Η Ομοσπονδία Συλλόγων Ελλήνων Ποντίων στην Ευρώπη (ΟΣΕΠΕ), με έδρα τη Φρανκφούρτη, ιδρύθηκε το 1981. Αριθμεί πάνω από 51 σωματεία από τη Γερμανία, τη Σουηδία, το Βέλγιο, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Σερβία. Την άνοιξη του χρόνου που μας πέρασε, το τιμόνι της ανέλαβε μια ομάδα νέων παιδιών, τα δισέγγονα των Πόντιων προσφύγων, που έχουν και διάθεση και δυναμική να προσφέρουν στην ποντιακή κοινότητα της Ευρώπης.
Είμαστε βέβαιοι πως αυτοί οι νέοι, το καινούργιο ΔΣ της Ομοσπονδίας της Ευρώπης, θα φέρουν και την πολυπόθητη άνοιξη στο χώρο!
Από πού έλκετε την καταγωγή σας;
Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσα στη Σταυρούπολη μέχρι που έφυγα στη Γερμανία. Είμαι Πόντια από την πλευρά του πατέρα μου και κατά το ήμισυ Πόντια από την πλευρά της μητέρας μου. Η οικογένεια του πατέρα μου κατάγεται από το Καρς, με απώτερη καταγωγή από την Κρώμνη του Πόντου και το μεταλλείο του λευκού όρους, το λεγόμενο Ακ Νταγ Μαντέν. Από την πλευρά της μητέρας μου, η οικογένεια του παππού μου έχει έρθει από τα χωριά Ζουρέλ και Ανθοχώρι, δύο από τα εννιά χωριά της περιοχής του Όφεως Τραπεζούντας. Η μητέρα της μητέρας μου καταγόταν από τον Αϊ-Γιάννη Λασιθίου Κρήτης.
Επομένως, η ταυτότητά σας έχει δυο πολύ δυνατές πολιτισμικές γραμμές.
Είχα την ευκαιρία από μικρή να γνωρίσω και άλλες νοοτροπίες. Είδα πολλά κοινά στοιχεία, όμως όσο ωριμάζω, καταλαβαίνω το ιδιαίτερο πολιτισμικό φορτίο και την δυναμική της ποντιακής μου καταγωγής, και όλα αυτά που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε.
Αγαπώ την Κρήτη, όμως ταυτίζομαι περισσότερο με την ποντιακή πλευρά μου.
Πιστεύω πως έχει να κάνει με τα ερεθίσματα που πήρα από μικρή. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου άκουγα από μικρή ιστορίες για την Αλησμόνητη Πατρίδα του Πόντου και είχα ακούσματα της ποντιακής διαλέκτου, η Μακεδονία «ποντιοκρατείται» καλά! Ο παππούς μου ο Χαράλαμπος μου έλεγε την ιστορία της οικογένειάς του, για τον πατέρα του Γαβριήλ Παπαδόπουλο, απόφοιτο του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας και δάσκαλο.
Θα θέλατε να μοιραστείτε με το κοινό του pontosnews.gr την ιστορία του προπάππου σας, δασκάλου Γαβριήλ Παπαδόπουλου από τον Όφη Τραπεζούντας;
Ήταν ένας άνθρωπος με υψηλή μόρφωση, υψηλά ιδανικά και βαθιά θρησκευόμενος. Όταν οι Τούρκοι εντατικοποίησαν τις προσπάθειες εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου στον Πόντο και εξαπέλυσαν διωγμό συλλαμβάνοντας και «εξαφανίζοντας» τον παραγωγικό άρρενα πληθυσμό του, ένας Τούρκος φίλος του προπάππου μου του πρότεινε να κρυφτεί στον αχυρώνα του. Τότε ο προπάππους μου του εξήγησε πως θα έβαζε σε κίνδυνο τη ζωή του εάν οι τσανταρμάδες καταλάβαιναν πως έκρυβε Έλληνα.
Προς τιμήν του ο Τούρκος δεν δείλιασε και επέμεινε να τον κρύψει για μερικές ημέρες, κατόπιν του έδωσε να φορέσει γυναικεία ρούχα και τον βοήθησε να περάσει με μια βάρκα στην απέναντι όχθη, στη Γεωργία.
