Με μεράκι, μαεστρία, πολλά χαμόγελα και περίσσια αγάπη για την ελληνική παραδοσιακή κουζίνα, κυρίως του Πόντου αλλά και άλλων περιοχών, γυναίκες διαφόρων ηλικιών από τον Άγιο Αντώνιο Θεσσαλονίκης περνούν καθημερινά το κατώφλι του κτηρίου του παλαιού γαλακτοκομικού συνεταιρισμού του χωριού και επιδίδονται στην παρασκευή παραδοσιακών νόστιμων εδεσμάτων.
Η πιο διάσημη σπεσιαλιτέ τους είναι η γνωστή ποντιακή πίτα περέκ, χωρίς να υπολείπονται σε νοστιμιά το σιρόν, το υβριστόν, η μακαρίνα, χυλοπίτες, τραχανάδες πέντε ειδών, διάφορα κουλουράκια, τσουρέκια, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες και αρκετά άλλα προϊόντα.
Αυτή η δραστηριότητα, που περισσότερα από είκοσι χρόνια πριν ξεκίνησε περισσότερο ως χόμπι, πλέον έχει εξελιχθεί σε μία καθημερινή ασχολία, η οποία ενισχύει σημαντικά το εισόδημα των κατοίκων και προβάλλει τόσο τον Άγιο Αντώνιο όσο –κυρίως– και διάφορα προϊόντα της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας.
Σήμερα ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίου Αντωνίου αποτελείται από είκοσι γυναίκες, ηλικίας από 25 έως 72 ετών, που είναι κάτοικοι του χωριού αλλά πλέον και γειτονικών οικισμών και πληρούν την απαραίτητη προϋπόθεση να είναι αγρότισσες. Η ποιότητα των προϊόντων που παρασκευάζουν, έκανε το συνεταιρισμό γνωστό στο πανελλήνιο αλλά και στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα οι γυναίκες-μέλη του να τα πωλούν σε 160 καταστήματα. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται και κάποια του εξωτερικού (Γερμανία, Ολλανδία κ.τλ.), που ανήκουν σε Έλληνες μετανάστες κυρίως ποντιακής καταγωγής.
Ιδέα της πρεσβυτέρας του χωριού
Το 1999, ως απότοκο μιας ιδέας της πρεσβυτέρας του χωριού Δέσποινας Ιωαννίδου, έπεσε ο σπόρος για τη δημιουργία του γυναικείου συνεταιρισμού.
«Η πρεσβυτέρα ήταν πολύ δραστήρια. Τα παιδιά της είχαν μεγαλώσει και ήθελε κάπου να διοχετεύσει τη δραστηριότητά της. Ήξερε ότι πολλές γυναίκες του χωριού παρασκεύαζαν στα σπίτια τους διάφορα ποντιακά και άλλα παραδοσιακά εδέσματα και τους συνέστησε να τα βγάλουν προς τα έξω. Αρχικά παρουσίαζαν αυτά τα προϊόντα σε πανηγύρια και γιορτές.
»Άκουγαν πολλά μπράβο και τους άρεσε που οι προσπάθειές τους αναγνωρίζονταν. Στη συνέχεια παρακολούθησαν κάποια προγράμματα και αποφάσισαν να ξεκινήσει ο αγροτικός συνεταιρισμός. Ήταν αρχικά 15 γυναίκες, όλες από το χωριό μας και όλες κατ’ επάγγελμα αγρότισσες. Αυτές ήταν οι δύο προϋποθέσεις, για να γίνει κάποια μέλος του συνεταιρισμού. Να μένει μόνιμα στον Άγιο Αντώνιο και να ακολουθεί το επάγγελμα της αγρότισσας», λέει στο pontosnews.gr η ταμίας του Γυναικείου Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίου Αντωνίου Μαρία Κουκουρού.
Αρχικά και για κάποιους μήνες οι γυναίκες δούλευαν από το σπίτι τους. Στη συνέχεια κατάφεραν να τους παραχωρηθεί το κτήριο του παλαιού γαλακτοκομικού συνεταιρισμού του Αγίου Αντωνίου, το οποίο ήταν εγκαταλελειμμένο. Το συντήρησαν και άρχισε η μαζικότερη παραγωγή.
