«Το 930 μ.Χ. ο Ποντιακός Γαλαξίας απόχτησε ένα νέο άστρο στο “θρησκευτικό στερέωμα”, που η τύχη του, καθώς η τύχη ολοκλήρου του Ποντιακού Σύμπαντος, ρίζωσε στην καρδιά του ελληνικού γενικά πεπρωμένου αγνά, άγια και πανίερα, άνθισε και έδωσε καρπούς, για τους οποίους η αιώνια Ελλάδα θα στέκεται προσκύνημα ευλαβικό και σπάνιο των άλλων λαών στους αιώνες.
»Το άστρο αυτό, πρώτου μεγέθους, ονομάζεται “Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης”».
Έτσι ξεκινούσε άρθρο του στην εφημερίδα Το Βήμα της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης το 1960 ο Νίκος Σωματαρίδης – φοιτητής τότε στη Θεσσαλονίκη, μέλος και συνεργάτης του ιστορικού σωματείου. Στο μακροσκελές κείμενο (το οποίο μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω), ο πιστός υπηρέτης του ποντιακού πολιτισμού εξιστορεί γλαφυρά το βίο του Τραπεζούντιου Αγίου που έμελλε να γίνει ο ιδρυτής της Μονής της Μεγίστης Λαύρας αλλά και του κοινοβιακού μοναχισμού στο Άγιον Όρος, τη μνήμη του οποίου τιμά η Εκκλησία στις 5 Ιουλίου.