Αυτό έγινε στο χωριό Ζουρέλ του Όφεως. Έμειναν πίσω η γυναίκα του Ευδοξία και οι γονείς του, οι οποίοι ήρθαν ως ανταλλάξιμοι το 1922-23. Ο προπάππους μου έφυγε το 1919-20. Στη συνέχεια από τη Γεωργία έφυγε για τη Ρουμανία όπου έμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα σε κάποιους συγγενείς που είχε εκεί, και μετά ήρθε στην Ελλάδα για να ενωθεί με την οικογένειά του. Εγκαταστάθηκε στην Κρύα Βρύση Πέλλας και ίδρυσε το Σύλλογο Ποντίων Κρύας Βρύσης. Το σύλλογο τον ονόμασαν «Αλέξανδρος Υψηλάντης» γιατί και οι Υψηλάντηδες κατάγονταν από τον Όφη, από το χωριό Υψήλ (Υψηλή).
Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.
Στη Γερμανία βρίσκομαι από την ηλικία των 11 χρονών, από το έτος 2012. Το βίωμα της μετανάστευσης και η αλλαγή της ζωής μου με έφερε ακόμα πιο κοντά στις ρίζες μου. Μπόρεσα να εγκλιματιστώ σχετικά γρήγορα στις συνθήκες της Γερμανίας έχοντας επίγνωση για το ποια ήμουν, μια Ελληνίδα και δη Πόντια! Πήγα σε γερμανικό σχολείο και παράλληλα συμμετείχα στο μάθημα μητρικής γλώσσας. Εκεί συνειδητοποίησα πως τα ελληνόπουλα της διασποράς αντιμετώπιζαν δυσκολίες με την εκμάθηση της ελληνικής, και πως δεν διδάσκονταν σχεδόν τίποτα για την ελληνική ιστορία και πολιτισμό.
Η πλειονότητα δεν είχε ακούσει καν για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολής.
Το 2014 έγινα μέλος του Συλλόγου Ποντίων Χάγκεν «O Αργοναύτης», όπου χάρη στη χοροδιδάσκαλό μου, Μάρω Προβατίδου, γνώρισα περισσότερα για την αρχέγονη καταγωγή των ποντιακών χορών, ηθών και εθίμων. Λίγο αργότερα ξεκίνησα μαθήματα «Αρχαίων ελληνικών ως ζωντανής γλώσσας» με τη φιλόλογο και ερευνήτρια Νάντια Παξινού. Η μελέτη της γλώσσας μας και της αρχαίας ελληνικής γραμματείας νοηματοδότησε τα στοιχεία του ποντιακού πολιτισμού και πυροδότησε την ανάγκη να ασχοληθώ με τη μελέτη και διάδοση αυτού. Τον ίδιο χρόνο, ξεκίνησα να κάνω μαθήματα Ελληνικής Ιστορίας σε παιδιά Δημοτικού, στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων της πόλης μου.
Η αναφορά μου στον ελληνισμό του Πόντου και της Μικρασίας έφερε στο φως τον καλά κρυμμένο ρατσισμό που υπάρχει από μερίδα της ελληνικής κοινωνίας. Η δυσάρεστη αυτή εμπειρία με πείσμωσε ακόμα περισσότερο. Πήρα μια μικρή και πικρή γεύση αυτών που έζησαν οι παππούδες μας ερχόμενοι στη μητέρα Ελλάδα, τις προσβολές και την υποτίμηση.
Το 2019, με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Γενοκτονία, άρχισα να δραστηριοποιούμαι και να παρακολουθώ όλες τις εξελίξεις σχετικά με το θέμα. Από το 2020 μαζί με την καρδιακή μου φίλη Αναστασία Κοσκερίδου βάλαμε υποψηφιότητα για τη νεολαία της Ευρώπης. Από τότε ασχολήθηκα εντατικά ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της ΟΣΕΠΕ –ή αλλιώς Ποντιακή Νεολαία Ευρώπης–, κυρίως ως υπεύθυνη για τη διεθνοποίηση της Γενοκτονίας του ελληνισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Έχω κάνει σπουδές Κοινωνιολογίας και Ιστορίας, και τώρα σπουδάζω Πολιτικές Επιστήμες.
