Αρλέτα: Το κορίτσι με την κιθάρα, η κυρία με τα διαχρονικά τραγούδια και τη μαγευτική προσωπικότητα

Ήταν 1985 και οι δισκογραφικές που υπήρχαν τότε συνήθιζαν τα βγάζουν τις δουλειές των μεγάλων ονομάτων κοντά στις γιορτές. Και τότε έγινε η μεγάλη εκπληξη: Το Περίπου έκανε τρελές πωλήσεις, μεγαλύτερες και από αυτές δίσκων εμπορικότερων καλλιτεχνών. Ήταν το άλμπουμ που σηματοδότησε την επιστροφή της Αρλέτας ύστερα από κάποια χρόνια αποχής.

Όχι ότι η Αρλέτα ήταν καινούργια ή άγνωστη. Ερχόταν από την εποχή του Νέου Κύματος και μάλιστα με συνεχόμενη δισκογραφική παρουσία, αλλά και με εμφανίσεις. Αξιολογώντας εκ των υστέρων την πορεία της, ήταν ίσως η μόνη που συνέχισε με καινούργιο υλικό όταν τελείωσε η πρώτη φάση του Νέου Κύματος.

Η Αρλέτα συνέχισε λοιπόν και μετά, και τηρουμένων των αναλογιών –και πάντα συγκριτικά– πουλούσε.

Η δεύτερη καριέρα

Ξαναγυρίζουμε στο 1985, τότε που σχεδόν όλη η Ελλάδα τραγουδούσε για μια γάτα, τη Σερενάτα.

Η ευλογημένη συνεργασία της προηγούμενης φρουράς του ελληνικού τραγουδιού με τη νέα (Λάκης Παπαδόπουλος – Μαριανίνα Κριεζή), απέφερε καρπούς. Και δη διαχρονικούς.

Και η επιτυχία δεν σταμάτησε στο λατρεμένο γατί. Όλο το υπόλοιπο της δεκαετίας κίνησε με επιτυχίες, κόντρα στο μπουζουκοτράγουδο της εποχής.

Δηλαδή τα παιδιά της ποπ, της Μαντόνα, του Μάικλ Τζάκσον και όλων των ήχων που κυριαρχούσαν τότε χαλάρωναν ακούγοντας την «Batida de coco», «Τα ήρεμα βράδια», ή τις καλόγουστες διασκευές που έκανε το 1987.

Χαρακτηριστικό της απήχησης που είχε η Αρλέτα εκείνη την περίοδο ήταν η συναυλία που έδωσε το φθινόπωρο του 1986 στον Λυκαβηττό.

Εκεί βρέθηκαν όλες οι γενιές, από γονείς μέχρι τα παιδιά τους που είχαν… λιώσει τα πιο γνωστά τραγούδια της. Μάλιστα, όταν κάποια από το κοινό ζήτησε να ακούσει την «Batida de coco», η Αρλέτα από σκηνής απάντησε: «Περιμένετε μαντάμ, δεν ήρθε ακόμα η ώρα της»!

Και όλα αυτά, χωρίς να γίνει μαϊντανός ή να υποχωρήσει από τις γραμμές και τα πιστεύω της.

Η δεκαετία του 1990 ξεκίνησε με μια εξίσου τεράστια επιτυχία, το «Μπαρ το ναυάγιο». Η πιο εξωστρεφής και πετυχημένη εμπορικά δεκαετία της την γέμισε μεν με χαρά, αλλά πολλά χρόνια αργότερα η ίδια αποκάλυψε ότι ήταν και η περίοδος που έχασε τους γονείς της.

Και εγένετο Αρλέτα

Από το Αργυρώ-Νικολέτα Τσάπρα, όπως ήταν το όνομά της, προέκυψε το παραμυθένιο Αρλέτα. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα σχετικά πλούσιο σπίτι· οι γονείς της –και κυρίως η μητέρα της– την ήθελαν αρχιτέκτονα. Όμως εκείνη ούτε να το ακούσει.

Άρχισε να σπουδάζει στη Σχολή Καλών Τεχνών, όμως έμπλεξε σε εκείνο το φοβερό μεθύσι των ’60s (προ χούντας), με τις μπουάτ και με το Νέο Κύμα. Και κάπως έτσι προσγειώθηκε σε μουσικές σκηνές της εποχής αλλά και στη δισκογραφία.

