Με μεγαλοπρέπεια, σεβασμό στη μνήμη αυτών που έχασαν άδικα τη ζωή τους από το μαχαίρι των Νεότουρκων και των Κεμαλιστών αλλά και με σαφείς αναφορές στα δραματικά, πρόσφατα, γεγονότα του Αρτσάχ, η Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος τίμησε στη Θεσσαλονίκη την 109η επέτειο από τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Στη γεμάτη μεγάλη αίθουσα του Συνεδριακού Κέντρου «Ιωάννης Βελλίδης» η συγκίνηση ξεχείλιζε.
Ομιλητές και επίσημοι περιέγραψαν με δραματικό τρόπο το έγκλημα που διεπράχθη σε βάρος του αρμενικού λαού, ενώ ενθουσιασμό και ανατριχίλα «σκόρπισε» το μουσικό σκέλος της εκδήλωσης.
Πρώτος εισηγητής ήταν ο Χοβίκ Κασαπιάν, εκπρόσωπος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος, ο οποίος αναφέρθηκε στη «μαύρη» επέτειο και στον κοινό αγώνα Αρμενίων και Ποντίων, αλλά και στην πρόσφατη τραγωδία στο Αρτσάχ.
«Η άλωση του Αρτσάχ σηματοδοτεί την κατάπτωση των δημοκρατικών αξιών και της ελευθερίας. Η Τουρκία επιλέγει τη λύση να σκορπάει τρόμο στους γείτονές της. Εμείς δε θα απωλέσουμε την ελπίδα για την εθνική δικαίωση. Στη δυτική Αρμενία και το Αρτσάχ κάθε σπιθαμή γης αναβλύζει το αίμα των μαρτύρων που περιμένουν δικαίωση», ανέφερε ο Χοβίκ Κασαπιάν.
Στους απογόνους των γενοκτονημένων Αρμενίων, αφιέρωσε τη σημερινή επέτειο ο υφυπουργός για θέματα Μακεδονίας και Θράκης Στάθης Κωνσταντινίδης, σημειώνοντας την προσπάθεια παραχάραξης της ιστορίας από τον θύτη υπό την ανοχή της διεθνούς κοινότητας. «Ένα έθνος που δε θέλει να πεθάνει, δεν πεθαίνει ποτέ», σημείωσε ο Στάθης Κωνσταντινίδης.
Ως μία από τις «μαύρες» σελίδες της ιστορίας και μία ανοιχτή πληγή για ολόκληρη την ανθρωπότητα χαρακτήρισε την Γενοκτονία του αρμενικού λαού η βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας Άννα Ευθυμίου, η οποία απηύθυνε χαιρετισμό ως εκπρόσωπος του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων. «Είναι καθήκον μας να μην ξεχνάμε ποτέ τις φρικαλεότητες του παρελθόντος», υπογράμμισε η Άννα Ευθυμίου.
«Έγκλημα αξεπέραστο η Γενοκτονία»
Ως έγκλημα αξεπέραστο για τους Αρμένιους χαρακτήρισε τη Γενοκτονία ο επίτιμος πρόξενος της Αρμενίας στη Θεσσαλονίκη Άκης Δαγκαζιάν, απευθύνοντας χαιρετισμό εκ μέρους του πρέσβη της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελλάδα Τιγκράν Μικριτσιάν.
«Οι απόγονοι των γενοκτονημένων βρήκαν τη δύναμη να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, να προοδεύσουν, να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και να τη μεταλαμπαδεύσουν στις επόμενες γενιές. Είναι καθήκον μας και φόρος τιμής να κρατάμε τη μνήμη ζωντανή», τόνισε ο Άκης Δαγκαζιάν. Ο ίδιος, αναφερόμενος στο Αρτσάχ, έκανε λόγο για εθνοκάθαρση και τόνισε ότι η ολιγωρία δίνει τη δυνατότητα στους θύτες να σχεδιάσουν νέα εγκλήματα.
Ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ως μία χαίνουσα πληγή σήμερα χαρακτήρισε τη Γενοκτονία του αρμενικού λαού ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης. «Το Αρμενικό Ζήτημα πρέπει να γίνει παγκόσμια κίνημα, για να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια. Μέχρι τότε όλοι έχουμε την υποχρέωση να υποκλινόμαστε στα θύματα και να κρατάμε ασβέστη τη μνήμη», είπε ο Στέλιος Αγγελούδης.
«Η 24η Απριλίου έχει χαρακτεί ανεξίτηλα στην ιστορία και δεν ξεχνιέται. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν υπήρξε Ολοκαύτωμα σε βάρος του αρμενικού λαού. Η αλήθεια είναι πάνω από το σκοτάδι», σημείωσε από την πλευρά του ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Κώστας Γιουτίκας, ενώ η εκπρόσωπος της Αρμενικής Νεολαίας Ελλάδος Άννα-Μαρία Αλεξανιάν, τόνισε ότι «μνήμη και βίωμα πλέον έχουν γίνει ένα», αναφερόμενη στα γεγονότα του Αρτσάχ.