Παράλληλα, έχω κάνει ειδική εκπαίδευση από το γερμανικό κράτος στον τουρκικό εξτρεμισμό. Πλέον εργάζομαι ως πολιτική εκπαιδεύτρια στα θέματα του τουρκικού εξτρεμισμού, την τουρκική ιστορία και τη Γενοκτονία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Σας γνωρίσαμε ως δυναμικό μέλος της νεολαίας ΟΣΕΠΕ. Σήμερα ηγείστε της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ελλήνων Ποντίων Ευρώπης (ΟΣΕΠΕ), του φορέα που εκπροσωπεί τον ποντιακό ελληνισμό ολόκληρης της Ευρώπης. Πώς σχεδιάζετε τη μετάβαση αυτής της δυναμικής στην Ομοσπονδία της Ευρώπης;
Η ΟΣΕΠΕ αντιμετώπισε μια δύσκολη φάση με τον κορονοϊό και τα γεγονότα της κρίσης στο ΔΣ της. Ως μέλη της νεολαίας είχαμε κρατήσει μια ήπια στάση απέναντι στο παλιό ΔΣ, περιμέναμε με υπομονή να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Δεν είχαμε σχεδιάσει να διεκδικήσουμε την προεδρία. Όμως καμιά φορά τα γεγονότα τα ίδια σε ωθούν να πάρεις κάποιες γενναίες αποφάσεις.
Στο 20ό Τακτικό Συνέδριο της ΟΣΕΠΕ, τον Μάρτιο 2024, πήραμε τη μεγάλη ευθύνη να αναλάβουμε την Ομοσπονδία με συνοδοιπόρους από τη νεολαία της ΟΣΕΠΕ, συγκεκριμένα με την Αλεξάνδρα Ζαπουνίδου και τον Βασίλη Αγαθαγγελίδη. Το ΔΣ αποτελείται και από άλλους νέους ανθρώπους: τη Γεωργία Κουσίδου, την Ανδριάνα Μαρινίδου, τον Βασίλη Μυστακίδη και τον Κώστα Μαρτίδη.
Πέντε από τα επτά μέλη είναι κάτω των 28 ετών, πράγμα πρωτόγνωρο για έναν ελληνικό –και δη ποντιακό– δευτεροβάθμιο θεσμό στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Αξιοσημείωτη είναι και η υψηλή συμμετοχή γυναικών σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Στα σχεδόν 45 χρόνια της ΟΣΕΠΕ, είμαι η δεύτερη γυναίκα πρόεδρος.
Είστε ένα συμβούλιο αποτελούμενο από νέους μορφωμένους ανθρώπους, με όραμα και ιδανικά, που έχουν δοκιμαστεί στον οργανωσιακό χώρο και τώρα τους δίνεται η δυνατότητα και οι προοπτικές να υπηρετήσουν τον ποντιακό χώρο από θέση ισχύος. Ποιο είναι το όραμά σας για την ΟΣΕΠΕ και ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι σας για τη θητεία σας;
Ως πρώτο στόχο έχουμε θέσει την ανασυγκρότηση του θεσμού, την επανάκτηση της λειτουργικής κανονικότητας και ενότητας με συνέπεια, διαφάνεια και ενεργό συμμετοχή όλων των συλλόγων-μελών. Στοχεύουμε στην επιστημονική προσέγγιση και όχι μόνο στη βιωματική γνώση και εμπειρία όπως γινόταν έως σήμερα, την ισότητα μεταξύ των μελών και τον εκδημοκρατισμό του θεσμού.
Θέλουμε μια Ομοσπονδία σύγχρονη, με ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Να είναι άξια να εκπροσωπεί τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν τον ποντιακό ελληνισμό στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η ΟΣΕΠΕ πρέπει να εισακούεται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και να συμβάλλει στην αναγνώριση της Γενοκτονίας από όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθοριστική πολιτική για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων είναι η συνεργασία με τη Διαρκή Επιτροπή για την Προώθηση της Αναγνώρισης και Γενοκτονίας (ΔΕΠΑΓ), με άλλες μεταγενοκτονικές κοινότητες και συμμετοχή σε διεθνή φόρα. Το Ποντιακό Ζήτημα πρέπει να γίνει γνωστό σε όλη την Ευρώπη, η ιστορία των Ποντίων πρέπει να έχει μια θέση στην ευρωπαϊκή ιστορία και κουλτούρα μνήμης.
Δίνουμε μεγάλη σημασία στην εξωστρέφεια, στο κομμάτι της δικτύωσης αφενός των μελών των συλλόγων μας στην Ευρώπη και αφετέρου στις συνεργασίες με άλλους φορείς ώστε να αναδείξουμε τα θέματα του ποντιακού ελληνισμού –και πρωτίστως τη Γενοκτονία– σε άλλους νέους από άλλες εθνικότητες και ομάδες.
Βασικός στόχος που θέσαμε από τότε που αναλάβαμε τα ηνία της ΟΣΕΠΕ είναι να αναστοχαστούμε το ρόλο της νεολαίας και να θέσουμε ένα ανανεωμένο πλαίσιο συνεργασίας αξιοποιώντας τα δυναμικά χαρακτηριστικά της και αναγνωρίζοντας τη σημασία της για το μέλλον του ελληνισμού και του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Οι πολιτικές και θεσμικές κατακτήσεις της Ποντιακής Νεολαίας Ευρώπης είναι πολύτιμες και πρέπει να εδραιωθούν στην ΟΣΕΠΕ.
Χρειαζόμαστε περισσότερες πρωτοβουλίες στον τομέα της ιστορικής, πολιτικής και πολιτιστικής παιδείας για όλες τις ηλικίες, και κυρίως για τη νεολαία.
Συγκεκριμένα, επανασχεδιάσαμε έναν ολικό προγραμματισμό για όλα τα καίρια ζητήματα, όπως είναι η αναγνώριση της Γενοκτονίας, η πολιτισμική διαχείριση, η εκμάθηση της ποντιακής διαλέκτου και η διάδοση του ελληνικού πολιτισμού του Πόντου. Τα διαδικτυακά μαθήματα που κάναμε ως νεολαία με τη φιλόλογο και εκπαιδεύτρια της ποντιακής διαλέκτου Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου, την οποία ευχαριστούμε για την αφιλοκερδή της προσφορά, θα συνεχιστούν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά φέτος υπό την αιγίδα της ΟΣΕΠΕ πλέον.
Στοχεύουμε στην επιστημονική-ακαδημαϊκή προσέγγιση. Αυτή πρέπει να εδραιωθεί μέσα στην Ομοσπονδία, γι’ αυτόν το λόγο θα προβούμε στην ίδρυση μιας επιστημονικής επιτροπής με συμβουλευτικό ρόλο, που θα στελεχωθεί από άτομα που αποδεδειγμένα έχουν προσφέρει ο καθένας στον κλάδο του στον ποντιακό ελληνισμό.
Τα σχέδια και το όραμά σας είναι αρκετά φιλόδοξα. Δεν έχει κλείσει ακόμα ένας χρόνος από την αρχή της θητείας σας. Τι έχετε καταφέρει μέχρι στιγμής;
Είμαστε απόλυτα συνειδητοποιημένοι πως οι στόχοι μας χρειάζονται συντονισμένη και εντατική προσπάθεια, και πως μπορούν να επιτευχθούν με προϋπόθεση πως και τα επόμενα ΔΣ θα προχωρήσουν με το ίδιο πνεύμα.
Εννιά μήνες μετά την εκλογή μας έχουμε ήδη κάνει σημαντικά βήματα και θα χαρώ να μοιραστώ ενδεικτικά κάποια από αυτά:
Η πρώτη εκδήλωση μετά την εκλογή μας ήταν η κεντρική εκδήλωση μνήμης για τα θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στο Βερολίνο τη 19η Μάη, με αφιέρωμα στα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και τα 30 χρόνια από την αναγνώριση της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού από το ελληνικό κράτος, το 1994.