Στον αντίποδα των σέξι επαναστατημένων κοριτσιών με τη μίνι φούστα, οι τραγουδίστριες του Νέου Κύματος υιοθέτησαν μια απλή, σχεδόν συντηρητική εμφάνιση. Η Αρλέτα μάλιστα είχε και ως αξεσουάρ την κιθάρα της, αφού ήξερε και να παίζει.

Στα πρώτα της δισκογραφικά βήματα συνεργάστηκε με αρκετούς γνωστούς συνθέτες, όπως ο Γιάννης Σπανός και ο Νότης Μαυρουδής. Στη συνέχεια έβγαλε έναν δίσκο με διασκευές τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι για το θέατρο.

Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 πρόλαβε τις ηχογραφήσεις της συνεργασίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη για το Romancero Gitano, το οποίο τελικά ηχογράφησε μετά τη Μεταπολίτευση, το 1978.

Πρωτοτραγούδησε στη μπουάτ «Κιβωτός» του Μίνου Αργυράκη. Ανέλαβε τη μπουάτ «Ταβάνια», αλλά κυνηγήθηκε από τη Χούντα με αποτέλεσμα να μείνει εκτός τραγουδιού για περίπου τέσσερα χρόνια. Παρόλα αυτά η ίδια δεν θεώρησε εαυτόν αντιστασιακή.

«Πόσους αντιστασιακούς του γλυκού νερού είδαμε στη Μεταπολίτευση δεν λέγεται. Πόσο ψέμα ακούστηκε… Απ’ όλους! Ήταν της μοδός τότε να δηλώνεις αντιστασιακός» είχε πει σε συνέντευξή της.

Μια πρόσκληση του Ζωρζ Μουστακί για συμμετοχή στις συναυλίες του στο Παρίσι, την επανέφερε – και επέστρεψε ύστερα από καιρό, στο θέατρο Bobino.

Τα παιχνίδια της ζωής

Αν και ηχογράφησε ένα ξενόγλωσο άλμπουμ και την είχαν ζητήσει να βγει εκτός χώρας, η ίδια δεν το έκανε ποτέ. Μακριά από αυτή το πρότυπο της καριερίστας, επέλεξε να μείνει στην Ελλάδα και να ομορφύνει με τα τραγούδια της «Τα ήσυχα βράδια» των ακροατών.

Και μιας και μιλάμε για τραγούδια, ο ξενόγλωσσος δίσκος της κυκλοφόρησε πολλά χρόνια αργότερα, ενώ νωρίτερα, το 1981, είχε κυκλοφορήσει ένα άλμπουμ με δικά της τραγούδια. Εκεί υπήρχε και ο «Λύκος», ίσως αυτό με τα περισσότερα views στο YouTube.

11 Φεβρουαρίου 2008. Λίγα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη της συναυλία στο Βόλο λιποθύμησε, καθώς υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο νοσοκομείο της πόλης και οι γιατροί χαρακτήρισαν την κατάστασή της «σοβαρή».

Παρέμεινε στην εντατική, σε καταστολή και σταθερή – κατάφερε να αναρρώσει. Η ίδια μιλούσε για θαύμα. Συνέχισε να δημιουργεί, αλλά είχε χαμηλώσει τις εντάσεις της.

Και το 2017, στις 8 Αυγούστου, ύστερα από πολύμηνη μάχη έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 72 ετών.

Η Αρλέτα ήταν μια ξεχωριστή περίπτωση στο ελληνικό τραγούδι. Δεν εκμεταλλεύτηκε, ούτε επαναπαύτηκε στις δόξες του παρελθόντος. Προχωρούσε μέσα στα χρόνια κάνοντας τα πράγματα που η ίδια επιθυμούσε.

Με ένα ιδιότυπο χιούμορ, κόντρα στο εφέ και τη βαρβαρότητα της όποιας εποχής, άφησε το στίγμα της και πέρασε στην αιωνιότητα. Σαν ένα γλυκό, ήρεμο τραγούδι της ερήμου, ιδανικό για τα ήσυχα βράδια του καθενός.

Σπύρος Δευτεραίος