«Σήμερα δεν είναι απλώς μία ημέρα μνήμης. Είναι η ημέρα που αποδεικνύει ότι η ατιμωρησία οδηγεί στην επανάληψη των εγκλημάτων. Πλέον δεν μπορούμε να δηλώνουμε άγνοια, για να δικαιολογήσουμε την αδράνειά μας. Η Ευρώπη και πάλι περιμένει να κρυφτεί πίσω από τη δειλία τής σιωπής. Οφείλουμε να είμαστε προσκολλημένοι στην αλήθεια και την ελπίδα. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν περιγράφονται», είπε η Άννα-Μαρία Αλεξανιάν.
«Τα εγκλήματα στο Αρτσάχ συνέχεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων»
Η Γενοκτονία των Αρμενίων. Η σημασία της ιστορικής μνήμης σήμερα και το συνεχιζόμενο έγκλημα, ήταν ο τίτλος της εισήγησης του κεντρικού ομιλητή της εκδήλωσης, ιστορικού και προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Κωνσταντίνου Σαμουρκασίδη.
Αφιέρωσε την ομιλία του στον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, ο οποίος αγωνίστηκε για να αναγνωριστεί η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού από το ελληνικό Κοινοβούλιο και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο ότι η Γενοκτονία είναι μία για όλους τους χριστιανικούς λαούς της Ανατολής, «ένα έγκλημα που παραμένει ατιμώρητο. Οργανώθηκε και σχεδιάστηκε από τους Νεότουρκους», είπε ο Κωνσταντίνος Σαμουρκασίδης.
Eπιχειρηματολόγησε, στη συνέχεια, για ποιο λόγο τα εγκλήματα σε βάρος των χριστιανικών λαών της Ανατολής αποτελούν Γενοκτονία και αναφέρθηκε στον αγώνα των Αρμενίων για την αναγνώρισή της αλλά και στην ταυτόχρονη πολιτική λήθης που εφάρμοσε η ελληνική Πολιτεία. Ο γνωστός ιστορικός μίλησε για τους αγώνες Ποντίων διανοουμένων, προκειμένου να αναγνωριστεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο η Γενοκτονία των Ποντίων και στη συνέχεια αυτή των Αρμενίων.
«Ο θύτης είναι ο ίδιος, ο οποίος, όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το έγκλημα, αλλά συνεχίζει την ίδια πολιτική γενοκτονιών και επεκτατισμού, όπως και τη Γενοκτονία της ιστορικής μνήμης. Ο σημερινός πρόεδρος της Τουρκίας, όχι μόνο δε ζητάει συγνώμη αλλά συνεχίζει να προκαλεί με δηλώσεις του τους γενοκτονημένους λαούς», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Σαμουρκασίδης. Μίλησε και για τα δραματικά γεγονότα του Αρτσάχ, τα οποία χαρακτήρισε ως «συνέχεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων, που απειλούν ακόμα και την ίδια την ύπαρξη του αρμενικού λαού. Δυστυχώς, υπάρχει σιωπή από τη Δύση, που αποθρασύνει το καθεστώς του Αλίεφ. Πρέπει να εμπεδωθεί ότι δεν αποτελεί πράξη εκδίκησης η συγνώμη που ζητούν οι γενικτονημένοι λαοί από την Τουρκία. Οφείλουμε όλοι να εργαστούμε για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας αποτελεί προϋπόθεση για τη δέσμευση ότι αντίστοιχα εγκλήματα δε θα επαναληφθούν», σημείωσε ο Κωνσταντίνος Σαμουρκασίδης.
Ρίγη συγκίνησης από τις δύο χορωδίες
Ριχη συγκίνησης «σκόρπισε» το μουσικό σκέλος της εκδήλωσης. Η Νέα Ευρωπαϊκή Χορωδία «ΑΓΑΠΗ» Περαίας και η Νεανική Χορωδία Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία Πυλαίας, υπό τη διεύθυνση της μαέστρου Ελεονώρας Καλαϊτζίδου, συγκίνησαν αποδίδοντας μελοποιημένα τμήματα από τη Θεία Λειτουργία του Κόμιτας Βερνταπέτ και του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου καθώς και το ποντιακό παραδοσιακό τραγούδι «Τη Τρίχας το γεφύριν».
Ακολούθησε σιωπηλή πορεία προς το Γ’ Σώμα Στρατού, όπου κατατέθηκαν στεφάνια στο ηρώο. Η εκδήλωση της Ημέρας Μνήμης ολοκληρώθηκε με τον ελληνικό Εθνικό Ύμνο.
Δείτε στιγμιότυπα από την εκδήλωση, την πορεία και την κατάθεση στεφάνων:
Κείμενο, φωτογραφίες: Ρωμανός Κοντογιαννίδης.