Με τη λέξη «καριστιρμάς» βρίσκουμε διάφορες συνταγές, πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Σύμφωνα με τη σμυναίικη εκδοχή, είναι τα χόρτα γιαχνί, που φτιάχνονται με σέφτελα ή σπανάκι και σάλτσα ντομάτας. Αυτήν την εκδοχή μάς είχε παρουσιάσει ο Σάββας Καρίπογλου στους Μαγειρικούς Διαλόγους (βλ.: Σμυρναίικος καριστιρμάς).
Κατά μία άλλη εκδοχή, στην Καππαδοκία έκοβαν κρεμμύδι σε χοντρές ροδέλες, το τηγάνιζαν με βούτυρο και έριχναν από πάνω αυγά χτυπητά με λίγο αλεύρι (την άνοιξη γινόταν με φρέσκο κρεμμυδάκι ή φρέσκα φασολάκια).1
Τη συνταγή που παρουσιάζουμε σήμερα έρχεται κι αυτή από την Καππαδοκία –από το Ανταβάλ, συγκεκριμένα–, και ο χρήστης του facebook που την μοιράστηκε στη σελίδα «Απόγονοι Μικρασιατών» γράφει:
Το φαγητό αυτό το έκανε η γιαγιά από την πλευρά της μαμάς μου με καταγωγή από το Ανταβάλ της Καππαδοκίας.
Το έφτιαχναν το χειμώνα γιατί το σέρβιραν καυτό ενώ ήταν και πολύ θρεπτικό.
Οι πλούσιοι το έφτιαχναν με ζωμό από κόκαλα μοσχαρίσια ή από κοτόπουλο, ενώ οι υπόλοιποι με νερό, όπως ακριβώς δόθηκε στη συνταγή.
Όσο για το …χάος των διαφορετικών συνταγών με το ίδιο όνομα; Η απάντηση είναι απλή. Η λέξη καριστιρμάς προέρχεται από την τουρκική karıştırma, που σημαίνει «ανάμιξη, ανακατωτό». Όπως μας πληροφορεί ο Θοδωρής Κοντάρας στο γλωσσάρι του με τους μικρασιατικούς ιδιωματισμούς, στα Αλάτσατα έτσι έλεγαν το σπανακόρυζο!
ΥΛΙΚΑ
3 φρέσκιες ντομάτες περασμένες στον τρίφτη |
3 αυγά |
3 κ.σ. αλεύρι |
4 φλ. νερό |
1 σκελίδα σκόρδο |
1 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο |
αλάτι |
πιπέρι |
γλυκιά πάπρικα |
μπούκοβο |
λίγο λάδι |
ψιλοκομμένο μαϊντανό |
φρέσκο κρεμμυδάκι για το σερβίρισμα |
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
- Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι και σοτάρουμε το ψιλοκομμένο κρεμμύδι. Προσθέτουμε το σκόρδο και σοτάρουμε λίγο ακόμα.
- Καθαρίζουμε και τρίβουμε τις ντομάτες. Τις προσθέτουμε στο λάδι με το κρεμμύδι και το σκόρδο, και αφήνουμε να βράσει. Αλατοπιπερώνουμε.
- Ρίχνουμε 4 φλ. νερό και αφήνουμε να βράσει.
- Χτυπάμε τα αυγά με το αλεύρι σε χυλό, και με το κουτάλι τα προσθέτουμε στην κατσαρόλα με τη ντοματόσουπα συνεχίζοντας το βράσιμο. Περιμένουμε να ανέβουν στην επιφάνεια και μετά προσθέτουμε την επόμενη κουταλιά. Όταν τελειώσει η προσθήκη του χυλού, ανακατεύουμε συνεχώς και απαλά.
- Συνεχίζουμε βράζοντας για 10’, ελέγχουμε για αλάτι & πιπέρι και προσθέτουμε το μπούκοβο και το μαϊντανό.
- Σερβίρουμε τον καριστιρμά αχνιστό, πασπαλίζοντας πάπρικα γλυκιά και λίγο ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι.