Από το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα στις εκκλησιές σε κάθε γωνιά της χώρας, αφήνοντας έναν ήχο μακρόσυρτο. Ο κόσμος συρρέει στους ναούς με ευλάβεια και κατάνυξη, και σιωπηλά περιμένει στη σειρά για να ασπαστεί τον Επιτάφιο. Να προσευχηθεί, να γαληνέψει η ψυχή του, να πάρει λουλούδια από τα χέρια νεαρών κοριτσιών, τα οποία σαν αλλοτινές μυροφόρες στέκονται δίπλα στο ιερό κουβούκλιο. Ξενύχτησαν, στολίζοντάς το προσεκτικά, για να φέρει κάτι από την υπέρλαμπρη δόξα του Κυρίου.
Την ιερότερη μέρα του χρόνου οι ψυχές πλημμυρίζουν συναισθήματα. Τα χείλη ψάλλουν τη «Ζωή εν τάφω», το μυαλό αντιλαμβάνεται την κενότητα της ματαιοδοξίας του ανθρώπου.
«Αι γενεαί πάσαι» στέκονται βουβές απέναντι στο επιβλητικό μήνυμα της θυσίας του Θεανθρώπου. Του Θεού που ενανθρωπίστηκε, κατέβηκε στη Γη και δίδαξε την αγάπη και το δρόμο της σωτηρίας με τον πόνο Του. Τα άγια, φρικτά και σωτήρια Πάθη του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού, του Πανάγαθου Δημιουργού της κτίσεως υμνεί η Ορθόδοξη Εκκλησία τη Μεγάλη Παρασκευή, και μαζί της κάθε ψυχή που μπορεί να νιώσει.
Η κορύφωση του Θείου Δράματος
Η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθήλωσης που τελούνται το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, αποτελούν την κορύφωση του Θείου Δράματος.
Ο ιερέας κατεβάζει τον Ιησού από το Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι. Το σύμβολο της πίστης μας, ο Σταυρός του Μαρτυρίου, στέκει κενός μπροστά από την Ωραία Πύλη. Έχει καθαγιαστεί από το Άγιο Σώμα του Κυρίου, που πλέον τοποθετείται στον Επιτάφιο.
Οι ψυχές των πιστών έχουν σφιχτεί. Η βίωση του Θείου Δράματος καθηλώνει, εξαγνίζει και απελευθερώνει. Οι ψυχές θα ευφρανθούν σε λίγες ώρες. Με την υπέρλαμπρη Ανάσταση, τη νίκη της ίδιας της Ζωής.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής οι πιστοί παρακολουθούν με κατάνυξη τον Όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου και την Ακολουθία του Επιταφίου.
Εκεί ψάλλονται τα εγκώμια σε τρεις στάσεις, οι λαμπρότεροι ύμνοι της ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας. Αυτοί που δεν μπορεί να γράφτηκαν χωρίς την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους μελωδούς.
«Η ζωή εν τάφω», «Άξιον εστί», «Αι γενεαί πάσαι». Ένας θρήνος για τον νεκρό Χριστό. Ένα εγκώμιο στη δύναμή και την αγάπη Του για τα παιδιά Του. Μια –κρυφά χαρμόσυνη– προαναγγελία του μεγαλείου της Ανάστασής Του. Η ψαλμωδία των εγκωμίων συνοδεύει την περιφορά του Επιταφίου. Μια θάλασσα φωτιάς Τον ακολουθεί. Τα αναμμένα κεράκια και οι φωτισμένες από τη χάρη του Κυρίου καρδιές που Τον ξεπροβοδούν. Μια διαδρομή σιωπηλής συνομιλίας με τον Δημιουργό. Ένας δρόμος προς την ανάταση και τη σωτηρία της ψυχής.
Ρωμανός Κοντογιαννίδης