Με τη φράση «Ανεκτίμητο το έργο του, επώδυνη η απουσία του, μεγάλο το κενό που αφήνει» κλείνει το αποχαιρετιστήριο μήνυμά της προς τον σπουδαίο Στάθη Πελαγίδη το ΔΣ της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε άλλωστε να χαρακτηρίσει την απουσία του;
Ο επί σειρά ετών συνεργάτης της Επιτροπής, αρθρογράφος στο Αρχείον Πόντου, πολύτιμος μελετητής και ερευνητής της ποντιακής ιστορίας και του προσφυγικού ελληνισμού, άφησε πίσω του δυσαναπλήρωτο κενό.
Για την πλούσια δράση του, αλλά και την εξίσου πλούσια εργογραφία του (παρατίθεται στο τέλος του κειμένου), η ΕΠΜ τον είχε τιμήσει το 2014, σε ειδική εκδήλωση, με το βραβείο «Χρύσανθου».
≈
Η απώλεια του Στάθη Πελαγίδη, ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας, εκλεκτού μέλους της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, βύθισε σε θλίψη και πένθος τον ποντιακό κόσμο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπου βρέθηκε προσκεκλημένος της ελληνικής ομογένειας.
Το σπουδαίο ερευνητικό-επιστημονικό του έργο στον τομέα του προσφυγικού ζητήματος και ιδιαίτερα της προσφυγιάς των Ποντίων στη Β. Ελλάδα, αλλά και το πλήθος των βιβλίων και των άρθρων του των σχετικών με την ιστορία, τη θρησκεία και τον πολιτισμό εν γένει του ελληνισμού του Πόντου, τον κατατάσσουν στους σημαντικούς εκπροσώπους των Ποντίων επιστημόνων.
Φτωχαίνει ο ποντιακός κόσμος, αλλά μένει ένα πλούσιο έργο, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, στις οποίες ο Στάθης Πελαγίδης άφησε το στίγμα του ως δάσκαλος και καθηγητής, ως άνθρωπος με ήθος, προσφορά και πάθος για τη μελέτη, την ανάδειξη και την προβολή της ιστορίας και του πολιτισμού των Ποντίων προγόνων του.
Η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, εκτιμώντας το έργο τού εκλεκτού μέλους της, τον τίμησε με το βραβείο «Μητροπολίτη Χρύσανθου» σε ειδική εκδήλωση (14 Δεκεμβρίου 2014), στην οποία παρουσίασε το έργο και την προσφορά του ο δρ Αντώνης Παυλίδης, ενώ ο τιμώμενος ανέπτυξε το θέμα «Ο κρυπτοχριστιανισμός στον Πόντο».
Η αναγνώριση της προσφοράς του Στάθη Πελαγίδη αποδεικνύεται και από τη συμμετοχή του στη λειτουργία και πολλών άλλων ποντιακών φορέων και συλλόγων, όπως είναι ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ποντίων Εκπαιδευτικών, η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης κ.ά.
Η ζωή του ήταν ένας συνεχής αγώνας από τα παιδικά του χρόνια, στην Οινόη Καστοριάς, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες γονείς του.
Ορφανός από μικρός, επέδειξε επιμονή και θέληση και διακρίθηκε στο χώρο της εκπαίδευσης ως φιλόλογος εκπαιδευτικός (σπούδασε Κλασική Φιλολογία, Ιστορία και Αρχαιολογία), ως σχολικός σύμβουλος φιλολόγων, και λίγα χρόνια μετά την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής (με θέμα «Η εγκατάσταση των προσφύγων στη δυτική Μακεδονία»), υπηρέτησε στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας απ’ όπου συνταξιοδοτήθηκε ως ομότιμος καθηγητής (2004).
Έκτοτε αφοσιώθηκε σε θέματα του ποντιακού ελληνισμού γράφοντας, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις και συνέδρια, διδάσκοντας (πρόγραμμα διδασκαλίας της ιστορίας του ποντιακού και του ευρύτερου ελληνισμού της Ανατολής, του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης, μεταπτυχιακό τμήμα Φλώρινας κ.ά.).
Ανεκτίμητο το έργο του, επώδυνη η απουσία του, μεγάλο το κενό που αφήνει.
≈
Εργογραφία Στάθη Πελαγίδη