Την πάγια πρόταση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ) για τη διοργάνωση κοινής εκδήλωσης με την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος (ΠΟΕ) στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Μαΐου, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, διατύπωσε μιλώντας στο pontos-news.gr η πρόεδρος της ΠΟΠΣ, Χριστίνα Σαχινίδου. Όπως είπε, η κοινή εκδήλωση θα μπορέσει να αποτελέσει την απαρχή για την ενότητα στον ποντιακό χώρο, αφού «από κάπου θα πρέπει να ξεκινήσουμε».
Η ίδια ανέφερε ακόμα ότι θα επιδιωχθεί συνάντηση για το ζήτημα με τη νέα διοίκηση της ΠΟΕ, τονίζοντας ότι η ΠΟΠΣ είναι ανοιχτή σε συζητήσεις. Σημείωσε, ωστόσο, ότι παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτική έως απαισιόδοξη για την εξεύρεση σημείου επαφής μεταξύ των δύο ομοσπονδιών, αφού, κατά την ίδια, η ΠΟΕ δημιουργεί με τη συμπεριφορά της προβλήματα.
«Φωνάζαμε σε ώτα μη ακουόντων. Ειπώθηκαν τόσα ψέματα που ντράπηκαν τα ίδια, αφού δεν ντράπηκαν τα στόματα που τα είπαν», είπε η Χ. Σαχινίδου.
«Μας κούρασε η διαμάχη. Σημασία έχει η μέρα της Γενοκτονίας. Ξέρουμε ότι δεν πρέπει να χωριζόμαστε αυτή τη μέρα, και γι’ αυτό έχουμε στείλει στο παρελθόν επιστολές στον δήμαρχο, στον νομάρχη και στον υπουργό για διενέργεια κοινής εκδήλωσης με την ΠΟΕ και με την Ομοσπονδία Παλιννοστούντων, η οποία ιδρύθηκε πριν από την ΠΟΕ. Η ενότητα δεν σημαίνει υποταγή, αλλά ότι οι στόχοι μας μπορούν να πραγματοποιηθούν καλύτερα.
»Η ενότητα ήταν και παραμένει ο στόχος μας και αυτό επιδίωξαν οι διοικήσεις στην ΠΟΠΣ επί Χρήστου Παπαδόπουλου, επί Χαράλαμπου Αποστολίδη, και η τωρινή με εμένα πρόεδρο. Θέλουμε την ενότητα, αυτό εκφράζει το Διοικητικό Συμβούλιο, αλλά είναι και το μήνυμα που στέλνουν τα πρωτοβάθμια σωματεία. Η κοινή εκδήλωση μπορεί να επιτευχθεί μόνο στο πλαίσιο του αλληλοσεβασμού και της ισοτιμίας, με κανόνες που θα τηρηθούν εκατέρωθεν. Ο ποντιακός χώρος δεν ποδηγετείται ούτε κυριαρχείται. Όσοι το διανοήθηκαν αυτό απέτυχαν – και ο νοών νοείτω», σημείωσε στο pontos-news.gr η κ. Σαχινίδου.
Με τον Δημήτρη Μελισσανίδη στην εκδήλωση του ανανεωμένου pontos-news.gr στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της έλλειψης διάθεσης –κατά την ίδια– από την πλευρά της ΠΟΕ για επικοινωνία, η κ. Σαχινίδου αναφέρθηκε στο 2008, όταν παρέμειναν άκαρπες οι προσπάθειες του Ιβάν Σαββίδη για ενότητα στο χώρο του ποντιακού ελληνισμού.
«Έκανε εκδήλωση η ΠΟΕ στην πλατεία Αγίας Σοφίας και ήθελε τον Ιβάν Σαββίδη ως κεντρικό ομιλητή. Ο Ιβάν ζήτησε οι δύο πλευρές να υπογράψουμε μια συμφωνία για ενοποίηση του χώρου, αλλά η ΠΟΕ δεν εμφανίστηκε ποτέ. Πήγα τελικά με τον Ιβάν στην εκδήλωση, αλλά δεν ανακοινώθηκε ούτε καν το όνομά του. Προτίμησαν για κεντρικό ομιλητή κάποιον που έφεραν από την Αυστραλία», είπε η πρόεδρος της ΠΟΠΣ.
Έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των ποντιακών ομοσπονδιών
Κατά την ίδια, σήμερα η επικοινωνία μεταξύ των δύο ομοσπονδιών για το ζήτημα της κοινής εκδήλωσης στο μνημείο της Γενοκτονίας βρίσκεται σε μηδενική βάση, αφού, όπως λέει, δεν ξέρει με ποιον να επικοινωνήσει. «Σήμερα στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΟΕ βρίσκεται ο αναπληρωτής του αναπληρωτή. Έχουν πολλές παραιτήσεις και δεν ξέρω με ποιον να επικοινωνήσω. Θα επιδιώξουμε συνάντηση με τη νέα διοίκηση, αφού είμαστε ανοιχτοί σε συζητήσεις, αλλά δεν ξέρω αν έχει νόημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε αλλάξει τις απόψεις μας για κοινή εκδήλωση. Απλώς είμαι επιφυλακτική, έως απαισιόδοξη, εξαιτίας της στάσης της ΠΟΕ.
»Φοβάμαι τη ρήση του Οδυσσέα Ελύτη ότι ήρθαν ντυμένοι φίλοι οι εχθροί μας. Εμείς δεν τους θεωρούμε εχθρούς. Είναι συμπατριώτες μας, με τους δικούς τους αγώνες, στο πλαίσιο του κοινού αγώνα που κάνουμε όλοι», σημείωσε η Χ. Σαχινίδου.
Πάντως, η ίδια δεν παρέλειψε να ευχηθεί «καλή θητεία» στον μέχρι πρότινος πρόεδρο της ΠΟΕ, Γιάννη Αντωνιάδη, ο οποίος εξελέγη βουλευτής Φλώρινας με τη Νέα Δημοκρατία, σημειώνοντας ότι είναι καλό να υπάρχουν όσο γίνεται περισσότεροι Πόντιοι στη Βουλή. Τόνισε, ωστόσο, ότι ο ίδιος έχει κάνει ατοπήματα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους χειρισμούς του στο θέμα των Αρμενίων.
Χρόνιο «αγκάθι» το μνημείο της Γενοκτονίας
Ένα σημαντικό σημείο τριβής μεταξύ των δύο ομοσπονδιών είναι το μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού στην πλατεία Αγίας Σοφίας της Θεσσαλονίκης. Όπως υποστηρίζει η Χ. Σαχινίδου, το μνημείο φιλοτεχνήθηκε και τοποθετήθηκε στο σημείο μετά από αίτημα της ΠΟΠΣ. Μάλιστα, η ίδια παραθέτει και έγγραφο – απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης από το 2000, το οποίο αναφέρει ότι το μνημείο πρέπει να φιλοτεχνηθεί με τη συνεργασία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων.
«Ξαφνικά η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης είπε ότι το μνημείο πρέπει να γίνει για όλον τον προσφυγικό ελληνισμό από την Ανατολή, κάτι που δημιούργησε μεγάλες καθυστερήσεις στη φιλοτέχνησή του. Εμείς επιμείναμε το έργο να σηματοδοτεί τη Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού. Μάλιστα, είχαμε πει στον τότε δήμαρχο ότι αν δεν γίνει το μνημείο δεν θα ξανακάνουμε εκδήλωση σε αυτόν το χώρο. Τελικά το μνημείο έγινε και ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Βασίλης Παπαγεωργόπουλος, αποφάσισε να το δώσει στην ΠΟΕ. Το αποτέλεσμα ήταν η ΠΟΕ να κάνει από μόνη της αυτό που ήθελε να κάνει», είπε η Χ. Σαχινίδου.
ΠΟΠΣ και Σωματείο «Παναγία Σουμελά»
«Μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων, και μάλιστα από τα σημαντικότερα, είναι το σωματείο “Παναγία Σουμελά”». Αυτό απαντάει η Χριστίνα Σαχινίδου, εξηγώντας τη θεσμική διασύνδεση μεταξύ της ομοσπονδίας και του εν λόγω σωματείου, με αφορμή τα όσα έχει αναφέρει η ΠΟΕ για την ιδιαίτερη σχέση μεταξύ των δύο φορέων.
«Κορωνίδα όλου του ποντιακού ελληνισμού είναι η Παναγία Σουμελά. Αν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να είμαστε υπερήφανοι εμείς οι Πόντιοι, είναι οι εκκλησίες και τα μοναστήρια. Η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο δεν μπορεί παρά να έχει μόνο τη στήριξή μας. Αυτό είναι χρέος μας, αφού η εικόνα είναι το σύμβολο των Ποντίων», είπε η Χ. Σαχινίδου.
Αναφέρθηκε επίσης και στον πρόεδρο του σωματείου «Παναγία Σουμελά», Γιώργο Τανιμανίδη, ο πατέρας του οποίου, Παναγιώτης, ήταν ο πρωτεργάτης για την κατασκευή του ναού το 1952. Παράλληλα, κατηγόρησε την ΠΟΕ ότι στοχεύει να διοικήσει το ίδρυμα «Παναγία Σουμελά».