Η εκδήλωση διεξήχθη στο Οικουμενικό Μνημείο για τα Θύματα της Γενοκτονίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 1912-1922, ένα μνημείο με ιδιαίτερο συμβολισμό, όπου οι ιστορίες και οι μνήμες Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων ενώνονται και γίνονται σημείο αναφοράς για τις τρεις κοινότητες και την κοινωνία.
Ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα, στο οποίο είχαμε συμβάλει όντας ακόμα μέλη της νεολαίας, ήταν η έκδοση Doppelt unsichtbar: Innermigrantische Rassismus in Deutschland und die organisierte türkische Rechte («Διπλά αόρατοι: O ρατσισμός μεταξύ μεταναστών στη Γερμανία και η οργανωμένη τουρκική Δεξιά») από το Ίδρυμα Amadeu Antonio και το Δίκτυο Κούρδων Ακαδημαϊκών. Συμμετείχαμε με δύο κεφάλαια, το πρώτο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Μικρασίας και της Ανατολικής Θράκης, τη συνοπτική ιστορία των Ελλήνων του Πόντου και τα αιτήματά μας απέναντι στη γερμανική πολιτεία, καθώς και την άρνηση του τουρκικού κράτους και της πλειοψηφίας της τουρκικής κοινότητας στην Γερμανία.
Το δεύτερο κεφάλαιο εμπεριείχε τις αναφορές Ελλήνων, κατά κύριο λόγο Ποντίων, για περιστατικά βίας από Τούρκους ακροδεξιούς και εθνικιστές σε γερμανικά σχολεία, στον ποντιακό χώρο και στο διαδίκτυο. Η επίσημη παρουσίαση έγινε τον Ιούνιο του 2024. Ακολούθησε ένα επεισόδιο podcast και ένα επιστημονικό συνέδριο, όπου ήμασταν και κύριοι ομιλητές.
Τον Σεπτέμβριο συμμετείχαμε με την Αναστασία Κασαπίδου-Ντικ (συντονίστρια της Διαρκούς Επιτροπής για την Προώθηση της Αναγνώρισης της Γενοκτονίας) στο Διάλογο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα από το πολιτικό Ίδρυμα Konrad Adenauer, όπου υπογραμμίσαμε τη σημασία της αναγνώρισης των παρελθοντικών και τωρινών εγκλημάτων της Τουρκίας για ασφάλεια, ειρήνη και συνύπαρξη.
Επαναφέραμε τον πολυετή θεσμό της ΟΣΕΠΕ, το Συμπόσιο Ποντιακής Νεολαίας, στην πόλη του Wiesbaden, σε άψογη συνεργασία με το σύλλογο Ποντίων της πόλης «O Πόντος» και την Ποντιακή Νεολαία Ευρώπης, με ένα ειδικά προσαρμοσμένο πρόγραμμα στις ανάγκες και τις ανησυχίες της ποντιακής νεολαίας. Οι εισηγήσεις πάνω σε φλέγοντα ζητήματα για το μέλλον του ποντιακού ελληνισμού είχαν ως θέμα τα διαγενεακά τραύματα της Γενοκτονίας με τον ψυχοθεραπευτή Δημήτρη Καλαϊτζίδη, την αντιμετώπιση των Τούρκων εθνικιστών και των αφηγημάτων τους περί άρνησης της Γενοκτονίας με την πολιτική επιστήμονα Dastan Jasim, την Αλεξάνδρα Ζαπουνίδου και την Selda Αkbayir, και τη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου με τη γλωσσολόγο Dr. Isabella Greisinger και με τον καθηγητή Prof. Dr. Thede Kahl, διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου «Βησσαρίων» στο Πανεπιστήμιο της Ιένας.
