποιούν για να χρηματοδοτούν τις δράσεις τους και όχι για να νοικιάζουν κάποιο χώρο. Κι αναρωτήθηκα, είναι δυνατό να μην υπάρχει ένας Πόντιος στο νομό Αττικής που να έχει κάποιο μικρό κενό διαμέρισμα ή κατάστημα να τους το παραχωρήσει για να έχουν αυτό που όλοι μας έχουμε ανάγκη: μια σταθερή βάση για να ανθήσουμε;
