Την Κυριακή 16 Ιουνίου, στις 09:30, θα γίνουν τελικά1 από την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος (ΠΟΕ), την Πανελλήνια Ένωση Ασσυρίων και το Σύλλογο Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Λοιμοκαθαρτηρίου στη Μακρόνησο, στο ΝΔ άκρο του νησιού.
Αρχικά η τελετή είχε προγραμματιστεί να γίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023, λόγω καιρικών συνθηκών, όμως, κρίθηκε αναγκαίο να αναβληθεί.
Το Λοιμοκαθαρτήριο της Μακρονήσου άνοιξε τις πύλες του το 1922. Εκεί οδηγούνταν οι πρόσφυγες Έλληνες του Πόντου και Ασσύριοι πριν από την οριστική εγκατάστασή τους στη χώρα, και πολλοί ήταν αυτοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή περιμένοντας το «πράσινο φως» για ενσωμάτωση στον γενικό πληθυσμό.
Ο ακριβής γεωγραφικός χώρος εντοπίστηκε έπειτα από συστηματική έρευνα, έναν αιώνα μετά. Μέσω του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» υποβλήθηκε επίσημο αίτημα και αρχιτεκτονικά σχέδια στο αρμόδιο Τμήμα Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, για την ανέγερση μνημείου. Στόχος, να μην ξεχαστούν οι Πόντιοι, Μικρασιάτες και Ασσύριοι πρόσφυγες που πέθαναν εκεί, αλλά και να τιμηθούν οι υγειονομικές υπηρεσίες του ελληνικού και του αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού καθώς και οι Αμερικανίδες γιατροί της οργάνωσης «American Women’s Hospitals» (AWH) για την ανιδιοτελή προσφορά τους στην περίθαλψη των προσφύγων.