Το βιβλίο: “Η καμπάνα του Πόντου χτυπάει στο Βέρμιο” της Παρθένας Τσοκτουρίδου αναμένεται να κυκλοφορήσει….
Οι παππούδες και οι γιαγιάδες πάνω στα «παρχάρια» του Βερμίου διηγούνται τις παλιές δοξασμένες μέρες στην πατρίδα τους, τον Πόντο, ζωντανεύοντας μες στο μυαλό τους θρύλους με τις μάγισσες και τα υπόλοιπα ξωτικά και δαιμονικά στοιχεία της φύσης.
Συγκλονιστική είναι η αφήγηση για ένα ταξίδι στη Ρωσία και στον Πόντο για τη μεταφορά και λειτουργία καμπάνας. Τα θυμοσοφικά με τον Τσιλφόγλη και τα απομνημονεύματα του κυρ-Κώστα χαρακτηρίζουν μέρος της λαογραφίας και της ιστορίας της ζωής των Βερμιωτών προσφύγων στον Πόντο.
Η Μονή της Παναγίας Σουμελάς του Πόντου είναι στο θρησκευτικό επίκεντρο το σημείο αναφοράς των Ποντίων προσφύγων με μια αιώνια και παντοτινή στροφή πάντα στο ιστορικό τιμόνι του χρόνου.
Οι λιγοστοί άνθρωποι των «παρχαρίων», οι «παρχαρέτες», νοσταλγοί αναμνήσεων από θύμησες, ιστορούν στη νεότερη γενιά την ιστορία των Ποντίων προγόνων τους, με περιπλανημένες εξιστορήσεις και πονεμένες διηγήσεις, μέσα από λεκτικά καρδιακές και πνευματικές εξομολογήσεις.
Η αφήγηση του κυρ-Νικόλα για τα γεγονότα της ανταλλαγής των πληθυσμών, οι θύμησες της κυρίας Σοφίας, η διήγηση του κυρ-Γιάννη, τα εφιαλτικά μαρτύρια από τις απάνθρωπες εκτελέσεις των Ποντίων, οι θάνατοι από τα δεινοπαθήματα, είναι ένα θαύμα από τον Θεό για το πώς επέζησαν κι οι ίδιοι.
Το τροπάριο του Αγίου Γεωργίου διασώζεται ανάμεσα στις θρησκευτικές παραδόσεις, δια στόματος, από την κυρία Παρθένα, για τους λόγους που εξιστορεί η ίδια εξομολογούμενη στην εγγονή της.
Οι πρόσφυγες του Βερμίου διατηρούν τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά τους στις λαϊκές τους παραδόσεις, όσον αφορά τον γάμο, από την προετοιμασία του έως την τέλεσή του.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στην ποντιακή λαογραφία παίζει το σατιρικό θεατρικό δρώμενο των «Μωμόγερων» ή αλλιώς τα «Κοτζαμάνια», ένα έθιμο που αναδεικνύει την προσωπική οντότητα και την ιστορική προέλευση των προσφύγων του Βερμίου.
Η κυρία Δέσποινα πρωταγωνιστεί στη δημιουργία, διατήρηση και διαιώνιση του Ποντιακού πολιτισμού και είναι χρήσιμη στην κοινωνία. Κτίζει το ξωκλήσι του Αγίου Ελευθερίου με πολύ κόπο και μόχθο με τη βοήθεια των χωριανών της κι επιδρά αποφασιστικά στη θεμελίωση της αξιοπρέπειας του νεοελληνικού πολιτισμού με τη μαγεία του ιστορικού και θρησκευτικού του μεγαλείου.
Η τέχνη του ποντιακού θεάτρου σφραγίζεται από την «Καμπάνα του Πόντου», μέσω της θεατρικής ενοποίησης και δράσης των παιδιών του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου, από τον Πολιτιστικό Ποντιακό τους Σύλλογο και μεταμορφώνεται σε φάρος της Ρωμιοσύνης εκεί πάνω στο εξαιρετικά θαυμάσιο κλίμα του Βερμίου.
Η Ποντιακή μούσα λαλεί μέσα από τα στόματα των παιδιών, στις ψυχές του πορεύονται στο επιβλητικό τοπίο του Βερμίου θριαμβευτικά, με απέραντη αγάπη και δέος στα ήθη και στις παραδόσεις. Η κυρία Πρόεδρος του Ποντιακού Συλλόγου σώζει και διασώζει το έθιμο των «Μωμόγερων» που έρχονται ξένοι διεκδικητές να το λεηλατήσουν.
Η καμπάνα του Πόντου χτυπάει στο Βέρμιο μέσω των απογόνων των προσφύγων Ποντίων, οι οποίοι διασώζουν τις παραδόσεις τους στην ιερή μνήμη όλων των παππούδων και των γιαγιάδων τους, όσων αναπαύονται στα Νεκροταφεία τους και όλων όσων άφησαν τα ιερά τους κόκαλα στον Πόντο, όπου αποτελειώθηκαν από τα βάρβαρα εξοντωτικά μέτρα της λευκής σφαγής των Τούρκων για ένδειξη φόρου τιμής και σεβασμού.
Πηγή: progoniki.blogspot.gr