Του Νίκου Σιδηρόπουλου – Ανταπόκριση από τη Μόσχα
Κάθε χρόνο στις 4 Νοεμβρίου, εδώ και δέκα χρόνια στην ιστορία του σύγχρονου ρωσικού κράτους, η Κόκκινη Πλατεία φορά τα γιορτινά της για να τιμήσει την Ημέρα Λαϊκής Ενότητας. Φέτος και ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρέθηκε στο κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας και κατέθεσε λουλούδια στο μνημείο που είναι αφιερωμένο στη μνήμη όσων αντιστάθηκαν στην πολωνική εισβολή του 1612.
Πίσω, όμως, από τους εορτασμούς στη Μόσχα κρύβεται ένας Ρώσος ελληνικής καταγωγής, ο γλύπτης Ιβάν Μάρτος που έχει συνδέσει το όνομά του με μερικά από τα σημαντικότερα μνημεία της Ρωσίας.
Ρωσικό μνημείο με ελληνικά στοιχεία
Στη βάση του μνημείου η επιγραφή αναφέρει: «Στον πολίτη Μίνιν και τον πρίγκιπα Ποζάρσκι. Ευγνωμονούσα Ρωσία. 1818». Ο Κοσμάς Μίνιν και ο Ντμίτρι Ποζάρσκι ήταν οι επικεφαλής του λαϊκού αγώνα και απεικονίζονται στο μνημείο το οποίο φέρει στοιχεία που θυμίζουν αρχαιοελληνικά αγάλματα.
Το μνημείο απεικονίζει τους Κοσμά Μίνιν και Ντμίτρι Ποζάρσκι
Το 1803 ο τσάρος εκδίδει ένα διάταγμα προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα από όλη την επικράτεια της Ρωσίας για την κατασκευή του μνημείου. Τον Νοέμβριο του 1808 ο Ιβάν Μάρτος κερδίζει το διαγωνισμό για το καλύτερο σχέδιο. Το ενδιαφέρον για την κατασκευή του ηρώου αναζωπυρώθηκε μετά τον Πατριωτικό Πόλεμο των Ρώσων με τον Ναπολέοντα, το 1812. Οι εμπνευστές της ιδέας το έβλεπαν ως σύμβολο της νίκης.
Λεπτομέρειες από το πλαϊνό του ηρώου
Οι εργασίες για την κατασκευή του μνημείου ξεκίνησαν την ίδια χρονιά. Η μεταφορά του στη Μόσχα έγινε στις 21 Μαΐου 1817, και έναν χρόνο μετά έγιναν τα αποκαλυπτήριά του στα οποία συμμετείχε και ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Ρομανόφ Α΄.
Ποιος ήταν ο Ιβάν Μάρτος
Θεωρούνταν από τους πιο γνωστούς γλύπτες της εποχής του, και με το έργο του αντιπροσώπευε τη σχολή της κλασικής γλυπτικής.
Γεννήθηκε το 1754 και πέθανε στις 5 Απριλίου 1835. Από το τέλος του 18ου αιώνα δίδασκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης, στην οποία το 1814 έγινε πρύτανης.