Ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Σίμος Λιανίδης, εκλεκτός Πόντιος και αθεράπευτα νοσταλγός των αλησμόνητων πατρίδων, γεννήθηκε το 1915 στην ενορία Ισχανάντων της Σάντας και από πολύ μικρός γνώρισε τη φρίκη της μικρασιατικής καταστροφής και του ξεριζωμού που ακολούθησε. Πέθανε 25 Απριλίου 2001.
Το 1923 έφτασε στην Ελλάδα με την οικογένεια του πατέρα του, ακολουθώντας την τραγική μοίρα της προσφυγιάς.
Εγκαταστάθηκε προσωρινά στον Καταχά Πιερίας και αργότερα, οριστικά, στην Καλαμαριά, όπου και σπούδασε κάτω από δραματικές συνθήκες φτώχειας και στερήσεων, όπως όλα τα προσφυγόπουλα. Σπούδασε βυζαντινή και νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάσθηκε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση. Έλαβε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 ως έφεδρος ανθυπολοχαγός ιππικού και παρασημοφορήθηκε με Πολεμικό Σταυρό.
Στο Αγροτικό Φροντιστήριο Νέας Σάντας
Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944), μαζί με άλλους συναδέλφους του, εργάσθηκε στο Αγροτικό Φροντιστήριο της Νέας Σάντας Κιλκίς, στο οποίο, μέχρι την απελευθέρωση, φοίτησαν εξήντα, περίπου, αγροτόπαιδα, αγόρια και κορίτσια.
Στο Φροντιστήριο αυτό, ο Σίμος Λιανίδης έδωσε όλη του τη διδασκαλική ψυχή, τις γνώσεις του, το μεράκι του, το πάθος του. Και καρπός αυτής της προσπάθειας, στα δύσκολα εκείνα χρόνια, ήταν να βγούν οι περισσότεροι από τους μαθητές του εξαίρετοι επιστήμονες και οικογενειάρχες.
Η πνευματική παρουσία και προσφορά του Σίμου Λιανίδη
Η πνευματική παρουσία και προσφορά του Σίμου Λιανίδη είναι τεράστια. Τα έργα του είναι γραμμένα στη νεοελληνική γλώσσα και την ποντιακή διάλεκτο, με απροσμέτρητη αγάπη και ευαισθησία.
Το 1962 εκλέχθηκε μέλος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και επί δέκα συναπτά έτη ήταν ο γενικός της γραμματέας. Στο διάστημα αυτό οργάνωσε τη γραμματεία της Επιτροπής και συστηματοποίησε την αλληλογραφία της.
Συνέλεξε, κατέγραψε, μαγνητοφώνησε, κινηματογράφησε και ταξινόμησε πολύτιμο λαογραφικό και άλλο υλικό, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
Τον τίμησε η Ακαδημία για το έργο του
Το 1981 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε έπαινο για τα «μετ’ επιμελείας και επιστήμης εκδοθέντα έργα του». Και είναι πολλά, πάρα πολλά τα έργα που έγραψε, θεατρικά, λαογραφικά, διηγήματα και ιστορήματα, δοκίμια και ποιήματα, όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου.
Ο πρώτος που πρόβαλε το αντάρτικο της Σάντας
Ο Σίμος Λιανίδης ήταν ο πρώτος , από τους πολλούς πνευματικούς εργάτες της Επτάκωμης Σάντας, ο οποίος έφερε στη δημοσιότητα το Αντάρτικο της Σάντας, με πολλές σχετικές μονογραφίες και ιδίως με το θεατρικό του έργο «Στις φλόγες της Λευτεριάς».
Ήταν μέλος πολλών επιστημονικών και άλλων φορέων
Ήταν μέλος ο Σίμος Λιανίδης της «Εν Αθήναις Επιστημονικής Επιτροπής», της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και της Εταιρείας των Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.