Τον Δεκέμβριο παρευρέθηκα εκ μέρους της ΟΣΕΠΕ στο Ευρωκοινοβούλιο σε μια συνεργασία του συλλόγου-μέλους μας στις Βρυξέλλες με την Ένωση Ποντίων Γλυφάδας υπό την αιγίδα του ευρωβουλευτή Φρέντι Μπελέρη, ο οποίος κατέθεσε ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Χριστιανών ως αφετηρία των κοινών μας δράσεων.
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη Διεθνή Ημέρα για την Αξιοπρέπεια των Θυμάτων Γενοκτονιών, το σωματείο AGADEKA / Συμβούλιο των Λαών σε συνεργασία με την ΟΣΕΠΕ και την Ομοσπονδία Σίντι και Ρομά της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, διοργάνωσε την πρωτοποριακή ημερίδα «Γενοκτονίες – Αόρατες πληγές, κοινός πόνος και κοινή ελπίδα», όπου ως φορέας φέραμε το γενοκτονικό και μεταναστευτικό βίωμα των Ποντίων στο επίκεντρο, και μαζί με την κοινότητα των Ρομά εξετάσαμε κοινές εμπειρίες και στρατηγικές κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων. Το αίτημα για την αναγνώριση της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού με επιμέλεια του Τάκη Μεχμέτ Αλί εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο ως προθάλαμος για ένα συμπληρωματικό ψήφισμα για την συμπερίληψη των Ποντίων στο ήδη υπάρχον ψήφισμα.
Από το συμπόσιο της Agadeka
Εκτός από τη δικτύωση και τη συνεργασία με φορείς που εκπροσωπούν λαούς που έχουν υποστεί γενοκτονία από την ίδια γενοκτονική πολιτική των Νεότουρκων εναντίων των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πώς σας βλέπει η γερμανική κοινωνία και πολιτεία; Σας σέβονται;
Αυτό εξαρτάται από το πόσο έχει δουλέψει η εκάστοτε ποντιακή κοινότητα. Θα μιλήσω από την προηγούμενη εμπειρία μου ως μέλος της Νεολαίας Ευρώπης. Όταν συμμετείχαμε στα διεθνή φόρα και συνεργαστήκαμε με τη Γερμανική Νεολαία Ευρώπης (Deutsche Jugend in Europa – djo), είχαμε πολύ καλή αντιμετώπιση και μάλιστα στο πλαίσιο της συμπερίληψης ήθελαν να μας εντάξουν στους κόλπους τους. Αυτό από μόνο του σημαίνει κάτι: σεβασμό και αποδοχή.
Με την Tessa Hofmann, την καθηγήτρια και σπουδαία ερευνήτρια Γενοκτονίας, έχουμε μια υπέροχη συνεργασία που μετράει πέντε χρόνια. Ήταν από τους πρώτους ερευνητές παγκοσμίως, που υποστήριξε πως οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπήρξαν θύματα της ίδιας Γενοκτονίας με τους υπόλοιπους χριστιανικούς λαούς της. Όταν ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 να μιλάει γι’ αυτό, η Γενοκτονία των Ποντίων ήταν άγνωστη στον ευρωπαϊκό ακαδημαϊκό χώρο και στις χώρες της Ευρώπης.
Στον γερμανόφωνο χώρο έχουν κυκλοφορήσει δύο συγγράμματα της Τ. Hofmann τα οποία μιλούν για τη Γενοκτονία συμπεριλαμβάνοντας και τους Έλληνες του Πόντου, της Μικρασίας και της Αν. Θράκης, όπως προείπα. Το τελευταίο και πιο σημαντικό γερμανόφωνο έργο με ειδική μέθοδο για τη διδασκαλία της Γενοκτονίας στα σχολεία είναι το Der Genozid an den indigenen Christen im Osmanischen Reich. Επίσης συνέγραψε μαζί με τον Βασίλη Μεϊχανετσίδη και τον Matthias Bjornlund, τον τόμο The Genocide of the Ottoman Greeks.
Ευχαριστούμε πολύ για την πρώτη σας συνέντευξη ως πρόεδρος της ΟΣΕΠΕ. Ευχόμαστε ολόψυχα στο ΔΣ της Ομοσπονδίας μας στην Ευρώπη καλό έργο!