«Σήμερα στο συνεταιρισμό μετέχουν είκοσι γυναίκες, ηλικίας από 25 έως 72 ετών. Τελευταία εντάχθηκαν και πέντε νέες κοπέλες, οι οποίες επέλεξαν να μείνουν στο χωριό και να ακολουθήσουν το επάγγελμα της αγρότισσας. Ο συνεταιρισμός αποφέρει κέρδη και είναι σημαντικό ότι κρατάει το νέο σε ηλικία κόσμο στον τόπο μας.
»Καμία από εμάς δεν είναι μισθωτή από το συνεταιρισμό. Η κύρια δουλειά μας είναι ο αγροτικός τομέας. Δουλεύουμε στο χωράφι, στα κηπευτικά, στις ελιές και στη μελισσοκομία. Ο συνεταιρισμός είναι μία επιμέρους ασχολία μας και παίρνουμε από αυτόν ένα χαρτζιλίκι. Το σημαντικότερο απ’ όλα για εμάς είναι ότι με την ενασχόλησή μας αυτή προβάλλεται ο τόπος μας και ένα μέρος της ιστορίας του Πόντου. Άλλωστε, ο Άγιος Αντώνιος είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ποντιοχώρι. Το 80% των κατοίκων του είναι ποντιακής καταγωγής», σημειώνει η Μαρία Κουκουρού.
Καφέ-γλυκοπωλείο και τα επόμενα σχέδια
Οι γυναίκες του συνεταιρισμού δεν αρκέστηκαν μόνο στην παρασκευή και τη χονδρική πώληση των προϊόντων τους, αφού επέκτειναν τη δράση τους και σε άλλους τομείς. Πριν από λίγα χρόνια ξεκίνησαν τη λειτουργία ενός καφέ-γλυκοπωλείου, το οποίο βρίσκεται στην είσοδο του Αγίου Αντωνίου.
Οι επισκέπτες του μπορούν να αγοράσουν και από εκεί τα προϊόντα του συνεταιρισμού, να απολαύσουν τον καφέ τους στο χώρο αλλά και μετά από συνεννόηση να δουν επί τόπου τον τρόπο παρασκευής τους.
Οι γυναίκες του συνεταιρισμού πηγαίνουν και σε σχολεία, όπου μιλάνε για τα προϊόντα της παραδοσιακής κουζίνας και συνεργάζονται με σχολές μαγειρικής, αφού έχουν αποκτήσει σχέσεις με διάφορους σεφ.
«Μπορούμε να πούμε κατά μία έννοια ότι οι Πόντιοι ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν το fast food. Το σιρόν και το υβριστόν χρειάζονται μόλις πέντε λεπτά για να ετοιμαστούν, ενώ τα ποντιακά ζυμαρικά δεν απαιτούν περισσότερα από δέκα λεπτά ασχολία. Επίσης, εκτός από το ότι όλα είναι πολύ νόστιμα, είναι και πολύ υγιεινά», αναφέρει η ταμίας του συνεταιρισμού.
Κατά την ίδια, από φέτος ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίου Αντωνίου αποφάσισε να δέχεται και γυναίκες από γειτονικά χωριά, πάλι, βέβαια, με την προϋπόθεση να ασχολούνται κατ’ επάγγελμα με τον αγροτικό τομέα.
«Θέλουμε πολύ να αποκτήσουμε ένα δικό μας μύλο, στον οποίο να αλέθουμε τα δικά μας σιτηρά. Τώρα τα δίνουμε σε άλλον μύλο και παίρνουμε το αλεύρι. Προσπαθούμε να βρούμε κτήριο για το σκοπό αυτό, αφού αυτό που έχουμε, δε χωράει μύλο. Επίσης, στα μελλοντικά μας σχέδια εντάσσεται και η δημιουργία μιας φάρμας. Να την επισκέπτονται πανεπιστήμια, σχολεία, τουρίστες και να βλέπουν πώς παρασκευάζουμε τα προϊόντα μας. Να μαθαίνουν διάφορα ήθη και έθιμα του Πόντου, γιατί αυτό μας ενδιαφέρει πάρα πολύ. Αποτελεί έναν από τους βασικότερους στόχους μας», καταλήγει η Μαρία Κουκουρού.
Ρωμανός Κοντογιαννίδης