Εργάστηκε όσο λίγοι για τη διάσωση της παράδοσης
Ο Σίμος Λιανίδης, ο εξαίρετος αυτός Ποντιοσανταίος Καλαμαριώτης, ανάλωσε όλα του τα χρόνια, όσος ελάχιστοι, για τη διάσωση και διατήρηση των ιερών και οσίων του λαού των Ελλήνων του Πόντου και, μαζί με πολλούς άλλους πρόσφυγες διανοητές, συγγραφείς και λογοτέχνες, συνέβαλε στο να ξαναβρεί ο προσφυγικός κόσμος της μικρασιατικής καταστροφής την αυτοπεποίθηση του στον νέο τόπο, όπου εγκαταστάθηκε, που ρίζωσε.
Εργάσθηκε άοκνα, με δύναμη ψυχής, και πορεύτηκε, σε όλη του τη ζωή, την οδό της πνευματικής δημιουργίας.
Ο Σίμος Λιανίδης και η Καλαμαριά του
Πυκνό σημείο αναφοράς στο πνευματικό του έργο είναι και η Καλαμαριά, με τους πρόσφυγες του 1922 – 1923, την καραντίνα, τις παράγκες, την πείνα, τον τύφο και τους ομαδικούς τάφους.
Στην Καλαμαριά πρωτοδοκίμασε τη φτερωτή του πέννα, σε εφημερίδες και περιοδικά και πρωτοδίδαξε, ως καθηγητής, σε γυμνάσιο της. Γι’αυτό, η Καλαμαριά δεν τον ξεχνά.
Ο δήμαρχος Χριστόδουλος Οικονομίδης πρότεινε στο δημοτικό συμβούλιο και αποφασίστηκε η ονοματοθεσία οδού της Καλαμαριάς σε οδό Σίμου Λιανίδη, σε αναγνώριση των όσων προσέφερε με το πνευματικό του έργο.
Τον βράβευσε και ο δήμος Καλαμαριάς
Ο Σίμος Λιανίδης έτυχε πολλών τιμητικών διακρίσεων και βραβεύσεων σε όλη τη μακρά περίοδο της ζωής του. Η τελευταία βράβευσή του έγινε από τον δήμο Καλαμαριάς, λίγο καιρό πριν από τον θάνατο του. Ήταν το βράδυ της 12 Φεβρουαρίου 2001, μετά από επιτυχημένη παράσταση του έργου του «Σα κρύα τη λουτρού».
Στην παράσταση, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να παραστεί, γιατί ήταν άρρωστος, σωματικά ανήμπορος. Την τιμητική διάκριση την παρέλαβε ο ανεψιός του Π. Σοφιανό, που αργά το βράδυ τον επισκέφθηκε στο σπίτι του. Ήταν μόνος και περίμενε. Παρά το γεγονός ότι ήταν πεσμένες οι σωματικές του δυνάμεις, το μυαλό του ήταν διαυγέστατο.
Περίμενε σκεπτικός και υπομονετικά, με έκδηλη τη χαρά στο πρόσωπο του. Αφού άκουσε με προσοχή την απόφαση της βράβευσης, κοίταξε τον ανεψιό του στα μάτια. Περίμενε λίγο, πήρε μια βαθιά ανάσα και, θυμόσοφα, με όση δύναμη του απέμενε, είπε ψιθυριστά:
«Ευχαριστώ, ευχαριστώ όλους σας, ευχαριστώ τον δήμαρχο και όλους τους Καλαμαριώτες. Ευχαριστώ …», δεν πρόλαβε να συμπληρώσει κάτι ακόμη που ήθελε και η φωνή του έσβησε, τα μάτια του βούρκωσαν και κάλυψε το πρόσωπο του με την κουβέρτα. Ήταν η τελευταία του συγκίνηση, η τελευταία του χαρά.
Παντελής Σοφιανός
Εκπαιδευτικος, επί σειρά ετών πρόεδρος της «Επτάκωμης Σάντας».
