Διεθνής ναυτιλία: Εντείνεται η ανασφάλεια εξαιτίας της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα

Μετά τα αμερικανικά πλήγματα στην Υεμένη και τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι, η ανασφάλεια στη διεθνή ναυτιλία εντείνεται από την κλιμακούμενη ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα, με αποτέλεσμα αρκετές εταιρείες να αποφεύγουν πλέον την περιοχή για λόγους ασφαλείας.

Ήδη το υπουργείο Ναυτιλίας εξέδωσε στις αρχές της εβδομάδας ενημερωτικό σημείωμα προς τα ελληνόκτητα πλοία για τον διάπλου της περιοχής.

Συστήνεται σε περίπτωση απενεργοποίησης του αυτόματου συστήματος αναγνώρισης AIS να ενημερώνονται άμεσα τα φίλια επιχειρησιακά ναυτιλιακά κέντρα της περιοχής προκειμένου να έχουν τον απαραίτητο χρόνο αντίδρασης εφόσον απαιτηθεί. Επίσης ζητείται από τα πλοία να αποφεύγουν για τις επόμενες 48-72 ώρες τον 12ο και 16ο παράλληλο και δυτικά τον 46ο μεσημβρινό, καθώς η περίοδος της κρίσης θα διαρκέσει.

Οι Χούθι, πάντως, δεν φαίνεται να πτοούνται από την παρουσία των δυνάμεων ναυτικής ασφαλείας που βρίσκονται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας. Ακόμα και το «σβήσιμο» του αυτόματου συστήματος αναγνώρισης AIS δείχνει να μη λειτουργεί αποτρεπτικά, καθώς το αμερικανικό bulk carrier της Eagle Bulk, που είχε απενεργοποιήσει το συγκεκριμένο σύστημα από τις 8 Ιανουαρίου, χτυπήθηκε από πύραυλο ανοιχτά της Υεμένης – χωρίς, ευτυχώς, να υπάρξουν τραυματισμοί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία παρακολούθησης πλοίων του Bloomberg, τις τελευταίες μέρες 114 πλοία –μεταξύ των οποίων πετρελαιοφόρα, μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων– εξακολουθούν να διαπλέουν την Ερυθρά Θάλασσα.

Πριν από έναν μήνα ο αριθμός αυτός ήταν 272 πλοία, και έξι μήνες νωρίτερα 252.

Η μεγαλύτερη πτώση έχει σημειωθεί στα πλοία μεταφοράς αερίου, με τον αριθμό τους να έχει μειωθεί κατά 96% σε σχέση με έναν μήνα πριν. Ακολουθούν τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με μείωση κατά περίπου 80%, τα πετρελαιοφόρα με μείωση περίπου 55%, και τα πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου με μείωση κατά 25% σε σχέση με έναν μήνα πριν. Περισσότερα από 20 πλοία ήταν σε αδράνεια στα ανατολικά του Κόλπου του Άντεν, ενώ αρκετά από αυτά έκαναν αναστροφή μετά την προειδοποίηση που εξέδωσαν οι συνδυασμένες ναυτικές δυνάμεις. Ο διευθυντής της Clarksons Research Στιβ Γκόρντον δήλωσε την Πέμπτη ότι οι αφίξεις δεξαμενόπλοιων στον Κόλπο του Άντεν ήταν μειωμένες κατά περίπου 45% σε σχέση με τα επίπεδα του 2023.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας σε έκθεσή του ανέφερε ότι στις αρχές του 2024 ο κίνδυνος διακοπής του παγκόσμιου εφοδιασμού πετρελαίου λόγω των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή παραμένει αυξημένος, ιδίως για τις ροές πετρελαίου μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και, κυρίως, της διώρυγας του Σουέζ.

Το 2023 περίπου το 10% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου –ή περίπου 7,2 εκατομμύρια βαρέλια mb/d αργού και προϊόντων πετρελαίου– και το 8% του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου διήλθε από αυτήν τη σημαντική εμπορική οδό.

Η κύρια εναλλακτική ναυτιλιακή διαδρομή, γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στην Αφρική, παρατείνει τα ταξίδια έως και κατά δύο εβδομάδες, προσθέτοντας πίεση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και αυξάνοντας το κόστος των ναύλων και των ασφαλίσεων.

Η παρέμβαση του ΕΒΕΠ

Πλαφόν στις επιβαρύνσεις επί των ναύλων πρότεινε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ) για να μετριαστεί το «νέο κύμα» ανατιμήσεων στην αγορά λόγω Σουέζ. Ως φορέας που εκπροσωπεί στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο, το ΕΒΕΠ με επιστολή του στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους υπουργούς του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης πρότεινε παρέμβαση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την αποφυγή υπέρμετρων επιβαρύνσεων σε εμπορεύματα εξαιτίας της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, που έχει εξακοντίσει τα κόστη διαμετακόμισης προς την Ευρώπη.

Στην παρούσα συγκυρία, σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης στην επιστολή του, το ντόμινο της αύξησης των ναύλων, της επιβολής επίναυλου, του κόστους των καθυστερήσεων παράδοσης και των τελικών ανατιμήσεων των αγαθών, θα κληθεί να το πληρώσει και πάλι ο τελικός καταναλωτής.

Το Επιμελητήριο θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε με τις κατάλληλες οδηγίες να μην επιβάλλονται δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις στο 100% των σημερινών και συνεχώς αυξανόμενων ναύλων στα εμπορεύματα που μεταφέρονται με πλοία από την Ασία προς την Ευρώπη που κάνουν τον περίπλου της Αφρικής, αλλά να μειωθούν σε ποσοστό που θα αντιστοιχεί στα μέσα επίπεδα των ναύλων που θα καταβάλλονταν όταν τα πλοία διέρχονται κανονικά από τη Διώρυγα του Σουέζ, εφαρμόζοντας ένα είδος πλαφόν στις επιβαρύνσεις επί των ναύλων, με βάση τις τιμές της 12ης Δεκεμβρίου 2023, για όσο διαρκεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ναυλομεσίτες αναφέρουν ότι ένα εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδών ενός containers ship που πραγματοποιεί το διάπλου της Αφρικής από το λιμάνι της Σαγκάης προς οποιοδήποτε λιμάνι της Μεσογείου –μεταξύ αυτών και του λιμανιού του Πειραιά– αγγίζει αυτήν τη στιγμή τα 6.000 δολ. Πριν από την έναρξη των επιθέσεων των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα εναντίον της διεθνούς ναυτιλίας, το κόστος αυτό μέσω του διάπλου του Σουέζ ήταν στα 1.500-1.800 δολάρια.