«Ο Γιώργος Τανιμανίδης είναι ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος του σωματείου “Παναγία Σουμελά” και εκπροσωπεί στην ΠΟΠΣ το σωματείο. Εμείς ως ΠΟΠΣ είμαστε δίπλα στην αμφικτιονία του ποντιακού ελληνισμού, την Παναγία Σουμελά. Η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος έχει ως στόχο να διοικήσει το ίδρυμα “Παναγία Σουμελά”. Αυτό που κρατάμε στην καρδιά μας είναι ότι οφείλουμε οι Πόντιοι να στηρίξουμε την Παναγία Σουμελά.
»Τα υπόλοιπα θέματα απασχολούσαν τη μέχρι πρότινος διοίκηση της ΠΟΕ και δεν ξέρουμε για ποιους λόγους. Άλλα λέγανε τη μία μέρα για τη διοίκηση του ιδρύματος και άλλα την επόμενη. Αυτό από μόνο του σε βάζει σε σκέψεις. Βγαίνει ένα πολωμένο κλίμα από την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος», υποστήριξε η πρόεδρος της ΠΟΠΣ.
Προσέγγιση με Φαχαντίδη
Σύμφωνα με τη Χ. Σαχινίδου, σημαντική προσέγγιση μεταξύ των δύο ομοσπονδιών έγινε πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, όταν πρόεδρος της ΠΟΕ ήταν ο Επαμεινώνδας Φαχαντίδης. Όπως λέει η πρόεδρος της ΠΟΠΣ, την προσέγγισε προκειμένου να διερευνήσει τις προθέσεις της για τη διενέργεια εκδήλωσης την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας, από κοινού.
«Κουβεντιάσαμε πολύ εποικοδομητικά και υπήρχε η πρόθεση του κ. Φαχαντίδη για ενότητα στο χώρο, μέσα από τη διενέργεια κοινής εκδήλωσης. Επίσης, ήταν πολύ θετικό ότι εκπροσωπούσε το φορέα του. Ενημέρωσα το Διοικητικό Συμβούλιο και θεωρήσαμε ότι έγινε ένα πολύ σημαντικό βήμα. Θα ήταν ένα ιστορικό γεγονός αν επιτυγχανόταν συμφωνία», είπε η πρόεδρος της ΠΟΠΣ.
Ακολούθησαν ξεχωριστές συναντήσεις των ΔΣ της ΠΟΕ και της ΠΟΠΣ με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, και προγραμματίστηκε κοινή σύσκεψη, παρουσία του δημάρχου.
«Ο κ. Φαχαντίδης ήρθε στη σύσκεψη μαζί με τον κ. Γαβρίδη και τον κ. Αποστολίδη, πρόεδρο της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης. Θεωρώ ότι οι άλλοι δύο “άδειασαν” τον κ. Φαχαντίδη, ο οποίος συνέχισε να έχει τις ίδιες θέσεις με πριν. Οι άλλοι δύο είπαν ότι “δεν μπορεί να γίνει φέτος από κοινού η εκδήλωση και ίσως να μπορούσε να γίνει του χρόνου”. Εμείς είπαμε ότι, αν θέλει η ΠΟΕ, μπορεί να επιλέξει ακόμα και τον κεντρικό ομιλητή, αρκεί να φανεί ότι η εκδήλωση διοργανώνεται ενωτικά. Δεν βάλαμε κανέναν αντιπαραθετικό όρο συνεργασίας. Αργότερα μάθαμε ότι ήθελαν να μιλήσουν όλοι στην εκδήλωση, αρκεί να μη μιλούσε η Σαχινίδου. Δεν με απασχόλησε καθόλου εμένα αυτό, διότι το σημαντικό ήταν η ουσία. Θεώρησα ότι θα χάσω τσάμπα χρόνο αν προσπαθήσω να εξηγήσω οτιδήποτε, αφού ούτως ή άλλως δεν θα καταλάβαιναν. Δεν ξέρω τι έγινε μετά και δεν κάναμε ενωτικά την εκδήλωση, αλλά και δεν θέλω να σχολιάσω τίποτα πάνω σ’ αυτό. Πάντως, αν συμφωνούσαμε, τώρα τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά», σημείωσε η πρόεδρος της ΠΟΠΣ.
Σχεδόν μισός αιώνας δράση
Το 1972 ιδρύθηκε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων, η οποία κλείνει φέτος 43 χρόνια ζωής. Όπως είπε η κ. Σαχινίδου, δημιουργήθηκε από την ανάγκη των πρωτοβάθμιων ποντιακών σωματείων της χώρας για ενιαία πανελλαδική εκπροσώπησή τους. Στόχοι της ΠΟΠΣ είναι η διάσωση, η διάδοση και η διατήρηση της κληρονομιάς του ποντιακού ελληνισμού, η διεθνοποίηση του μείζονος ζητήματος της Γενοκτονίας και η μεταλαμπάδευση των ποντιακών ηθών και εθίμων στις νεότερες γενιές.
