Δεν είναι… ασυνήθιστο οι τουρκικές Αρχές να δημιουργούν ένα θρίλερ γύρω από την τέλεση Θείας Λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο τον Δεκαπενταύγουστο, από τότε που δόθηκε για πρώτη φορά άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το 2010.
Πέρσι οι χριστιανοί επέστρεψαν για 10η φορά στο ιστορικό μοναστήρι, το οποίο είναι σύμβολο του ποντιακού ελληνισμού.
Ο νομάρχης της Τραπεζούντας έβαλε στο παρά πέντε την υπογραφή του, εν μέσω εθνικιστικών σειρήνων, και αφότου πρώτα το Φανάρι πήρε αρνητική απάντηση, στη συνέχεια προφορική άδεια και στο τέλος γραπτή.
Προς το παρόν φέτος δεν έχει ανακοινωθεί η τέλεση Θείας Λειτουργίας, Πατριαρχικής ή μη, ωστόσο στον τουρκικό Τύπο έχουν εμφανιστεί δημοσιεύματα που ζητούν από το κράτος σταματήσει τα παιχνίδια προς χάρη του τουρισμού (φυσικά).
Πηγές από την Ένωση Ξενοδόχων Τραπεζούντας είπαν ότι ενώ ο «Έλληνας Πατριάρχης» (έτσι αποκαλείται ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος) συνήθως ζητά άδεια τουλάχιστον τρεις μήνες νωρίτερα κάθε χρόνο, όμως το υπουργείο Εσωτερικών δίνει απάντηση δυο-τρεις μέρες πριν από τον Δεκαπενταύγουστο, «κάτι που επηρεάζει αρνητικά τον τουρισμό».
Μάλιστα, οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι εκατοντάδες είναι οι ορθόδοξοι που μπορούν να ταξιδέψουν στην Παναγία Σουμελά, αν γνωρίζουν εγκαίρως ότι θα γίνει Θεία Λειτουργία, και υπενθύμισαν ότι ανάμεσά τους είναι και πολλοί Ρώσοι. Υποστήριξαν δε ότι δεν είναι μόνο τα προσκόμματα, αλλά και ο περιορισμένος αριθμός προσκυνητών που εγκρίνεται.
Η Θεία Λειτουργία του 2023 ήταν η 10η, όχι όμως συνεχόμενη, λόγω των εκτεταμένων εργασιών αναστήλωσης που πραγματοποιήθηκαν στο μοναστικό συγκρότημα και κράτησαν σχεδόν πέντε χρόνια – φέτος είναι σε εξέλιξη η συντήρηση των αγιογραφιών/τοιχογραφιών.
«Δεν υπάρχει παραβίαση της Συνθήκης της Λοζάνης» είχε χρειαστεί να δηλώσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απαντώντας σε σχετικό επιχείρημα του απόστρατου ναυάρχου Τζιχάτ Ιαϊτζί (Cihat Yaycı), ο οποίος ηγείται του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλίας και Παγκόσμιας Στρατηγικής που είναι μια δεξαμενή σκέψης. Επίσης είναι ο θεωρητικός του επεκτατικού δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Πρόκειται για αυτόν που ξεκίνησε την εκστρατεία για την ανάκληση της περσινής προφορικής άδειας, με το επιπλέον επιχείρημα ότι στις 15 Αυγούστου είναι η επέτειος της Άλωσης της Τραπεζούντας (1461), και άρα πρόκειται για ασέβεια προς τους Οθωμανούς προγόνους της χώρας. Ο ίδιος υποστήριξε ότι στόχος της Θείας Λειτουργίας είναι να σβήσει είτε να αμφισβητήσει την ιστορία της κατάκτησης της Τραπεζούντας, προωθώντας έτσι την αφήγηση ότι αυτά τα εδάφη ανήκαν αρχικά στην Ελλάδα.
Επιστρέφοντας με νέες προκλητικές δηλώσεις, σε δεύτερο χρόνο ο Τζιχάτ Ιαϊτζί ζήτησε να υπάρξει η αρχή της αμοιβαιότητας και να γιορταστεί η γέννηση του Προφήτη Μωάμεθ στο Φετιχιέ Τζαμί, το μνημείο που βρίσκεται στην Αθήνα, στο Μοναστηράκι.