Κατά την κ. Σαχινίδου, στις βασικές δράσεις της ΠΟΠΣ περιλαμβάνεται και η υποστήριξη των Ποντίων από την πρώην Σοβιετική Ένωση, πολλοί σύλλογοι από τους οποίους αποτελούν μέλη της ομοσπονδίας. Η ΠΟΠΣ κάθε χρόνο πραγματοποιεί ετήσια Γενική Συνέλευση, καθώς και διάφορες περιφερειακές εκδηλώσεις (ημερίδες, σεμινάρια, προγράμματα επιμόρφωσης νεοπροσφύγων, προγράμματα ανταλλαγής νεολαιών κτλ.). Τη δική του δυναμική έχει και το ραδιόφωνο της ΠΟΠΣ στη Θεσσαλονίκη (101,3 FM).
Από τη Γενική Συνέλευση του Παγκόσμιου Ποντιακού Ελληνισμού στις 26 και 27 Αυγούστου 2006, όπου συμμετείχαν η ΠΟΠΣ, η Πανελλήνια Ένωση Νεοπροσφύγων και εκπρόσωποι ποντιακών σωματείων από όλο τον κόσμο (ΑΠΕ-ΜΠΕ / Τάσος Ασικίδης)
Στις βασικές δράσεις της ΠΟΠΣ στο πέρασμα των χρόνων περιλαμβάνονται τα εξής:
- Συνέδριο το 1992 με τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού.
- Συμμετοχή σε συνέδριο στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες για τη διεθνοποίηση του μείζονος ζητήματος της Γενοκτονίας.
- Διοργάνωση το 1996 προσκυνήματος στην Παναγία Σουμελά, στον Πόντο, με τη συμμετοχή 150 εκπροσώπων ομοσπονδιών και άλλων επισήμων από ολόκληρο τον κόσμο καθώς και άλλων 200 εκπροσώπων από τη Σοβιετική Ένωση. Η μετακίνηση έγινε με ειδική πτήση από τη Θεσσαλονίκη στην Τραπεζούντα. Στην Παναγία Σουμελά τελέστηκε μνημόσυνο, ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη ημερίδα εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης τότε στην Κύπρο. Η ημερίδα έγινε τελικά στο Βατούμ.
- Σε συνεργασία με το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού και με ποντιακές ομοσπονδίες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, διοργάνωσε φόρουμ στη Νέα Υόρκη το 1998 για τη διεθνοποίηση της Γενοκτονίας. Κατατέθηκε υπόμνημα στον ΟΗΕ, ώστε να προωθηθεί η αναγνώριση της Γενοκτονίας.
- Στις Βρυξέλες στις 8 Νοεμβρίου 2011 η ΠΟΠΣ έφερε το θέμα της Γενοκτονίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Πιστεύουμε στη συμφιλίωση των λαών, κι εκείνο που ζητάμε είναι μια συγνώμη από την Τουρκία, η οποία να αποδεικνύει το ιστορικό της λάθος. Θα επιμείνουμε στη διεθνοποίηση της Γενοκτονίας, στηρίζοντας ταυτόχρονα τα πρωτοβάθμια σωματεία μας σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε να συνεχίσουν το έργο τους, τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του Πόντου, η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με το χορό.
»Δεν κατεβάζουμε τον πολιτισμό μας στα πόδια μας κάνοντας φεστιβάλ. Έχουμε ιστορία, κουζίνα, παραμύθια, λαογραφική παράδοση. Η ομοιοπαθητική ξεκίνησε από τον Πόντο και το ξέρουν λίγοι αυτό. Επίσης, πρέπει να δούμε πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας στις πόλεις και στα ορεινά. Όλα αυτά πρέπει να τα μεταλαμπαδεύσουμε ακόμα και στους αγέννητους σήμερα Ποντίους.
»Ως φορέας, η ΠΟΠΣ έχει ιστορία μισού αιώνα. Δεν χρειάζεται να λέμε ότι είμαστε οι καλύτεροι ή οι χειρότεροι. Το θέμα δεν είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό. Χαιρόμαστε που είμαστε λίγοι, αφού καταφέραμε και κάναμε πάρα πολλά. Ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Θέλω να βλέπω να ανθεί ο ποντιακός ελληνισμός, διότι από πίσω του υπάρχουν αγώνες και θυσίες», κατέληξε η Χριστίνα Σαχινίδου.
Ρωμανός Κοντογιαννίδης